چکید ه

  سابقه و هدف

  با توجه به هدف اصلی سازمان انتقال خون که تأمین خون سالم و کافی برای بیماران و نیازمندان به خون و فرآورده‌های خونی می‌باشد، انتخاب اهداکنندگان سالم دارای اهمیت فوق‌العاده می‌باشد. از طرف دیگر زنان به‌خصوص قشر دانش‌آموز و معلمان خانم که احتمال انجام رفتارهای پرخطر کمتری نسبت به مردان دارند، منبع بسیار مهمی برای تأمین خون سالم محسوب می‌گردند. در عین حال با توجه به این‌که میزان مشارکت این قشر از جامعه در زمینه اهدای خون کمتر از آقایان در سطح کشور و بالاخص استان می‌باشد، در این پژوهش علل اقدام کمتر خانم‌ها برای اهدای خون، نسبت به آقایان بررسی شده‌است.

  مواد وروش‌ها

  نوع مطالعه مقطعی می‌باشد و جامعه مورد مطالعه، معلمین خانم و دانش‌آموزان بالای 17 سال دبیرستان‌های دخترانه استان اردبیل می‌باشد. روش نمونه‌گیری به‌صورت نمونه‌گیری خوشه‌ای از بین دبیرستان‌های دخترانه استان بود و تعداد 280 نفر دانش‌آموز و 280 نفر معلم وارد مطالعه شدند. اطلاعات توسط پرسشنامه جمع‌آوری و در نهایت از نرم‌افزار کامپیوتری SPSS جهت تجزیه و تحلیل آماری استفاده شد.

  یافته‌ها

  میانگین سنی گروه دانش‌آموزی 39/1 ± 9/17 سال و میانگین سنی معلمین 74/6 ± 7/33 سال بود. در اکثریت جمعیت تحت مطالعه، سطح تحصیلات پدران و مادران خانواده‌های دانش‌آموزان و معلمان دوره ابتدایی بوده و اکثراً پدران شغل آزاد و مادران خانه‌دار بودند(7/91% دانش‌آموزان و 6/91% برای معلمین). سابقه اهدا خون در دانش‌آموزان و معلمین به ترتیب 10 و 21 درصد بود. مهم‌ترین علت اهدا خون در هر دو گروه اقدام انسان‌دوستانه ذکر شد. 35% دانش‌آموزان و حدود 21% معلمین، به میزان زیاد و خیلی زیاد از روند اهدای خون ترس داشتند.40% دانش‌آموزان و 57% معلمین مهم‌ترین علت استقبال کم خانم‌ها از روند اهدا خون را کم خونی بیان کردند. 2/32% دانش‌آموزان و 17% معلمین مهم‌ترین علت استقبال کم بانوان از اهدای خون را عدم موافقت والدین یا همسر می‌دانند. 3/17% دانش‌آموزان و 6/9% معلمین سابقه انجام حجامت داشتند و بین دو گروه اختلاف معنی‌دار آماری با 01/0= P مشاهده گردید.

  نتیجه گیری

  با توجه به این‌که سه عامل عقیده بر کم خونی در خانم‌ها، ترس از اهدا و عدم اجازه والدین مهم‌ترین عوامل استقبال کم خانم‌ها در امر اهدای خون مطرح شده‌اند باید در مورد آموزش عمومی مسایل مربوط به انتقال خون از طریق رسانه‌های عمومی و رادیو و تلویزیون اهتمام ملی را مد نظر داشت.