فصلنامه پژوهشی خون

  چکید ه

  سابقه و هدف

  بیماران تالاسمی به علت ماهیت مزمن بیماری به تزریق خون مداوم نیاز دارند. چون در تزریق خون فقط گروه‌های خونی اصلی کنترل می‌شوند، ایجاد آنتی‌بادی علیه سایر گروه‌های خونی(آنتی‌بادی‌های نامنظم یا آلو‌آنتی‌بادی) در این بیماران می‌تواند باعث بروز واکنش‌های خونی(واکنش همولیتیک تاخیری) گردیده و عوارضـی را بـه وجود آورد. در این مطالعه، غربالگری و تایپینگ آنتی‌بادی‌های نامنظم با روش ژل بررسی شده است.

  مواد وروش‌ها

  در یک مطالعه توصیفی، 441 بیمار تالاسمی مراجعه کننده به درمانگاه بیماران تالاسمی بزرگسال تهران(ظفر) و مرکز تالاسمی قزوین مورد بررسی قرار گرفتند. فرم‌های اطلاعاتی در مورد وضعیت تزریق خون برای کلیه بیماران تکمیل گردیده و از کلیه بیماران، نمونه خون گرفته شد. قبل از انجام آزمایش‌های غربالگری به روش ژل، برای کلیه بیماران تست کومبس غیر مستقیم به روش لوله‌ای انجام شد و سپس همین تست به روش ژل بر اساس دستورالعمل استاندارد آن صورت گرفته و نتایج حاصله بر اساس فرم‌های تکمیل شده توسط بیماران با استفاده از نرم‌افزار 5/11 SPSS و آزمون آماری کای‌دو( Chi-square )، با اطمینان 95 درصد مورد بررسی قرار گرفت.

  یافته‌ها

  بیماران مورد بررسی شامل 234 مرد(1/53%) و 207 زن(9/46%) با میانگین سنی 6/22 (27/9 ± SD ) سال و از این تعداد، 362 بیمار تالاسمی ماژور(1/82%) و 79 بیمار، تالاسمی اینترمدیا(9/17%) بودند. از مجموع 441 نمونه بررسی شده در غربالگری بیماران، 391 بیمار(7/88%) فاقد آلوآنتی‌بادی و 50 بیمار(3/11%) دارای آلو‌آنتی‌بادی بودند که در بین آنتی‌بادی‌های شناسایی شده، Anti-Kell در 28 درصد و Anti-D در 16 درصد و آنتی‌بادی بر علیه زیر گروه‌های دیگر Rh شامل E ، e ، C ، c و Cw در 26 درصد بیشترین مقدار را تشکیل می‌دادند. در مقایسه نتایج روش ژل میکروتیوب با روش لوله‌ای، 26 بیمار که با روش ژل به عنوان مورد مثبت شناسایی شده بودند، با روش لوله‌ای که در حال حاضر در ایران انجام می‌شود، نتایج منفی داشتند.

  نتیجه گیری

  با توجه به شیوع آلوایمیونیزاسیون در بیماران تالاسمی که بیشتر از دو سوم آن‌ها مربوط به زیر گروه‌های Rh ، به خصوص c ، C ، E و گروه Kell می‌باشد، امروزه توصیه می‌شود در بیماری که به تازگی تشخیص تالاسمی داده شده، قبل از آغاز تزریق خون، علاوه بر ABO ، گروه‌های Rh ، Kell ، Kidd ، Duffy برای او نیز تعیین شود تا فنوتیپ گروه‌های خونی مهم بیمار را داشته باشیم. در ضمن ثابت شده، اگر در هر بار تزریق خون و آزمون‌های سازگاری(کراس‌مچ)، انتخاب کیسه خون بر اساس گروه‌های Rh و Kell و مطابق با فنوتیپ بیمار صورت پذیرد، می‌توان تا 90% از بروز آلوایمیونیزاسیون کاست.

  کلمات کلیدی : غربالگری، تالاسمی، انتقال خون، ایمیونیزاسیون