فصلنامه پژوهشی خون

  چکید ه

  سابقه و هدف

  ‌ فقرآهن از مهم‌ترین مشکلات اهداکنندگان خون است و کم‌خونی فقرآهن عامل اصلی محدودیت دفعات اهدای خون در اهداکنندگان مستمر می‌باشد. وضعیت فقرآهن در اهداکنندگان خون کشور ما مشخص نیست. بررسی فعلی با هدف تعیین توزیع فراوانی فقرآهن و عوامل مرتبط با آن در اهداکنندگان خون پایگاه انتقال خون یزد انجام شد .

  مواد وروش‌ها

  مطالعه از نوع توصیفی بود. از بین مراجعینی که برای اهدای خون پذیرش شده بودند، 337 نفر به روش تصادفی انتخاب شده و آزمایش‌های هموگلوبین ، آهن ، درصد اشباع ترانسفرین و فریتین بر روی نمونه خون آنها انجام شد. نتایج با استفاده از آنالیز آماری کای‌دو (Chi-square) ، تحلیل واریانس یک طرفه (Anova) و آزمون دقیق فیشر (Fisher's exact test) تجزیه و تحلیل شد.

  یافته‌ها

  نتایج این بررسی نشان داد؛ فراوانی اهداکنندگانی که دچار کمبود ذخایر آهن بودند با افزایش دفعات اهدا افزایش داشت (0001/0p= ). به‌طوری‌که 100درصد زنان و 48 درصد مردان اهداکننده مستمر بر اساس شاخص فریتین کاهش ذخایر آهن داشتند. 78 درصد خانم‌های اهداکننده مستمر و 28 درصد مردان اهداکننده مستمر دچار فقرآهن بودند و کم‌خونی فقرآهن در16 درصد مردان و 6/55 درصد زنان اهداکننده مستمر دیده شد. یک نوبت اهدای خون در خانم‌ها منجر به افزایش فراوانی فقرآهن شد (05/0p< ) درحالی‌که شیوع فقرآهن تنها در مردان اهداکننده مستمر افزایش معنی دار نشان داد (05/0p< ).

  نتیجه گیری

  درصورتی‌که ذخایر آهن این افراد جبران نشود با ادامه اهدای خون به‌دلیل ایجاد کم‌خونی فقرآهن از اهدای خون‌های بعدی معاف می‌شوند. بنابراین آموزش اهداکنندگان در مورد فقرآهن و استفاده از ترکیبات مکمل آهن برای اهداکنندگان مستمر و خانم‌های اهداکننده‌ای که درسنین باروری هستند و حداقل یک بار اهدای خون داشته‌اند توصیه می‌شود.

  کلمات کلیدی: اهداکنندگان خون، اهداکنندگان مستمر، فقرآهن، کم‌خونی فقرآهن