فصلنامه پژوهشی خون

  چکید ه

  سابقه و هدف

  هدف اصلی سازمان انتقال خون تهیه خون سالم و کافی است. طبق تحقیقات، سالم‌ترین خون از اهداکنندگان داوطلب مستمر تهیه می‌شود. بنابراین جذب اهداکنندگان مستمر و افزایش تعداد آن‌ها نیز از اهداف سازمان می‌باشد. طبق گزارش‌ها اگر اهداکننده بار اول را 3 الی 4 ماه پس از اولین اهدای خون برای اهدای مجدد با ارسال کارت یا تماس تلفنی، دعوت کنیم احتمال این که اهداکننده مستمر شود بیشتر است. هدف از این مطالعه تعیین میزان بازگشت اهداکنندگان خون بار اول اصفهان برای اهدای مجدد با ارسال کارت یادآور اهدای خون و بدون ارسال آن در شهر اصفهان است.

  مواد وروش‌ها

  در یک مطالعه آینده‌نگر به 1500 اهداکننده بار اول مراجعه کننده به پایگاه اصفهان پرسشنامه‌ای داده شد که 939 نفر در مطالعه باقی ماندند(416 نفر در گروهی که کارت یادآور اهدای خون ارسال شد و 523 نفر در گروه شاهد). پس از اهدای خون و بررسی نتایج آزمایش‌های غربالگری( HBsAg ، HCV-Ab ، HIV-Ab ، RPR ) افرادی که دارای نتیجه منفی بودند انتخاب شده و به طور تصادفی به دو گروه تقسیم شدند. برای یک گروه 3 تا 4 ماه پس از اولین اهدا، کارت یادآور اهدای خون ارسال شد و برای گروه دوم(شاهد) کارت ارسال نشد. حداقل یک سال پس از اولین اهدای خون تعداد دفعات اهدای خون مجدد، برای هر اهداکننده بررسی شد. نتایج توسط آزمون کای دو( Chi-square ) و پیرسون با نرم افزار SPSS تجزیه و تحلیل شد.

  یافته‌ها

  به طور کلی تعداد افرادی که پس از ارسال کارت یادآور برای اهدای مجدد مراجعه نمودند 117 نفر(1/28%) و افرادی که بدون ارسال کارت یادآور برای اهدای مجدد مراجعه نمودند 114 نفر(8/21%) بودند که این اختلاف معنی‌دار می باشد(013/0= p ، 002/5= c ² ).

  نتیجه گیری

  اهدای خون مستمر یکی از موارد مهم در سلامت خون است بنابراین حفظ اهداکنندگان مستمر، آموزش و جذب اهداکنندگان با سابقه و بار اول می‌تواند باعث افزایش میزان اهدای خون مستمر و در نتیجه افزایش سلامت خون گردد. با توجه به این که ارسال کارت یادآور به طور کلی بر مراجعه مجدد اهداکنندگان بار اول اصفهان مؤثر واقع شده است پیشنهاد می‌گردد برای همه اهداکنندگان بار اول پس از 3 یا 4 ماه کارت یادآور اهدای خون ارسال گردد(که روش مقرون به صرفه‌ای است) تا این افراد به اهداکننده مستمر تبدیل شده و قدم مثبتی برای تامین خون سالم برداشته شود.

کلمات کلیدی : اهداکننده خون، انتخاب اهداکننده، کارت اهدا، ایران