Sci J Iran Blood Transfus Organ 2025;22 (1): 31-45 |
Original Article
|
![]() ![]() http://dx.doi.org/10.61186/bloodj.22.1.30 Citation: Gholampour Nouran A.R, Ekhtiari Aghdam N, Asgharzadeh A, Hamidzadeh Arbabi Y. Comparison of Knowledge, Attitudes, and Challenges Related to Blood Donation Among Medical and non-Medical Students in Ardabil: A Cross-Sectional Study. J Iran Blood Transfus. 2025: 22 (1) : 30-43. Correspondence: Hamidzadeh Arbabi Y., Assistant professor of School of public health, Ardabil University of Medical Sciences. Postal code: 5615731567, Ardabil, Iran. Tel: (+9845) 33512000-1 E-mail:
|
A B S T R A C T Background and Objectives Voluntary blood donation plays a crucial role in saving lives, requiring both adequate knowledge and a positive attitude. The study aimed to compare the knowledge and attitude of medical and non-medical studens regarding blood donation while identifying the challenges associated with the process. Materials and Methods This cross-sectional study, involved 356 students from Ardabil including 176 from the University of Medical Sciences and 180 non-medical students. Stratified random sampling was used to ensure representative distribution. Data were collected in June 2024 through a researcher-made questionnaire with established validity and reliability. Mean, standard deviation, chi-square and t-tests was conducted using SPSS24. Results The knowledge scores ranged from between 0 to 32 points. The average knowledge score was 16.7±7.03 in the medical sciences group and 13.49±9.11 in non-medical group. With an overall average score of 14.95±8.07. Within the medical sciences students, male students exhibited a higher average knowledge score (18.01±6.32) compared to female students (15.68±7.33), a statistically significant differance (p=0.029). Knowledge level showed that 34.1% of non-medical students had low knowledge, while only 18.8% of medical students fell into this category. Attitude scores ranged between 0 and 72. The average attitude score was 41.56±9.11 among medical students and 40.07±7.36 among non-medical students with no significant difference. The overall average attitude score was 40.78±8.24. The attitude leveled were categorised as average for 96% of medical students and 90.5% of non-medical students. The primary barriers to blood donation from students' perspective included fear of needles (52%), lack of awareness (49.2%), and concerns about their health and risk of anemia (46.6%). Conclusions Students demonstrated a moderate level of knowledge and attitude toward blood donation while medical University students had greater awareness compared to non-medical students, the diffrence in attitude between the two groups of students was not significant. Overall, students' knowledge and attitude toward blood donation remains inadequate, presenting several challenges. It is necessary to design and implement educational programs by the Blood Transfusion Organization and universities along side awareness campaigns in mass media. Key words: knowledge, Attitude, Blood Donation, Medical Students |
Copyright © 2025 Journal of Iranian Blood Transfusion, Published by Blood Transfusion Research Center.
