فصلنامه پژوهشی خون

  چکید ه

  سابقه و هدف

  برای موفقیت بیشتر برنامه پیشگیری از تالاسمی، انجام آزمایش بیوسنتز زنجیره‌های گلوبین به عنوان یک آزمایش تکمیلی در کنار تجزیه DNA ضروری می‌باشد. با توجه به اهمیت موضوع، هر آزمایشگاهی باید دامنه مرجع این آزمایش را متناسب با روش به کار گرفته جهت افتراق انواع سندرم‌های تالاسمی به دست آورد. روش بیوسنتز زنجیره‌های گلوبین روش نسبتاًَ مشکل ولی مرجع جهت مطالعه سندرم‌های تالاسمی می‌باشد. هم‌چنین برای تعیین جهش‌های ساختمانی زنجیره‌های گلوبین کاربرد دارد. هدف از این مطالعه، راه‌اندازی روش بیوسنتز زنجیره‌های گلوبین و تعیین نسبت زنجیره‌های a / b در افراد سالم بود.

  مواد وروش‌ها

  مطالعه انجام شده از نوع تجربی بود. در این مطالعه نسبت زنجیره‌های گلوبین در دو مرحله بر اساس روش کلگ ـ ودرال(تغییر شکل یافته) اندازه‌گیری گردید. آنالیز زنجیره‌های گلوبین بر روی 30 پرسنل آزمایشگاهی سالم و بستگان آن‌ها که دارای درصد HbA₂ و اندکس‌های خونی نرمال بودند صورت گرفت. در این روش، نمونه غنی از رتیکولوسیت با مخلوطی از اسیدهای آمینه که یکی از آن‌ها(لوسین) با مواد رادیو ایزوتوپ نشان‌دار شده، انکوبه می‌گردد. پس از شستشوی اضافه رادیو اکتیویته و رسوب گلوبین، زنجیره‌های مختلف به وسیله کروماتوگرافی تعویض کاتیونی، از یکدیگر جدا می‌شوند.

  یافته‌ها

  در این تحقیق نسبت زنجیره‌های a / b در همکاران سالم آزمایشگاهی بدون سابقه b تالاسمی در خانواده محاسبه گردید. میانگین نسبت زنجیره، 12/0 ± 045/1( SD 1 ± mean ) با دامنه 165/1 – 925/0 به دست آمد که این نسبت با نسبت به دست آمده توسط سایر محققان در دنیا هم‌خوانی داشت.

  نتیجه گیری

  در هر برنامه غربالگری تالاسمی، مشکلات تشخیص به وجود می‌آید که بدون آزمایش بیوسنتز زنجیره‌ها قابل حل نمی‌باشند. روش کلگ ـ ودرال در حالی که از قابلیت تکرارپذیری و قابلیت اعتماد خوبی برخوردار است، بسیار طولانی می‌باشد(4 روز کاری). امروزه از روش‌های دیگری مانند HPLC فاز معکوس نیز برای جداسازی زنجیره‌ها استفاده می‌گردد. بنابراین هر آزمایشگاهی متناسب با روشی که به کار می‌برد باید دامنه مرجع خود را تعیین نماید.

  کلمات کلیدی : a گلوبین، b گلوبین، هموگلوبین، محدوده طبیعی، کروماتوگرافی تعویض یونی