جلد 11، شماره 4 - ( زمستان 1393 )
جلد 11 شماره 4 صفحات 285-281 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Omidkhoda A, Nadali F, Babadivadn P, Sahlolbeii M, Amini Kafiabad S. The effect of the delayed interval between the separation of plasma and freezing on FVIII activity in FFP . Sci J Iran Blood Transfus Organ 2015; 11 (4) :281-285
URL: http://bloodjournal.ir/article-1-839-fa.html
URL: http://bloodjournal.ir/article-1-839-fa.html
امیدخدا آزاده، نادعلی فاطمه، بابادی‌وند پگاه، سهل‌البیع مریم، امینی کافی‌آباد صدیقه. بررسی زمان تاخیری از جداسازی پلاسما تا انجماد بر فعالیت فاکتور VIII در پلاسمای تازه منجمد. فصلنامه پژوهشی خون. 1393; 11 (4) :281-285
تهران ـ ایران ـ صندوق پستی: 1157-14665
متن کامل [PDF 176 kb]
(1967 دریافت)
| چکیده (HTML) (7926 مشاهده)
مقدمه
از آن‌جایی که پلاسما فرآورده ای مهم در جهت تولید فاکتورهای انعقادی کنسانتره به شمار می‌آید، مطلوب‌سازی کلیه مراحل تهیه آن به منظور اجتناب از کاهش فاکتور VIII، به عنوان شاخص کیفی این فرآورده ضروری می‌باشد(2، 1). از عوامل مؤثر بر میزان و فعالیت فاکتور VIII می‌توان به زمان بین اهدا تا انجماد پلاسما و مدت زمان لازم برای انجماد و سرعت انجماد اشاره کرد (10-3). بنابراین طولانی شدن زمان بین اهدا تا انجماد، زمان بین جداسازی پلاسما از خون کامل تا انجماد، کاهش دما در فرآیند انجماد و مدت زمان لازم برای انجماد می‌تواند تاثیر به‌سزایی در کاهش این فاکتور داشته باشد. اگر چه برخی از راهنماهای موجود در مورد چگونگی انجماد پلاسما، به جزییات انجماد از جمله مدت زمان جداسازی پلاسما تا انجماد نمی‌پردازند، اما طبق دستورالعمل سازمان بهداشت جهانی(WHO) ، نگهداری پلاسما قبل از انجماد در دمای 24-20 درجه سانتی‌گراد برای 2 تا 4 ساعت، سبب کاهش معنادار فاکتور VIII نمی‌شود(7). از طرفی به منظور معتبرسازی فرآیند انجماد پلاسما در کشور، نیاز به اطلاعاتی جامع و دقیق در مورد چگونگی فرآیند انجماد این فرآورده می‌باشد. از این رو در این مطالعه، تاثیر زمان تاخیری از جداسازی پلاسما تا انجماد بر فعالیت فاکتور VIII در پلاسمای تازه منجمد مورد بررسی قرار گرفت تا با مشخص شدن این زمان، معتبرسازی زمان بین جداسازی پلاسما تا انجماد در فرآیند انجماد پلاسما در کشور صورت گیرد.