This work is licensed under a Creative Common Attribution-Non Commercial 4.0 International license. |
خیر | مطمئن نیستم | بلی | سوالات آگاهی درباره شرایط و فواید اهدای خون | ردیف |
براساس نتایج تحقیقات، اهدای خون، احتمال حمله قلبی را کاهش می دهد | 1 | |||
براساس نتایج تحقیقات، اهدای خون موجب ضعف و بیماری فرد نمیشود. | 2 | |||
براساس نتایج تحقیقات، اهدای خون باعث سوزاندن بخشی از کالری بدن می شود. | 3 | |||
براساس نتایج تحقیقات، بیماریهای عفونی در اهدا کنندگان خون، کمتر از دیگران است. | 4 | |||
براساس نتایج تحقیقات، اهدا کنندگان خون، بعلت کاهش غلظت خون، کمتر از دیگران در معرض ابتلا به برخی از سرطانها قرار دارند. | 5 | |||
محدوده سنی اهدا کنندگان خون بین 18 تا 65 سال است. | 6 | |||
حداقل وزن اهدا کنندگان خون، باید 50 کیلو گرم باشد. | 7 | |||
طبق استانداردها، از آخرین زمان اهدا خون فرد باید دو تا سه ماه گذشته باشد. | 8 | |||
طبق استانداردها، در یک سال، آقایان 4 بار و خانمها 3 بار میتوانند خون اهدا کنند. | 9 | |||
خون اهدایی فرد از نظر وجود آنتی بادی HTLV، آنتی بادی هپاتیت C، ویروس HIV ، سیفلیس و نوع گروه خونی آزمایش میشود. | 10 | |||
از خون اهدایی، فاکتورهای انعقادی مهم جدا میشود تا به مصرف نیازمندان برسد. | 11 | |||
هر نوبت اهدا خون، تقریبا 10 تا 20 دقیقه طول می کشد. | 12 | |||
در هر نوبت اهدا خون، کمتر از 500 سی سی خون از فرد دریافت میشود. | 13 | |||
بعد از اهدای خون، فرد باید 10 دقیقه بر روی تخت خونگیری، استراحت کند. | 14 | |||
مهمترین اقدام در ضمن اهدای خون، نفس های آرام و عمیق کشیدن است. | 15 | |||
نوشیدن مقداری مایعات مانند آب، از مراقبتهای قبل از اهدا خون محسوب می شود. | 16 | |||
با اهدا خون، بدن در مدت کوتاهی، مجددا خون سازی میکند. | 17 | |||
بیماران تالاسمی و هموفیلی، از مصرف کنندگان فرآورده های خون اهدا شده هستند. | 18 | |||
بیماران دارای سوختگی و خونریزی شدید، از مصرف کنندگان خون اهدا شده هستند. | 19 | |||
خونریزی شدید در زمان زایمان، از موارد مصرف خون اهدا شده میباشد. | 20 | |||
نوزادان نیازمند تعویض خون، از موارد مصرف فرآورده های خون اهدا شده میباشند. | 21 | |||
برخی مبتلایان به سرطانها و بیماران دیالیزی، از مصرف کنندگان خون اهدا شده هستند. | 22 | |||
هر اهدا کننده خون میتواند خون کامل و یا سایر اجزای خون اهدا نماید. | 23 | |||
معاینه پزشکی هنگام اهدا خون شامل مصاحبه و معاینات ساده از قبیل اندازه گیری وزن بدن، کنترل علایم حیاتی و سنجش هموگلوبین خون میباشد. | 24 | |||
با اهدا خون و تهیه فرآورده های مختلف از آن، جان چندین فرد نیازمند نجات مییابد. | 25 | |||
ابتلا فرد داوطلب اهدا خون به بعضی از بیماریهای عفونی مانند سرماخوردگی و آنفلوانزا، از موارد منع موقتی اهدا خون محسوب میشود. | 26 | |||
مصرف آنتی بیوتیک ها و دریافت واکسن از موارد منع موقتی اهدا خون هستند. | 27 | |||
پس از اهدا خون، تا 24 ساعت، نباید ورزش و فعالیتهای بدنی سنگین انجام گیرد. | 28 | |||
پس از اهدا خون، تا 4 ساعت از بلند کردن و حمل اشیای سنگین با دستی که از آن خونگیری شده خودداری شود. | 29 | |||
تا 4 ساعت برای حمل کیف و وسایل خود، از بازویی که خونگیری انجام شده استفاده نشود. | 30 | |||
حداقل تا 1ساعت پس از اتمام فرآیند خونگیری، از مصرف دخانیات خودداری شود. | 31 | |||
همه بیمارستانهای سطح کشور دارای بانک خون هستند و این امر در ذخیره خون مورد نیاز کمک کننده است. | 32 |
ردیف | سوالات نگرشی (تسهیلگرهای اهدای خون) | موافقم | بینظرم | مخالفم |
1 | امروزه در درمان بخشی از بیماریها، تزریق خون و فرآورده های خونی، نقش مهمی دارد. | |||
2 | با وجود پیشرفت های گسترده در علم پزشکی، هنوز جایگزین مناسبی برای خون ساخته نشده است. | |||
