بیماران هموفیلی به دلیل دریافت مکرر فرآورده‌های خونی و کنسانتره فاکتورهای انعقادی در معرض ابتلا به عفونت‌های ویروسی قابل انتقال از راه خون می‌باشند که از میان آن‌ها عفونت هپاتیت C و HIV تأثیر زیادی بر زندگی این بیماران داشته است . عدم اعمال روش‌های ویروس زدایی بر روی کنسانتره فاکتورهای انعقادی تا قبل از سال 1985 موجب گردید که تقریباً تمام بیماران هموفیلی که تا قبل از سال 1985 تحت درمان با کنسانتره فاکتورهای انعقادی قرار گرفته بودند، مبتلا به عفونت هپاتیت C شوند. در بسیاری از کشورها حدود 50% بیماران هموفیلی به عفونت HIV نیز مبتلا شده‌اند. در این مطالعه هدف، بررسی میزان شیوع هپاتیت B ، C و HIV در بیماران هموفیلی استان آذربایجان شرقی می‌باشد.
مواد و روش‌ها
162 بیمار خونریزی دهنده شامل 113 بیمار مبتلا به هموفیلی نوع A و 17 بیمار مبتلا به هموفیلی نوع B 13 نفر مبتلا به کمبود سایر فاکتورهای انعقادی، 13 نفر مبتلا به بیماری فون‌ویلبراند و 6 نفر مبتلا به سایر اختلالات پلاکتی که در استان آذربایجان شرقی زندگی می‌کنند در این مطالعه مشاهده‌ای ، مورد بررسی قرار گرفتند. از ابتدای سال 1382 از این بیماران نمونه‌گیری به عمل آمد و از نظر وجود HCVAb, HIVAb, HBsAg تحت آزمایش‌های سـرولوژی قـرار گرفتند . سایر اطلاعات مربوط به نوع بیماری ، شدت بیماری ، سن و جنسیت به صورت پرسـش نامه‌ای و مراجعه به پرونده بیماران جمع آوری شد و اطلاعات توسط آزمون‌های آماری کای دو (Chi-square) و دقیق فیشر (Fisher's exact test) ارزیابی شد .
یافته‌ها
از 113 بیمار با هموفیلی نوع A ، 63 مورد (56%) و از 17 بیمار با هموفیلی نوع B ، 9 مورد (53%) از نظر HCVAb تاییدی مثبت بودند که در این بین جوان ترین بیمار هموفیلی HCVAb مثبت، 11 ساله بود و سابقه اولین تزریق وی سال 1372 می باشد . در گروه سنی کمتر از 10 سال در هیچ کدام از بیماران، آزمایش HCVAb مثبت نبود. در مجموع هیچ مورد HCV مثبت ر متولدین بعد از سال 1374 یعنی بعد از اجرای طرح غربالگری مشاهده نمی شود (001/0 p< ). یک نفر (9/0%) از بیماران، مبتلا به عفونت HIV و 3 مورد (7/2%) از نظر HBsAg مثبت بودند که در گروه هموفیلی نوع A قرار داشتند . بیشترین موارد HCV مثبت در گروه بیماران هموفیلی شدید ( با کمبود فاکتور 1% < ) قرار داشت به این ترتیب که در هر دو گروه بیماران هموفیلی شدید A و B میزان آلودگی هپاتیت C 75% بود.
نتیجه گیری
در متولدین سال 1374 به بعد شواهدی از عفونت HCV مشاهده نمی شود. یک مورد (9/0%) بیمار HIV مثبت در این مطالعه وجود داشت که از این نظر وضعیت استان نسبت به کشورهای مختلف بسیار مطلوب‌تر است.
Torabi S.A., Abed-Ashtiani K., Dehkada R., Moghadam A.N., Bahram M.Kh., Dolatkhah R., et al . Prevalence of hepatitis B, C and HIV in hemophiliac patients of East Azarbaijan in 2004. Sci J Iran Blood Transfus Organ 2006; 2 (7) :291-299 URL: http://bloodjournal.ir/article-1-47-fa.html
سید اسماعیل ترابی ، کیومرث عابد آشتیانی ، دکتر رحیم دهخدا ، دکتر عبدالناصر مقدم ، محمد خالد بهرام ، دکتر رویا دولت خواه ، و همکاران.. بررسی میزان شیوع هپاتیت B ، C و HIV در بیماران هموفیلیاستان آذربایجان شرقی در سال 1383. فصلنامه پژوهشی خون. 1384; 2 (7) :291-299