مواد و روش‌ها
جمع‌آوری و تهیه پلاسما:
مطالعه انجام شده از نوع مقطعی بود. برای انجام این مطالعه از کیسه اطفال کمپانی JMS (سنگاپور) و با شماره کاتالوگ 120505008 استفاده گردید. این کیسه‌ها دارای 4 کیسه می‌باشند. علت استفاده از این کیسه‌ها آن است که هر کیسه پلاسما به سه قسمت مساوی تقسیم می‌شود تا بتوان تغییرات میزان فعالیت فاکتورVIII را در زمان‌های مختلف از جداسازی پلاسما تا انجماد بر روی نمونه‌های یکسان مورد ارزیابی قرار داد. روش کار به این ترتیب بود که 30 اهداکننده به طور تصادفی انتخاب شدند. خونگیری از این اهداکنندگان در کیسه‌های خون ویژه اطفال انجام گردید. از آن جایی که میزان این فاکتور به گروه خون وابسته می‌باشد، از گروه خونی A ، 10 کیسه، از گروه خونی B ، 10 کیسه و از گروه خونی O نیز 10 کیسه مورد آزمون قرار گرفت. بلافاصله پس از خونگیری، هر کیسه سانتریفوژ و پلاسمای آن با استفاده از دستگاه جداکننده از کمپانی LMB technologist (آلمان) جدا و وارد اولین کیسه جانبی گردید. سپس این پلاسما وزن و به سه قسمت مساوی تقسیم شد. به طوری که 3/1 از حجم پلاسما در اولین کیسه جانبی نگه داشته شد و 3/2 مابقی به صورت مساوی به دومین و سومین کیسه جانبی منتقل گردید. سپس یکی از 3 کیسه پلاسمای به دست آمده از روش فوق، پس از 1 ساعت(گروه اول)، دیگری پس از 2 ساعت(گروه دوم) و سومی بعد از 6 ساعت(گروه سوم) در بلاست فریزر سینا ابتکار(ایران) منجمد شدند. از آن جایی که بایستی ضخامت و حجم کیسه‌ها که در یک دستگاه بارگذاری می‌شوند یکسان باشند، تمامی کیسه‌های این مطالعه در بلاست فریزری جداگانه از سایر واحدهای پلاسمایی قرار گرفته، در کمتر از یک ساعت دمای مرکز واحد پلاسما به 30-0 درجه سانتی‌گراد رسید. فرآیند انجماد مطابق دستورالعمل‌های سازمان انتقال خون صورت گرفت.
اندازه‌گیری فاکتور VIII :
اندازه‌گیری فعالیت فاکتور VIII به روش لخته با استفاده از کیت دیاگنوستیکا استاگو(فرانسه) با شماره کاتالوگ 111420 انجام شد. اندازه‌گیری فعالیت فاکتور VIII، یک ماه پس از تولید پلاسمای تازه منجمد صورت گرفت. به این منظور این فرآورده در بن ماری 37 درجه سانتی‌گراد ذوب و به محض ذوب شدن، کیسه از بن ماری خارج و در حمام 4 درجه گذاشته شد. سپس از این کیسه حجم مورد نظر در لوله پلاستیکی ریخته شده و میزان فاکتور VIII به روش لخته از طریق دستگاه دیاگنوستیکا استاگو با مدلStart R (آمریکا) بررسی شد.
آنالیز آماری :
با آزمایش t زوج، میانگین فعالیت فاکتور VIII بین دو گروه از سه گروه بررسی گردید. p value کمتر از 05/0 معنادار محسوب شد.
یافته‌ها
میانگین فعالیت فاکتور VIII در گروه اول(انجماد پلاسما یک ساعت پس از جداسازی) IU/mL 4/0 ± 78/1،
در گروه دوم(انجماد پلاسما دو ساعت پس از جداسازی) IU/mL 4/0 ± 72/1 و در گروه سوم(انجماد پلاسما 6 ساعت پس از جداسازی) IU/mL 3/0 ± 50/1 بود(جدول 1). هم چنین میانگین فعالیت فاکتور VIIIدر گروه خونـی B بیشتر از دو گروه دیگر بود(جدول 2).
جدول 1: میانگین فعالیت فاکتور VIII و p value در سه گروه
جدول 2: میانگین فعالیت فاکتور VIII در سه گروه با توجه به گروه خون
آنالیز آماری نشان داد که بین فعالیت فاکتور فوق در کیسه‌های منجمد شده گروه اول و گروه دوم اختلاف معناداری وجود ندارد اما بین کیسه‌های منجمد شده گروه سوم با گروه اول و گروه دوم اختلاف معناداری وجود دارد(0001/0 p value <)(جدول 1).
