فصلنامه پژوهشی خون

  چکید ه

  سابقه و هدف

  ‌به‌دنبال انتقال خون، آنتی‌بادی‌های ضد HLA وآنتی‌ژن‌های اختصاصی پلاکتی ایجاد می‌شوند که منجر به مشکلات مختلفی مانند مقاومت پلاکتی می‌گردند. به‌نظر می‌رسد بررسی آنتی‌بادی‌های ضد HLA و آنتی‌ژن‌های اختصاصی پلاکتی در انتخاب و پایش روش درمانی مناسب، مفید باشد. هدف این مطالعه بررسی آنتی‌بادی‌های ضد HLA و آنتی‌ژن‌های اختصاصی پلاکتی در بیماران مبتلا به اختلالات خونی(لوکمیای حاد، آنمی آپلاستیک ‌وITP ) با روش فلوسایتومتری است.

  مواد وروش‌ها

  در این تحقیق که به روش توصیفی انجام شده، ایزوتایپ آنتی‌بادی‌های ضد HLA و آنتی‌ژن‌های اختصاصی پلاکتی به روش فلوسایتومتری در سرم 62 بیمار مبتلا به اختلالات خونی که به تزریق پلاکت پاسخ مناسب نداده‌اند و 20 بیمار مبتلا به ITP (بدون سابقه قبلی مصرف پلاکت) بررسی و نتایج این روش با روش PRA و با استفاده از آزمون آماری کای دو (Chi-square) در ارزیابی آنتی‌بادی‌های ضد HLA مقایسه شده‌اند.

  یافته‌ها

  یافته‌های ما نشان دادند که44 نفر از 82 بیمار (7/53 درصد) دارای آنتی‌بادی‌های ضدآنتی‌ژن‌هایHLA-Class I می‌باشند. فراوانی ایزوتایپ‌ها بدین صورت است: (2/51 درصد) IgM ، (9/32 درصد) IgG و (2/1 درصد) IgA . 36 نفر از 82 بیمار (9/43 درصد) نیز دارای آنتی‌بادی‌های ضد آنتی‌ژن‌های اختصاصی پلاکتی بودند که فراوانی ایزوتایپ‌ها شامل (2/40 درصد) IgM ، (5/30 درصد) IgG و (2/12 درصد) IgA می‌باشد. 27 نفر از بیماران مورد بررسی (7/31 درصد) دارای هر دو نوع آنتی‌بادی ضد HLA و ضد پلاکتی بوده‌اند که بیانگر ایمن‌سازی علیه این آنتی‌ژن‌ها است: دو گروه ذکر شده از نظرحضور آنتی‌بادی‌های ضد آنتی‌ژن‌های اختصاصی پلاکتی تفاوتی با یکدیگر ندارند اما حضور آنتی‌بادی‌‌های ضد آنتی‌ژن‌های HLA-Class I در این دو گروه متفاوت است. گرچه همبستگی خوبی بین دو روش فلوسایتومتری و PRA به‌چشم می‌خورد، در روش PRA فقط می‌توان آنتی‌بادی‌هایی را که مؤثر در فعال‌سازی کمپلمان هستند ردیابی نمود.

  نتیجه گیری

  با مصرف فرآورده پلاکتی، ایمن‌سازی نسبت به آنتی‌ژن‌های HLA-Class I ایجاد می‌گردد ولی ایمن‌سازی علیه آنتی‌ژن‌های اختصاصی پلاکتی علاوه بر مصرف پلاکت، طی روند اتوایمنی نیز ایجاد می‌شود. حضور این آنتی‌بادی‌ها ممکن است یکی از دلایل عدم پاسخ‌دهی مناسب به تزریق پلاکت و مقاومت پلاکتی در بیماران تحت بررسی باشد. انجام مطالعات مشابه برروی تعداد نمونه بیشتر، کراس مچ پلاکتی و استفاده از پلاکت سازگار از نظر HLA و یا فرآورده‌های کم‌لکوسیت جهت تزریق به بیماران توصیه می‌شود.

  کلمات کلیدی: آنتـی ‌ بادی ضد HLA ، آنتـی ‌ ژن ‌ های اختصاصـی پلاکتـی، اختلالات خونی، مقاومت پلاکتـی، فلوسایتومتری ، PRA