جلد 22، شماره 2 - ( تابستان 1404 )
جلد 22 شماره 2 صفحات 122-111 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Ethics code: IR.TMI.REC.1400.020
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
teimour pour A, Karimi G, Amini-Kafiabad S, Maghsudlu M, Vafaiyan V, Mokhtari shirvani M, et al . Formulating Research Priorities in Iran’s Blood Transfusion: Enhancing Research System for Improved Outcomes. bloodj 2025; 22 (2) :111-122
URL: http://bloodjournal.ir/article-1-1594-fa.html
URL: http://bloodjournal.ir/article-1-1594-fa.html
تیمورپور امیر، کریمی غریب، امینی کافی آباد صدیقه، مقصودلو مهتاب، وفاییان ویدا، مختاری شیروانی مریم، و همکاران.. تدوین اولویت های پژوهشی در انتقال خون ایران: تقویت نظام تحقیقات برای نتایج بهتر. فصلنامه پژوهشی خون. 1404; 22 (2) :111-122
امیر تیمورپور 
، غریب کریمی* ، صدیقه امینی کافی آباد ، مهتاب مقصودلو ، ویدا وفاییان ، مریم مختاری شیروانی ، محدثه رستگار ، ناهید امینی پور
، غریب کریمی* ، صدیقه امینی کافی آباد ، مهتاب مقصودلو ، ویدا وفاییان ، مریم مختاری شیروانی ، محدثه رستگار ، ناهید امینی پور
دانشیار مرکز تحقیقات فرآورده‌های بیولوژیک و سلامت خون ـ مؤسسه عالی آموزشی و پژوهشی طب انتقال خون
چکیده: (241 مشاهده)
چکیده
سابقه و هدف
تعیین اولویت‌های پژوهشی با هدف به حداکثر رساندن منافع پژوهشی و جهت‌دهی برای تخصیص بودجه تحقیقاتی به حوزه‌های دارای اولویت بالاتر ضروری است. این مطالعه با هدف تعیین اولویت‌های پژوهشی در مؤسسه عالی آموزشی و پژوهشی طب انتقال خون برای بازه زمانی 1405 – 1402 با مشارکت متخصصین و کلیه ذینفعان کلیدی انجام شد.
مواد و روش‌ها
این پژوهش کیفی با استفاده از فرآیندی نظام‌مند، مبتنی بر مدل‌های بین‌المللی و روش تحلیل محتوای قراردادی (Conventional content analysis) اجرا شد. گروه‌های ذینفع متنوعی شامل سیاست‌گذاران، اعضای هیئت علمی، مدیران مراکز انتقال خون استانی و انجمن‌های علمی، در قالب حضور در جلسات، بحث گروهی و بارش افکار، رأی‌گیری و امتیازدهی، ارسال و دریافت مکاتبات و استفاده از فضای مجازی در فرآیند تعیین اولویت‌ها مشارکت داشتند. معیارهای مورد استفاده و تعاریف آن‌ها برای امتیازدهی در هر موضوع پیشنهادی به شیوه «پژوهش در ضرورت‌های سلامت ملی» شامل 12 معیار بود. از بین این معیارها، کفایت و کارآیی اطلاعات موجود، مقوله‌های اخلاقی و جنبه‌های قانونی به عنوان معیارهای الزامی در نظر گرفته شد. عدم کسب امتیاز از هر یک از این 3 معیار موجب شد که عنوان پیشنهادی به طور کلی از لیست حذف شود. داده‌ها از طریق فرم‌های ساختار یافته گردآوری و نهایی شد. پس از بررسی نتایج توسط کـار گروه‌های تخصصی و کارگروه هماهنگی پروژه، موضوعات نهایی با روش امتیازدهی کمی تعیین شد. در مرحله آخر فهرست حیطه‌ها و موضوعات زیر مجموعه هر یک از حیطه‌ها در شورای پژوهش بررسی شد و به تصویب رسید.