بحث
از آن جایی که فعالیت فاکتورVIII به عنوان شاخص کیفی فرآورده‌های پلاسمایی مطرح می‌باشد، مطلوب‌سازی کلیه مراحل تهیه پلاسما به منظور اجتناب از کاهش فعالیت این فاکتور امری ضروری به نظر می‌رسد. پروسه انجماد، نقش بسیار مهمی در پایداری فاکتور VIII ایفا می‌کند. بر این اساس تعدادی از مقاله‌ها تاثیر سرعت انجماد (تند و کند) را بر کیفیت پلاسمای تولیدی مورد بررسی قرار دادند. بنابر نتایج الاین و همکارانش؛ انجماد کند(20- درجه سانتی‌گراد) در نهایت سبب شکل‌گیری کرایو E می‌شود که دارای وزنی در حدود دو برابر کرایو گرفته شده با انجماد سریع است. پلاسمای حاوی کرایو سنگین‌تر، از فعالیت فاکتور VIII کمتری برخوردار می‌باشد. بر این اساس راهنمای اروپا پیشنهاد می‌کند که پلاسما در دمای 30- یا کمتر منجمد می‌گردد(10). کارلبجورگ و همکارانش نیز به بررسی زمان بین اهدا تا انجماد پلاسما پرداختند و نشان دادند که فعالیت فاکتور VIII در پلاسما، به مدت 2 ساعت پایدار می‌باشد و از آن به بعد میزان این فاکتور کاهش می‌یابد(11). در سال 2000، اسمیت و همکارانش به بررسی دما بر روی فاکتور VIII پرداختند و اعلام کردند که نگهداری خون برای 8، 15 و 24 ساعت قبل از فریز کردن، سبب کاهش قابل ملاحظه‌ای در میزان فاکتور VIII می‌گردد(12). در مطالعه‌ای که در سال 2006 توسط اسوارد نیلسون و همکارانش صورت گرفت، فاکتورهای مؤثر بر میزان فعالیت فاکتور VIII مورد بررسی قرار گرفت و مشخص شد که زمان بین اهدا تا فریز شدن پلاسما، مدت زمان لازم برای فریز شدن و سرعت فریز شدن بر روی میزان و فعالیت فاکتور VIII مؤثر می‌باشند(5). هم چنین آن‌ها نشان دادند که میزان فاکتور VIII ، با افزایش زمان تاخیری برای انجماد از 2 به 4 ساعت، کاهش معناداری پیدا نمی‌کند اما با افزایش زمان به 6 ساعت، این اختلاف معنادار می‌شود. کاهش فعالیت فاکتور VIII در مطالعه‌ای که خون‌های اهدایی در دمای 4 درجه سانتی‌گراد به مدت 20 تا 24 ساعت نگهداری شدند نیز دیده شده است(13). در گزارشی دیگر سرانو نشان داد که فعالیت فاکتورVIII و سایر فاکتورها با افزایش زمان نگهداری کاهش می‌یابد(14).
نتایج این تحقیق نیز با نتایج به دست آمده از مطالعه‌های قبلی هم‌خوانی دارد و نشان می‌دهد که از نظر فعالیت فاکتورVIII بین کیسه‌های انجماد شده پس از 1 ساعت و 2 ساعت، اختلاف معناداری وجود ندارد اما بین کیسه‌های منجمد شده پس از 6 ساعت با 1 و 2 ساعت، اختلاف معناداری وجود دارد. اما با این وجود میزان فاکتور VIII در هر سه کیسه از حد مجاز یعنیIU/mL 7/0 کمتر نمی‌شود و هر سه کیسه از فاکتور VIII قابل قبولی برخوردار می‌باشند. به عبارت دیگر اگر چه مدت زمان نگهداری پلاسما از زمان جدا شدن تا فریز بر میزان فاکتور VIII تاثیر دارد و با کاهش زمان تاخیری از جداسازی
پلاسما تا انجماد پلاسما به 2 ساعت می‌توان کیفیت پلاسماهای تولیدی را بهبود بخشید، اما این زمان تا 6 ساعت نیز قابل افزایش می‌باشد. از محدودیت‌های این مطالعه نیز می‌توان به حجم کمتر پلاسما به دلیل تقسیم شدن در سه کیسه اشاره کرد که در انجماد سریع‌تر کیسه‌ها نقش دارد اما با توجه به این که این حجم کم در مورد هر سه کیسه برقرار است لذا هنگامی که سه کیسه مقایسه می‌شوند، تنها پارامتر متغیر هم‌چنان تفاوت زمان بین جداسازی و انجماد می باشد.
