فصلنامه پژوهشی خون

  چکید ه

  سابقه و هدف

  در ایران حدود 20000 بیمار بتا تالاسمی ماژور وجود دارد که تحت تزریق خون و دسفرال قرار دارند. این گروه از بیماران نیازمند برنامه درمانی و پیگیری دقیق به منظور برخورداری از کیفیت زندگی طبیعی می‌باشند. در این مطالعه وضعیت تزریق خون در بیماران بتا تالاسمی ماژور بیمارستان کودکان مفید طی سال 1385 مورد بررسی قرار گرفته است.

  مواد وروش‌ها

  در این مطالعه توصیفی ـ تحلیلی وضعیت تزریق خون در 121 بیمار بتا تالاسمی ماژور مراجعه کننده ثابت به درمانگاه تالاسمی بیمارستان کودکان مفید طی سال 1385 بر اساس جمع‌آوری آخرین اطلاعات موجود در پرونده بیماران بررسی شد. سپس یافته‌ها با استفاده از برنامه نرم‌ افزاری SPSS و آزمون همبستگی اسپیرمن ( Spearman ) و آزمون من‌ویتنی( Mann-Whitney ) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.

  یافته‌ها

  تعداد 121 بیمار به صورت ثابت در درمانگاه تالاسمی بیمارستان کودکان مفید تحت تزریق خون با استفاده از فیلتر لکوسیت قرار داشتند. محدوده سنی بیماران 2 تا 26 سال و میانگین سنی 19/6 ± 13 سال بود. تعداد بیماران مونث 66 نفر(5/54%) و تعداد بیماران مذکر 55 نفر(5/45%) بود. هموگلوبین بیماران در محدوده 5/11-5/7 گرم در دسی‌لیتر و میانگین 97/0 ± 6/9 گرم در دسی‌ لیتر بود. در 82 بیمار(8/67%) مقادیر هموگلوبین بیشتر از 9 گرم در دسی‌ لیتر مشخص شد. سطح سرمی فریتین بیماران در محدوده ng/ml 9500-250 با میانگین ng/ml 1515 ± 2133 بود. سطح سرمی فولات در 100 بیمار از 121 بیمار ng/dl 19-1 و میانگین ng/ml 9/4 ± 9 بود. 3 بیمار(3%) سطح سرمی فولات کمتر از ng/ml 3 (محدوده طبیعی: ng/ml 5/17-3) داشتند. تعداد بیمار HBsAg مثبت، یک مورد(8/0%) و تعداد بیماران Anti HCV مثبت و HCV-RNA (PCR) مثبت 11 مورد(1/9%) بود. سن بیماران مبتلا به هپاتیت C ، 16 تا 26 سال بود. در این مطالعه فقط یک بیمار (8/0%) مشترکاًَ HBsAg مثبت و HCV RNA (PCR) مثبت شناسایی شد. آزمایش HIV Ab همه بیماران منفی بود. سطح سرمی فریتین بیماران مبتلا به هپاتیت C در محدوده ng/ml 9500-568 و میانگین ng/ml 2772 ± 3172 بود.

  نتیجه گیری

  در این مطالعه به نظر می‌رسد بیماران بتا تالاسمی ماژور در بیمارستان کودکان مفید از برنامه درمانی مطلوب تزریق خون و ترکیبات شلاتور آهن هم چنین پایش مناسب به لحاظ انتقال بیماری‌های عفونی برخوردار می‌باشند. قدر مسلم کنترل دقیق وضعیت تزریق خون و ترکیبات شلاتور آهن، غربالگری اهداکنندگان خون به لحاظ انتقال عفونت‌ها به ویژه هپاتیت C و واکسیناسیون بیماران علیه هپاتیت B موجب بهبود قابل توجه کیفیت زندگی بیماران خواهد شد، اما پیشگیری هم چنان مهم‌ترین اقدام در جهت کاهش مبتلایان بتا تالاسمی ماژور و در نتیجه پیامدهای اجتناب‌ناپذیر بیماری می‌باشد.

  کلمات کلیدی : بتا تالاسمی ، فریتین، دسفرال، هپاتیت C