فصلنامه پژوهشی خون

چکیده
سابقه و هدف
ترومبوسیتوپنی ناشی از هپارین، یک رخداد پیش ترومبوتیک است که پس از تجویز هپارین، کمپلکس هپارین- فاکتور 4 پلاکت تشکیل شده و تولید آنتی‌بادی‌هایی‌ می‌نماید که منجر به فعال‌سازی پلاکت‌ها شده و حتی ممکن است سبب مرگ و میر بیمار گردد. در این مطالعه، ارزش استفاده از سیستم ارزیابی بالینی 4Tscore در بیماران تحت عمل جراحی قلب بررسی گردید.
مواد و روش‌ها
مطالعه توصیفی حاضر برروی 92 بیمار تحت عمل جراحی قلب، از مهر 94 تا شهریور 95 در بیمارستان شهید مدرس تهران انجام گرفت. این بیماران از نظر 4Tscore شامل: ترومبوسیتوپنی، زمان افت پلاکت، ترومبوز، یا سایر علل ترومبوسیتوپنی بررسی شدند. برای بیماران با 4 ≥ 4Tscore ، بررسی آزمایشگاهی آنتی‌بادی بر علیه فاکتور 4 پلاکت/ هپارین با روش الایزا Enzyme Immune Assay انجام گردید. در بیماران با 4 ≥ 4Tscore و نتیجه الایزا قویاً مثبت(1 OD>)، تشخیص احتمالی HIT در نظر گرفته شد. تحلیل یافته‌ها توسط آزمون من‌ویتنی و نرم‌افزار 22 SPSS انجام شد.
یافته‌ها
از 92 بیمار، 67 مرد (8/72%) و 25 زن (2/27%) بـا میانگین سنی 68/10  ±58 سال بودند. 14 بیمار (2/15%) 4 ≥ 4Tscore داشتند که از این تعداد نتیجه آزمایشگاهی آنتی‌بادی بر علیه فاکتور 4 پلاکت/هپارین با روش الایزا در 8 بیمار مثبت و در 3 بیمار، مثبت قوی دیده شد و فراوانی HIT در این مطالعه 2/3% به دست آمد.
نتیجه گیری
4Tscore ارزش قابل توجهی در تشخیص بیماران مشکوک به HIT دارد ولی استفاده تنها از این سیستم بدون تایید آزمایشگاهی می‌تواند منجر به تشخیص بیش از حد و قطع نابه‌جای هپارین گردد.