نتیجه‌گیری
طبق نتایج این مطالعه می‌توان پیشنهاد کرد که اگر چه برای تهیه پلاسمای تازه منجمد، پلاسمای جدا شده از خون کامل حداکثر در عرض 2 ساعت منجمد می‌گردد اما افزایش این زمان تا 6 ساعت، فعالیت فاکتور VIII را به عنوان شاخص کیفی این فرآورده در حد قابل قبول حفظ می‌کند.
متن کامل: (3318 مشاهده)
بررسی زمان تاخیری از جداسازی پلاسما تا انجماد بر فعالیت
فاکتور VIII در پلاسمای تازه منجمد
آزاده امیدخدا1، فاطمه نادعلی2، پگاه بابادی‌وند3، مریم سهل‌البیع4، صدیقه امینی کافی‌آباد5
چکیده
سابقه و هدف
پلاسما فرآورده‌ای مهم در جهت تولید فاکتورهای انعقادی کنسانتره به شمار می‌آید. فاکتورVIII یکی از مهم‌ترین فاکتورهای ناپایدار موجود در پلاسما می‌باشد که فعالیت آن به عنوان شاخص کیفی این فرآورده مطرح می‌شود. از این رو مطلوب‌سازی کلیه مراحل تهیه پلاسما به منظور اجتناب از کاهش فاکتور VIII، امری ضروری به نظر می‌رسد. در این مطالعه، تاثیر زمان تاخیری از جداسازی پلاسما تا انجماد بر روی فعالیت فاکتور VIII در پلاسمای تازه منجمد بررسی شد.
مواد و روش‌ها
در یک مطالعه مقطعی 30 واحد خون کامل در کیسه‌های اطفال جمع‌آوری و پلاسمای آن جدا گردید. پلاسمای جدا شده به سه قسمت مساوی تقسیم و یکی از 3 کیسه پلاسما، پس از 1 ساعت(گروه اول)، دیگری پس از 2 ساعت(گروه دوم) و سومی بعد از 6 ساعت(گروه سوم) منجمد شدند. سپس فعالیت فاکتور VIII به روش لخته بررسی شد. یافته‌ها توسط آزمون t زوج تجزیه و تحلیل شدند.
یافته‌ها
میانگین فعالیت فاکتور VIIIدر گروه اول، دوم و سوم به ترتیب IU/mL 4/0 ± 78/1 ، IU/mL 4/0 ± 72/1 و IU/mL 3/0 ± 50/1 بود.
نتیجه گیری
برای تهیه پلاسمای تازه منجمد، بایستی پلاسمای جدا شده از خون کامل حداکثر در عرض 2 ساعت منجمد گردد. اگر چه افزایش این زمان تا 6 ساعت، فعالیت فاکتور VIII را کاهش داده و تفاوت معناداری در میزان این فاکتور نسبت به مواردی که زمان جداسازی به 1 یا 2 ساعت کاهش می‌یابد، دیده می‌شود اما فعالیت فاکتور VIII در فرآورده نهایی در حد قابل قبول می‌باشد.
کلمات کلیدی: پلاسمای تازه منجمد، زمان، فاکتور VIII، انجماد
تاریخ دریافت : 23/12/92
تاریخ پذیرش : 24/3 /93
1- PhD خون‌شناسی و بانک خون ـ مرکز تحقیقات انتقال خون ـ مؤسسه عالی آموزشی و پژوهشی طب انتقال خون و پایگاه منطقه‌ای آموزشی انتقال خون تهران ـ تهران ـ ایران
2- PhD خون‌شناسی و بانک خون ـ دانشیار دانشکده پیراپزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران ـ مرکز تحقیقات انتقال خون ـ مؤسسه عالی آموزشی و پژوهشی طب انتقال خون و پایگاه منطقه‌ای آموزشی انتقال خون تهران ـ تهران ـ ایران
3- کارشناس زیست‌شناسی ـ مرکز تحقیقات انتقال خون ـ مؤسسه عالی آموزشی و پژوهشی طب انتقال خون و پایگاه منطقه‌ای آموزشی انتقال خون تهران ـ تهران ـ ایران
4- کارشناس ارشد بیوشیمی ـ مرکز تحقیقات انتقال خون ـ مؤسسه عالی آموزشی و پژوهشی طب انتقال خون و پایگاه منطقه‌ای آموزشی انتقال خون تهران ـ تهران ـ ایران
5- مؤلف مسؤول: متخصص آسیب‌شناسی بالینی و تشریحی ـ دانشیار مرکز تحقیقات انتقال خون ـ مؤسسه عالی آموزشی و پژوهشی طب انتقال خون ـ تهران ـ ایران ـ صندوق پستی: 1157-14665
فاکتور VIII در پلاسمای تازه منجمد
آزاده امیدخدا1، فاطمه نادعلی2، پگاه بابادی‌وند3، مریم سهل‌البیع4، صدیقه امینی کافی‌آباد5
چکیده
سابقه و هدف
پلاسما فرآورده‌ای مهم در جهت تولید فاکتورهای انعقادی کنسانتره به شمار می‌آید. فاکتورVIII یکی از مهم‌ترین فاکتورهای ناپایدار موجود در پلاسما می‌باشد که فعالیت آن به عنوان شاخص کیفی این فرآورده مطرح می‌شود. از این رو مطلوب‌سازی کلیه مراحل تهیه پلاسما به منظور اجتناب از کاهش فاکتور VIII، امری ضروری به نظر می‌رسد. در این مطالعه، تاثیر زمان تاخیری از جداسازی پلاسما تا انجماد بر روی فعالیت فاکتور VIII در پلاسمای تازه منجمد بررسی شد.