3 | خون اهدایی افراد در کشور ما دارای کیفیت بالایی بوده و با استانداردهای جهانی به فرآوردههای خونی تبدیل میشود و این امر عامل تمایل بیشتر به اهدا خون است. | |||
4 | حس وطن دوستی و انجام وظیفه ملی، عامل تمایل بیشتر به اهدا خون است. | |||
5 | نیاز اعضاء خانواده یا دوستان به خون، عامل تمایل بیشتر به اهدا خون است. | |||
6 | احساس حس بهتر، سبکی و چابکی، عامل تمایل بیشتر به اهدا خون مجدد است. | |||
7 | تشویق و همراهی دیگران، در تصمیم گیری برای اهدا خون تاثیر مثبت دارد. | |||
8 | داشتن تجربه قبلی اهدا خون در خانواده، عامل تمایل بیشتر به اهدا خون است. | |||
9 | آگاهی از فواید و مفید دانستن اهدای خون، عامل تمایل بیشتر به اهدا خون است. | |||
10 | در کشور ما اهدا کنندگان خون بصورت داوطلبانه و بدون هیچگونه چشمداشت و براساس انگیزه های انسانی برای اهدا خون اقدام می نمایند و این امر عامل تمایل بیشتر به اهدا خون است. | |||
11 | احساس آرامش روحی - روانی، عامل تمایل بیشتر به اهدا خون است. | |||
12 | توجه به اهدا خون بعنوان یک عمل خیر و با ثواب، عامل تمایل بیشتر به اهدا خون است. | |||
13 | باور اینکه اهدا خون در حفظ سلامت مفید است، عامل تمایل بیشتر به اهدا خون است. | |||
14 | بروز بحران هایی مانند زلزله، بمب گذاری و جنگ، عامل تمایل بیشتر به اهدا خون است. | |||
15 | باور به تصفیه خون هنگام اهدا خون، عامل تمایل بیشتر به اهدا خون است. | |||
16 | نگرش مثبت افراد جامعه به مزایای اهدای خون، عامل تمایل بیشتر به اهدا خون است. | |||
17 | باور به ارزش بیشتر اهدای خون در ایام خاص(عاشورا و شبهای احیا)، عامل تمایل بیشتر به اهدا خون است. | |||
18 | نذر برای اهدا خون و برآورده شدن حاجت، عامل تمایل بیشتر به اهدا خون است. | |||
سوالات نگرشی (موانع اهدای خون) | موافقم | بینظرم | مخالفم | |
1 | احتمال ابتلا به کم خونی بدنبال اهدا خون، عامل تمایل کم افراد به اهدا خون است. | |||
2 | اجازه ندادن والدین و یا مخالفت همسر، عامل تمایل کم به اهدا خون است. | |||
3 | پائین بودن فشار خون اکثر افراد جامعه، عامل تمایل کم به اهدا خون است. | |||
4 | داشتن ترس از سر سوزن، سوزن و آمپول، عامل تمایل کم به اهدا خون است. | |||
5 | خدمت رسانی ضعیف به اهدا کننده خون، عامل تمایل کم افراد به اهدا خون مجدد است. | |||
6 | اطلاع رسانی ضعیف رسانه های جمعی بویژه صدا و سیما و تبلیغات ناکافی سازمان انتقال خون در مورد ضرورتها، شرایط و مزایای اهدای خون، عامل تمایل کم به اهدا خون است. | |||
7 | عدم باور به مزایای گفته شده برای اهدا خون، عامل تمایل کم افراد به اهدا خون است. | |||
8 | نگرانی فرد از گرفته شدن خون زیاد هنگام اهدا خون، عامل تمایل کم به اهدا خون است. | |||
9 | ترس از افشاء و دانسته شدن نتایج آزمایش (مثبت شدن HIV و...)، عامل تمایل کم به اهدا خون است. | |||
10 | تجربیات منفی افراد در مورد اهدا خون، عامل تمایل کم به اهدا خون است. | |||
11 | ترس از عوارض جانبی اهدای خون، عاملی برای تمایل کم به اهدا خون است. | |||
12 | شرایط بد اقتصادی خانواده، عامل تمایل کم به اهدا خون است. | |||
13 | نداشتن وقت آزاد و درگیر شدن مستمر به کار، عامل تمایل کم به اهدا خون است. | |||
14 | دسترس نبودن مراکز و پایگاههای اهدای خون، عامل تمایل کم به اهدا خون است. | |||
15 | اعتقاد به فواید بیشتر حجامت نسبت به اهدای خون، عامل تمایل کم به اهدا خون است. | |||
16 | حرام دانستن عمل اهدا خون، عامل تمایل کم به اهدا خون است. | |||
17 | عدم اطلاع از آدرس مراکز و مکانهای اهدای خون، عامل تمایل کم به اهدا خون می باشد. | |||
18 | عدم اطلاع از ساعات اهدای خون، عامل تمایل کم به اهدا خون می باشد. |
Rights and permissions | |
![]() |
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License. |