فصلنامه پژوهشی خون

  چکید ه

  سابقه و هدف

  به دلیل مردودی زیاد داوطلبان اهدای خون در غربالگری کم‌خونی که توسط مقیاس رنگی سازمان جهانی بهداشت (WHO) در مرکز انتقال خون کرمان صورت می‌گرفت، ما فکر کردیم که احتمالاً قطره خون به‌دست آمده از نوک انگشت در دفعه اول با آب میان بافتی بیشتری مخلوط شده و به‌دلیل رقت، به‌طور کاذب غلظت هموگلوبین آن قطره خون را کمتر از میزان واقعی نشان می‌دهد. بنابراین تصمیم گرفتیم که قطره دوم خون به‌دست آمده از همان محل را نیز با مقیاس رنگی WHO مورد سنجش قرار داده و نهایتاً پاسخ‌های قطره اول و دوم را با نتایج به‌دست آمده توسط دستگاه CBC مقایسه نماییم.

  مواد و روش‌ها

  این مطالعه به‌صورت توصیفی انجام شد. 100 نفر از داوطلبان اهدای خون به‌طور تصادفی انتخاب شدند تا نتایج آزمایش غربالگری کم‌خونی با استفاده از قطره اول و دوم خون آن‌ها توسط آزمون مقیاس رنگی WHO ، با نمونه‌های وریدی مورد سنجش این افراد با دستگاه CBC مورد مقایسه قرار گیرد. در این مطالعه حداقل طبیعی هموگلوبین اهداکننده g/dl 5/12 بود. لذا باتوجه به این که در آزمون مقیاس رنگی WHO اعداد اعشاری نداریم، هموگلوبین g/dl 13 پذیرفته شد ولی هموگلوبین g/dl 12 مردود گردید.

  یافته‌ها

  نتایج این مطالعه نشان دادند در سنجش هموگلوبین قطره اول خون توسط مقیاس رنگی WHO ، 26 درصد نتیجه کاذب (false readings) وجود دارد که شامل 26 درصد مردودی کاذب (false rejection) و صفر درصد قبولی کاذب (false acception) می‌باشد. حساسیت (sensitivity) روش 100 درصد و ویژگی (sepecificity) آن 9/72 درصد است. در حالی‌که در قطره دوم 8 درصد نتیجه کاذب داشتیم که شامل 5 درصد مردودی کاذب و 3درصد قبولی کاذب بود. حساسیت آن 25 درصد و ویژگی 7/94 درصد بود.

  نتیجه گیری

  نتایج به‌دست آمده در این مطالعه نشان داد قطره اول و دوم هیچ‌کدام در سنجش هموگلوبین به روش مقیاس رنگی WHO دقت مناسب برای غربالگری کم‌خونی اهداکنندگان خون ندارند. زیرا در سنجش قطره اول یک چهارم اهداکنندگان به‌طور کاذب به دلیل کم‌خونی از اهدای خون معاف شدند و در قطره دوم به دلیل حساسیت پایین دقت مناسب را نداشتیم.