مواد و روش‌ها
در یک مطالعه مقطعی 30 واحد خون کامل در کیسه‌های اطفال جمع‌آوری و پلاسمای آن جدا گردید. پلاسمای جدا شده به سه قسمت مساوی تقسیم و یکی از 3 کیسه پلاسما، پس از 1 ساعت(گروه اول)، دیگری پس از 2 ساعت(گروه دوم) و سومی بعد از 6 ساعت(گروه سوم) منجمد شدند. سپس فعالیت فاکتور VIII به روش لخته بررسی شد. یافته‌ها توسط آزمون t زوج تجزیه و تحلیل شدند.
یافته‌ها
میانگین فعالیت فاکتور VIIIدر گروه اول، دوم و سوم به ترتیب IU/mL 4/0 ± 78/1 ، IU/mL 4/0 ± 72/1 و IU/mL 3/0 ± 50/1 بود.
نتیجه گیری
برای تهیه پلاسمای تازه منجمد، بایستی پلاسمای جدا شده از خون کامل حداکثر در عرض 2 ساعت منجمد گردد. اگر چه افزایش این زمان تا 6 ساعت، فعالیت فاکتور VIII را کاهش داده و تفاوت معناداری در میزان این فاکتور نسبت به مواردی که زمان جداسازی به 1 یا 2 ساعت کاهش می‌یابد، دیده می‌شود اما فعالیت فاکتور VIII در فرآورده نهایی در حد قابل قبول می‌باشد.
کلمات کلیدی: پلاسمای تازه منجمد، زمان، فاکتور VIII، انجماد
تاریخ دریافت : 23/12/92
تاریخ پذیرش : 24/3 /93
1- PhD خون‌شناسی و بانک خون ـ مرکز تحقیقات انتقال خون ـ مؤسسه عالی آموزشی و پژوهشی طب انتقال خون و پایگاه منطقه‌ای آموزشی انتقال خون تهران ـ تهران ـ ایران
2- PhD خون‌شناسی و بانک خون ـ دانشیار دانشکده پیراپزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران ـ مرکز تحقیقات انتقال خون ـ مؤسسه عالی آموزشی و پژوهشی طب انتقال خون و پایگاه منطقه‌ای آموزشی انتقال خون تهران ـ تهران ـ ایران
3- کارشناس زیست‌شناسی ـ مرکز تحقیقات انتقال خون ـ مؤسسه عالی آموزشی و پژوهشی طب انتقال خون و پایگاه منطقه‌ای آموزشی انتقال خون تهران ـ تهران ـ ایران
4- کارشناس ارشد بیوشیمی ـ مرکز تحقیقات انتقال خون ـ مؤسسه عالی آموزشی و پژوهشی طب انتقال خون و پایگاه منطقه‌ای آموزشی انتقال خون تهران ـ تهران ـ ایران
5- مؤلف مسؤول: متخصص آسیب‌شناسی بالینی و تشریحی ـ دانشیار مرکز تحقیقات انتقال خون ـ مؤسسه عالی آموزشی و پژوهشی طب انتقال خون ـ تهران ـ ایران ـ صندوق پستی: 1157-14665
مقدمه
از آن‌جایی که پلاسما فرآورده ای مهم در جهت تولید فاکتورهای انعقادی کنسانتره به شمار می‌آید، مطلوب‌سازی کلیه مراحل تهیه آن به منظور اجتناب از کاهش فاکتور VIII، به عنوان شاخص کیفی این فرآورده ضروری می‌باشد(2، 1). از عوامل مؤثر بر میزان و فعالیت فاکتور VIII می‌توان به زمان بین اهدا تا انجماد پلاسما و مدت زمان لازم برای انجماد و سرعت انجماد اشاره کرد (10-3). بنابراین طولانی شدن زمان بین اهدا تا انجماد، زمان بین جداسازی پلاسما از خون کامل تا انجماد، کاهش دما در فرآیند انجماد و مدت زمان لازم