یافته‌ها
تعداد 161موضوع پژوهشی دارای اولویت در زیر مجموعه 13 حیطه توسط کمیته راهبری (شورای پژوهش) مورد تأیید قرار گرفت و به عنوان اولویت‌های پژوهشی نهایی ارائه گردید. بیشترین تعداد موضوعات در حیطه‌های"اهدا و اهدا کنندگان" ، "آزمایش‌های غربالگری و سلامت خون" و "انتقال خون بیمارستانی" بود که نشان‌دهنده دیدگاه و نگرش مشارکت‌کنندگان به اهمیت این حیطه‌ها است. سایر حیطه هایی مانند سیستم کیفیت، پلاسما و داروهای مشتق از آن، و ایمونوهماتولوژی نیز از نظر تعداد موضوعات قابل توجه بودند.
نتیجه گیری
این مطالعه نشان داد که استفاده از رویکرد جامع و مشارکت فعال ذینفعان مختلف باعث شناسایی دقیق‌تر نیازهای پژوهشی و بهبود فرآیند اولویت‌گذاری می‌شود. همچنین با مقایسه با نسخه‌های پیشین اولویت‌ها، رشد قابل توجهی در تعداد موضوعات پیشنهادی و گسترش دامنه حیطه‌ها مشاهده شد.
سابقه و هدف
تعیین اولویت‌های پژوهشی با هدف به حداکثر رساندن منافع پژوهشی و جهت‌دهی برای تخصیص بودجه تحقیقاتی به حوزه‌های دارای اولویت بالاتر ضروری است. این مطالعه با هدف تعیین اولویت‌های پژوهشی در مؤسسه عالی آموزشی و پژوهشی طب انتقال خون برای بازه زمانی 1405 – 1402 با مشارکت متخصصین و کلیه ذینفعان کلیدی انجام شد.
مواد و روش‌ها
این پژوهش کیفی با استفاده از فرآیندی نظام‌مند، مبتنی بر مدل‌های بین‌المللی و روش تحلیل محتوای قراردادی (Conventional content analysis) اجرا شد. گروه‌های ذینفع متنوعی شامل سیاست‌گذاران، اعضای هیئت علمی، مدیران مراکز انتقال خون استانی و انجمن‌های علمی، در قالب حضور در جلسات، بحث گروهی و بارش افکار، رأی‌گیری و امتیازدهی، ارسال و دریافت مکاتبات و استفاده از فضای مجازی در فرآیند تعیین اولویت‌ها مشارکت داشتند. معیارهای مورد استفاده و تعاریف آن‌ها برای امتیازدهی در هر موضوع پیشنهادی به شیوه «پژوهش در ضرورت‌های سلامت ملی» شامل 12 معیار بود. از بین این معیارها، کفایت و کارآیی اطلاعات موجود، مقوله‌های اخلاقی و جنبه‌های قانونی به عنوان معیارهای الزامی در نظر گرفته شد. عدم کسب امتیاز از هر یک از این 3 معیار موجب شد که عنوان پیشنهادی به طور کلی از لیست حذف شود. داده‌ها از طریق فرم‌های ساختار یافته گردآوری و نهایی شد. پس از بررسی نتایج توسط کـار گروه‌های تخصصی و کارگروه هماهنگی پروژه، موضوعات نهایی با روش امتیازدهی کمی تعیین شد. در مرحله آخر فهرست حیطه‌ها و موضوعات زیر مجموعه هر یک از حیطه‌ها در شورای پژوهش بررسی شد و به تصویب رسید.
یافته‌ها
تعداد 161موضوع پژوهشی دارای اولویت در زیر مجموعه 13 حیطه توسط کمیته راهبری (شورای پژوهش) مورد تأیید قرار گرفت و به عنوان اولویت‌های پژوهشی نهایی ارائه گردید. بیشترین تعداد موضوعات در حیطه‌های"اهدا و اهدا کنندگان" ، "آزمایش‌های غربالگری و سلامت خون" و "انتقال خون بیمارستانی" بود که نشان‌دهنده دیدگاه و نگرش مشارکت‌کنندگان به اهمیت این حیطه‌ها است. سایر حیطه هایی مانند سیستم کیفیت، پلاسما و داروهای مشتق از آن، و ایمونوهماتولوژی نیز از نظر تعداد موضوعات قابل توجه بودند.
