فصلنامه پژوهشی خون

چکید ه

سابقه و هدف

دست‌یابی به منابع جایگزین سرم جنین گاو به عنوان ماده مغذی کشت سلول به علت کمبود این نوع سرم و نیازهای متفاوت سلول‌های مختلف همواره مورد بررسی می باشد . این مطالعه به تهیه مواد مغذی جانشین سرم جنین گاو و بررسی اثر آن‌ها بر رشد سلول‌ها و ترشح آنتی‌بادی‌های منوکلونال توسط دودمان‌های سلولی هیبریدومایی پرداخته‌است.

مواد وروش‌ها

مطالعه انجام شده از نوع تجربی بود. پلاکت‌های تاریخ گذشته با گروه‌های مختلف به منظور استخراج عوامل رشد موجود در آن‌ها مورد استفاده قرار گرفتند. پلاسما با گروه AB نیز به سرم تبدیل شد و اثر آن با محیط‌های حاوی سرم جنین گاو، هیپوگزانتین ـ تیمیدین (HT) و1640 RPMI مورد مقایسه قرار گرفت. شاخص‌های رشد مورد ارزیابی شامل شمارش ابتدایی سلول‌ها، Confluency (میزان پر شدن چاهک‌) روزانه و تیتراسیون آنتی‌بادی‌های منوکلونال آنتی A و آنتی B گروه‌های خونی بودند. آنالیز آماری شامل آزمون t تک نمونه‌ای، برازش منحنی رگرسیون چندگانه لگاریتمی و تحلیل عاملی منحنی‌های رشد توسط نرم‌افزار 12 SPSS انجام شد.

یافته‌ها

چهار ماده مغـذی سـرم AB انسانـی (AB) ، سرم جنین گاو (FCS) ، عصاره پلاکتی انسان (PLT) و مخلوط AB و PLT (ABP) جهت رشد سلول‌های هیبریدومایی موشی تولیدکننده آنتی‌سرم‌های گروه‌های خونی A و B مورد ارزیابی قرار گرفتند و با شاخص‌های رشد در محیط پایه 1640 RPMI مقایسه شدند. بیشترین اثر مثبت بر رشد به ترتیب نزولی عبارت بود از: 1- 5% ABP ، 2- 10% FCS ، 3- 10% ABP ، 4- 5% AB ، 5- 10% AB ، 6- 5% PLT ، 7- 20% ABP ، 8- 10% PLT ، 9- 20% PLT ، 10- هیپوگزانتین ـ تیمیدین و تنها 20% AB مانع رشد گردید. تیتر آنتی A و آنتی B ایجاد شده توسط هیبریدوم‌ها در مقادیر 5 و 10 درصد از PLT ، AB و مخلوط این دو (ABP) نسبت به FCS 5 تا 10 درصد به ترتیب نزولی به صورت زیر به دست آمد: 1- 5% PLT ، 2- 10% PLT ، 5% ABP ،10% ABP ، 10% AB ، 3- 5% AB .

نتیجه گیری

به طور کلی FCS دارای بیشترین اثر در شیب تکثیر و مرگ و کمترین اثر در مرحله ثبات منحنی رشد سلول‌ها می‌باشد لذا جهت تکثیر سلول‌ها در شمارش پایین مناسب به نظر می‌رسد. سرم AB ، عصاره پلاکتی و مخلوط این دو در مقادیر مناسب دارای شیب کمتر تکثیر نسبت به FCS بوده و باعث طولانی شدن مرحله ثبات و کاهش شیب مرگ می‌گردند (این مواد در غلظت‌های بالا باعث مرگ سلول‌ها می‌شوند). بنابراین ممکن است جهت کشت سلول در سیستم‌های ممتد کشت مناسب باشند.

کلمات کلیدی: سرم انسانی، کشت سلول، کینتیک رشد، گروه‌های خونی، تحلیل عاملی