برای انجماد می‌تواند تاثیر به‌سزایی در کاهش این فاکتور داشته باشد. اگر چه برخی از راهنماهای موجود در مورد چگونگی انجماد پلاسما، به جزییات انجماد از جمله مدت زمان جداسازی پلاسما تا انجماد نمی‌پردازند، اما طبق دستورالعمل سازمان بهداشت جهانی(WHO) ، نگهداری پلاسما قبل از انجماد در دمای 24-20 درجه سانتی‌گراد برای 2 تا 4 ساعت، سبب کاهش معنادار فاکتور VIII نمی‌شود(7). از طرفی به منظور معتبرسازی فرآیند انجماد پلاسما در کشور، نیاز به اطلاعاتی جامع و دقیق در مورد چگونگی فرآیند انجماد این فرآورده می‌باشد. از این رو در این مطالعه، تاثیر زمان تاخیری از جداسازی پلاسما تا انجماد بر فعالیت فاکتور VIII در پلاسمای تازه منجمد مورد بررسی قرار گرفت تا با مشخص شدن این زمان، معتبرسازی زمان بین جداسازی پلاسما تا انجماد در فرآیند انجماد پلاسما در کشور صورت گیرد.
مواد و روش‌ها
جمع‌آوری و تهیه پلاسما:
مطالعه انجام شده از نوع مقطعی بود. برای انجام این مطالعه از کیسه اطفال کمپانی JMS (سنگاپور) و با شماره کاتالوگ 120505008 استفاده گردید. این کیسه‌ها دارای 4 کیسه می‌باشند. علت استفاده از این کیسه‌ها آن است که هر کیسه پلاسما به سه قسمت مساوی تقسیم می‌شود تا بتوان تغییرات میزان فعالیت فاکتورVIII را در زمان‌های مختلف از جداسازی پلاسما تا انجماد بر روی نمونه‌های یکسان مورد ارزیابی قرار داد. روش کار به این ترتیب بود که 30 اهداکننده به طور تصادفی انتخاب شدند. خونگیری از این اهداکنندگان در کیسه‌های خون ویژه اطفال انجام گردید. از آن جایی که میزان این فاکتور به گروه خون وابسته می‌باشد، از گروه خونی A ، 10 کیسه، از گروه خونی B ، 10 کیسه و از گروه خونی O نیز 10 کیسه مورد آزمون قرار گرفت. بلافاصله پس از خونگیری، هر کیسه سانتریفوژ و پلاسمای آن با استفاده از دستگاه جداکننده از کمپانی LMB technologist (آلمان) جدا و وارد اولین کیسه جانبی گردید. سپس این پلاسما وزن و به سه قسمت مساوی تقسیم شد. به طوری که 3/1 از حجم پلاسما در اولین کیسه جانبی نگه داشته شد و 3/2 مابقی به صورت مساوی به دومین و سومین کیسه جانبی منتقل گردید. سپس یکی از 3 کیسه پلاسمای به دست آمده از روش فوق، پس از 1 ساعت(گروه اول)، دیگری پس از 2 ساعت(گروه دوم) و سومی بعد از 6 ساعت(گروه سوم) در بلاست فریزر سینا ابتکار(ایران) منجمد شدند. از آن جایی که بایستی ضخامت و حجم کیسه‌ها که در یک دستگاه بارگذاری می‌شوند یکسان باشند، تمامی کیسه‌های این مطالعه در بلاست فریزری جداگانه از سایر واحدهای پلاسمایی قرار گرفته، در کمتر از یک ساعت دمای مرکز واحد پلاسما به 30-0 درجه سانتی‌گراد رسید. فرآیند انجماد مطابق دستورالعمل‌های سازمان انتقال خون صورت گرفت.