نتیجه گیری
این مطالعه نشان داد که استفاده از رویکرد جامع و مشارکت فعال ذینفعان مختلف باعث شناسایی دقیق‌تر نیازهای پژوهشی و بهبود فرآیند اولویت‌گذاری می‌شود. همچنین با مقایسه با نسخه‌های پیشین اولویت‌ها، رشد قابل توجهی در تعداد موضوعات پیشنهادی و گسترش دامنه حیطه‌ها مشاهده شد.
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
انتقال خون
فهرست منابع
1. Nasser M, Crowe S. An introduction to research priority setting (RPS) for research groups in the Cochrane collaboration: Guidance sheet 1; 2018. Available from: https://methods.cochrane.org/prioritysetting/resources.
2. Grill C. Involving stakeholders in research priority setting: a scoping review. Res Involv Engagem 2021; 7(1): 75. [DOI:10.1186/s40900-021-00318-6] [PMID] []
3. Setting Research Priorities: Evidence and Evaluation Guidance Series. Sydney: NSW Health; 2023. p. 4-19. [DOI:10.17925/OHR.2023.19.2.4]
4. Ebrahimipour H, Heidari S, Doshmangir L, Esmailzade H. Research setting priority and different ways of them. jhosp 2009; 8(2): 57-64. [Article in Farsi]
5. Viergever RF, Olifson S, Ghaffar A, Terry RF. A checklist for health research priority setting: nine common themes of good practice. Health Res Policy Syst 2010; 8(1): 36. [DOI:10.1186/1478-4505-8-36] [PMID] []
6. Gammon RR, Coberly E, Dubey R, Jindal A, Nalezinski S, Varisco JL. Patient blood management--It is about transfusing blood appropriately. Annals of Blood 2022 Jun 30;7. [DOI:10.21037/aob-21-70]
7. Yadav SK, Hussein G, Liu B, Vojjala N, Warsame M, El Labban M, Rauf I, et al. A Contemporary Review of Blood Transfusion in Critically Ill Patients. Medicina 2024; 60(8): 1247. [DOI:10.3390/medicina60081247] [PMID] []
8. Martin D, Singer P. A strategy to improve priority setting in health care institutions. Health Care Anal 2003; 11: 59-68. [DOI:10.1023/A:1025338013629] [PMID]
9. Owlia P, Eftekhari MB, Forouzan AS, Bahreini F, Farahani M, Ghanei M. Health research priority setting in Iran: Introduction to a bottom up approach. J Res Med Sci 2011; 16(5): 691-8.
10. Damari B, Aghababa S. Review of setting research priorities in health care of Iran. J Sabzevar Univ Med Sci 1396; 24(6): 19-28. [Article in Farsi]
11. Karimi G, Damari B, Gharehbaghian A, Rahbari M, Vafaiyan V, Minab Salemi E. Need-assessment and research priorities-setting in IBTO Research Center. Sci J Iran Blood Transfus Organ 2005; 2(4): 123-34. [Article in Farsi]
12. Bates I, Hassall O, Mapako T. Transfusion research priorities for blood services in sub‐Saharan Africa. Br J Haematol 2017; 177(6): 855- 63. [DOI:10.1111/bjh.14577] [PMID]
13. Stanworth SJ, Brand A, Kaveri SV, Vrielink H, Greinacher A, Domanović D, et al. The EHA research roadmap: transfusion medicine. HemaSphere 2022; 6(2): e670. [DOI:10.1097/HS9.0000000000000670] [PMID] []
14. Hibbs SP, Brunskill SJ, Donald GC, Saunders HD, Murphy MF. Setting priorities for research in blood donation and transfusion: outcome of the James Lind Alliance priority‐setting partnership. Transfusion 2019; 59(2): 574-81 [DOI:10.1111/trf.15077] [PMID]
15. Garry J, Tomlinson M, Lohan M. The potential role of AI in research priority setting exercises. J Glob Health 2025; 15: 03019. [DOI:10.7189/jogh.15.03019] [PMID] []
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
