در فرآیند جذب افراد به اهدای داوطلبانه خون، شناسایی نگرشها و باورهای مردم نقش محوری دارد. این تحقیق با هدف مقایسه میزان تاثیرگذاری باورهای سهگانه مدل رفتار برنامهریزی شده و باورهای دوگانه مدل کنش معقول بر تمایل به اهدای داوطلبانه خون، در بانوان شهر تهران انجام شد.
مواد و روشها
پژوهش حاضر توصیفی ـ همبستگی بود. با روش نمونهگیری آسان طبقهای، تعداد 425 نفر از بانوان شهر تهران انتخاب شدند. دادهها توسط پرسشنامه ای مبتنی بر نظریه کنش معقول و رفتار برنامهریزی شده جمعآوری گردید و با استفاده از نرمافزار لیزرل، شاخصهای آماری t و کایدو جهت تحلیل مسیر و برازش مدل به کار گرفته شدند.
یافتهها
یافتهها بیانگر آن است که توان دو الگو در پیشبینی رفتار اهدای خون بانوان یکسان است. ضریب معناداری بین نگرش رفتاری و تمایل رفتاری در الگوی کنش معقول برابر34/0 ) 83/5 (t= و در الگوی رفتار برنامهریزی شده برابر30/0 (96/4 t= )، ضریب معناداری بین باور هنجاری و تمایل رفتاری در کنشمعقول برابر با 55/0 (69/9 t= ) و در الگوی دیگر برابر51/0 ) 63/8 (t= به دست آمد. ضریب معناداری بین درک از کنترل رفتار و تمایل رفتاری نیز برابر با 14/0 (42/2 t= ) بود. طبق نتایج، تاثیر هنجارهای ذهنی بر تمایل افراد بیشتر از نگرش به رفتار است.
نتیجه گیری
باور رفتاری و هنجاری بر تمایل افراد به اهدایخون تاثیر داشته و باور هنجاری از کارآیی بالاتری برخوردار است. بنابراین تقویت این باور از طریق رسانههای تبلیغاتی برای ایجاد یک ارزش اجتماعی به نام «اهدایخون»، میتواند شیوه مناسبی جهت جذب بیشتر داوطلبان باشد.
Azizi S, Ahmadi A. Evaluating and comparing behavioral intention towards blood donation in ladies through reasoned action and planned behavior theories. Sci J Iran Blood Transfus Organ 2014; 11 (3) :239-246 URL: http://bloodjournal.ir/article-1-806-fa.html
عزیزی شهریار، احمدی ابوالقاسم. ارزیابی تمایل رفتاری اهدای خون بانوان با دو الگوی کنش معقول و رفتار برنامهریزی شده و مقایسه آنها. فصلنامه پژوهشی خون. 1393; 11 (3) :239-246