اندازه‌گیری فاکتور VIII :
اندازه‌گیری فعالیت فاکتور VIII به روش لخته با استفاده از کیت دیاگنوستیکا استاگو(فرانسه) با شماره کاتالوگ 111420 انجام شد. اندازه‌گیری فعالیت فاکتور VIII، یک ماه پس از تولید پلاسمای تازه منجمد صورت گرفت. به این منظور این فرآورده در بن ماری 37 درجه سانتی‌گراد ذوب و به محض ذوب شدن، کیسه از بن ماری خارج و در حمام 4 درجه گذاشته شد. سپس از این کیسه حجم مورد نظر در لوله پلاستیکی ریخته شده و میزان فاکتور VIII به روش لخته از طریق دستگاه دیاگنوستیکا استاگو با مدلStart R (آمریکا) بررسی شد.
آنالیز آماری :
با آزمایش t زوج، میانگین فعالیت فاکتور VIII بین دو گروه از سه گروه بررسی گردید. p value کمتر از 05/0 معنادار محسوب شد.
یافته‌ها
میانگین فعالیت فاکتور VIII در گروه اول(انجماد پلاسما یک ساعت پس از جداسازی) IU/mL 4/0 ± 78/1،
در گروه دوم(انجماد پلاسما دو ساعت پس از جداسازی) IU/mL 4/0 ± 72/1 و در گروه سوم(انجماد پلاسما 6 ساعت پس از جداسازی) IU/mL 3/0 ± 50/1 بود(جدول 1). هم چنین میانگین فعالیت فاکتور VIIIدر گروه خونـی B بیشتر از دو گروه دیگر بود(جدول 2).
جدول 1: میانگین فعالیت فاکتور VIII و p value در سه گروه
| گروه‌های مورد بررسی | میانگین فاکتور VIII (IU/mL) | p value |
| گروه اول | 4/0 ± 78/1 | 075/0 |
| گروه دوم | 4/0 ± 72/1 | |
| گروه اول | 4/0 ± 78/1 | 0001/0 |
| گروه سوم | 3/0 ± 50/1 | |
| گروه دوم | 4/0 ± 72/1 | 0001/0 |
| گروه سوم | 3/0 ± 50/1 |
جدول 2: میانگین فعالیت فاکتور VIII در سه گروه با توجه به گروه خون
| گروه‌های مورد بررسی | میانگین فاکتور VIII (IU/mL) | |
| گروه اول | B | 3/0 ± 15/2 |
| O | 2/0 ± 44/1 | |
| A | 2/0 ± 76/1 | |
| گروه دوم | B | 4/0 ± 12/2 |
| O | 2/0 ± 35/1 | |
| A | 2/0 ± 69/1 | |
| گروه سوم | B | 3/0 ± 86/1 |
| O | 2/0 ± 21/1 | |
| A | 2/0 ± 43/1 | |
بحث
از آن جایی که فعالیت فاکتورVIII به عنوان شاخص کیفی فرآورده‌های پلاسمایی مطرح می‌باشد، مطلوب‌سازی کلیه مراحل تهیه پلاسما به منظور اجتناب از کاهش فعالیت این فاکتور امری ضروری به نظر می‌رسد. پروسه انجماد، نقش بسیار مهمی در پایداری فاکتور VIII ایفا می‌کند. بر این اساس تعدادی از مقاله‌ها تاثیر سرعت انجماد (تند و کند) را بر کیفیت پلاسمای تولیدی مورد بررسی قرار دادند. بنابر نتایج الاین و همکارانش؛ انجماد کند(20- درجه سانتی‌گراد) در نهایت سبب شکل‌گیری کرایو E می‌شود که دارای وزنی در حدود دو برابر کرایو گرفته شده با انجماد سریع است. پلاسمای حاوی کرایو سنگین‌تر، از فعالیت فاکتور VIII کمتری برخوردار می‌باشد. بر این اساس راهنمای اروپا پیشنهاد می‌کند که پلاسما در دمای 30- یا کمتر منجمد می‌گردد(10). کارلبجورگ و همکارانش نیز به بررسی زمان بین اهدا تا انجماد پلاسما پرداختند و نشان دادند که فعالیت فاکتور VIII در پلاسما، به مدت 2 ساعت پایدار می‌باشد و از آن به بعد میزان این فاکتور کاهش می‌یابد(11). در سال 2000، اسمیت و همکارانش به بررسی دما بر روی فاکتور VIII پرداختند و اعلام کردند که نگهداری خون برای 8، 15 و 24 ساعت قبل از فریز کردن، سبب کاهش قابل ملاحظه‌ای در میزان فاکتور VIII می‌گردد(12). در مطالعه‌ای که در سال 2006 توسط اسوارد نیلسون و همکارانش صورت گرفت، فاکتورهای مؤثر بر میزان فعالیت فاکتور VIII مورد بررسی قرار گرفت و مشخص شد که زمان بین اهدا تا فریز شدن پلاسما، مدت زمان لازم برای فریز شدن و سرعت فریز شدن بر روی میزان و فعالیت فاکتور VIII مؤثر می‌باشند(5). هم چنین آن‌ها نشان دادند که میزان فاکتور VIII ، با افزایش زمان تاخیری برای انجماد از 2 به 4 ساعت، کاهش معناداری پیدا نمی‌کند اما با افزایش زمان به 6 ساعت، این اختلاف معنادار می‌شود. کاهش فعالیت فاکتور VIII در مطالعه‌ای که خون‌های اهدایی در دمای 4 درجه سانتی‌گراد به مدت 20 تا 24 ساعت نگهداری شدند نیز دیده شده است(13). در گزارشی دیگر سرانو نشان داد که فعالیت فاکتورVIII و سایر فاکتورها با افزایش زمان نگهداری کاهش می‌یابد(14).
نتایج این تحقیق نیز با نتایج به دست آمده از مطالعه‌های قبلی هم‌خوانی دارد و نشان می‌دهد که از نظر فعالیت فاکتورVIII بین کیسه‌های انجماد شده پس از 1 ساعت و 2 ساعت، اختلاف معناداری وجود ندارد اما بین کیسه‌های منجمد شده پس از 6 ساعت با 1 و 2 ساعت، اختلاف معناداری وجود دارد. اما با این وجود میزان فاکتور VIII در هر سه کیسه از حد مجاز یعنیIU/mL 7/0 کمتر نمی‌شود و هر سه کیسه از فاکتور VIII قابل قبولی برخوردار می‌باشند. به عبارت دیگر اگر چه مدت زمان نگهداری پلاسما از زمان جدا شدن تا فریز بر میزان فاکتور VIII تاثیر دارد و با کاهش زمان تاخیری از جداسازی
پلاسما تا انجماد پلاسما به 2 ساعت می‌توان کیفیت پلاسماهای تولیدی را بهبود بخشید، اما این زمان تا 6 ساعت نیز قابل افزایش می‌باشد. از محدودیت‌های این مطالعه نیز می‌توان به حجم کمتر پلاسما به دلیل تقسیم شدن در سه کیسه اشاره کرد که در انجماد سریع‌تر کیسه‌ها نقش دارد اما با توجه به این که این حجم کم در مورد هر سه کیسه برقرار است لذا هنگامی که سه کیسه مقایسه می‌شوند، تنها پارامتر متغیر هم‌چنان تفاوت زمان بین جداسازی و انجماد می باشد.
نتیجه‌گیری
طبق نتایج این مطالعه می‌توان پیشنهاد کرد که اگر چه برای تهیه پلاسمای تازه منجمد، پلاسمای جدا شده از خون کامل حداکثر در عرض 2 ساعت منجمد می‌گردد اما افزایش این زمان تا 6 ساعت، فعالیت فاکتور VIII را به عنوان شاخص کیفی این فرآورده در حد قابل قبول حفظ می‌کند.
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
