فصلنامه پژوهشی خون

  چکید ه

  سابقه و هدف

  هدف اصلی مراکز انتقال خون، تامین خون سالم و کافی بر روی بیماران می‌باشد. مطالعه حاضر با هدف تعیین عوامل مؤثر بر اهدای مستمر خون اهداکنندگان استان اصفهان، مبتنی بر نظریه رفتار برنامه‌ریزی شده در سال ۱۳۸۸ انجام شد.

  مواد و روش‌ها

  مطالعه حاضر به روش توصیفی- تحلیلی و بر روی ۶۰۰ نفر از مراجعین جهت اهدای خون در استان اصفهان انجام گرفت. روش نمونه‌گیری به صورت تصادفی طبقه‌ای متناسب با حجم بود. نهایتاً افراد به طور تصادفی از هر مرکز انتخاب شدند. از پرسشنامه‌ای روا و پایا مبتنی بر نظریه رفتار برنامه‌ریزی شده استفاده شد. اطلاعات پس از جمع‌آوری، وارد نرم‌افزار SPSS نسخه ۱۸ شدند و از آزمون‌های t مستقل، همبستگی و من‌ویتنی جهت تجزیه و تحلیل داده‌ها استفاده شد.

  یافته‌ها

  نتایج نشان داد که در ارتباط با بازگشت برای اهدای خون مجدد،(۸/۱۲%) ۷۷ نفر در طی ۶ ماه آینده مراجعه کردند و (۲/۸۷%) ۵۲۳ نفر مراجعه نکردند. بیشترین افراد اهداکننده در گروه سنی ۲۱ تا ۳۰ سال بودند و میانگین سن افرادی که اهدای خون مستمر داشتند، به طور معناداری بیشتر از اهداکنندگان غیر مستمر بود. قوی‌ترین ارتباط همبستگی را خودکارآمدی با قصد داشت(۰۰۱/۰ p< ، ۵۷۷/۰ r= )، سپس عواملی مانند خود هویتی(۴۸۱/۰ r= )، هنجارهای اخلاقی(۴۷۱/۰ r= )، نگرش(۳۵۵/۰ r= ) و هنجارهای انتزاعی(۳۵۳/۰ r= ) در اولویت‌های بعدی قرار داشتند.

  نتیجه گیری

  خودکارآمدی یکی از تاثیر گذارترین مؤلفه‌ها بر روی قصد افراد جهت اهدای خون مستمر بود. پس می‌توان نتیجه گرفت که با تقویت این سازه، می‌توان گام مؤثری در تداوم و نگهداری افراد اهداکننده خون در جامعه برداشت.

چکیده

سابقه و هدف

یکی از نیازهای مهم بخش بالینی، خون سالم می‌باشد. علاوه بر این، اهدای خون فواید بسیاری برای اهداکنندگان به همراه دارد. این پژوهش با هدف، بررسی سازه­های تئوری رفتار برنامه­ریزی شده در رفتار اهدای خون کارمندان انجام شد.

مواد و روش‌ها

در این مطالعه توصیفی، ۲۸۰ نفر از کارمندان اداری شهرستان اراک به روش نمونه­گیری تصادفی در سال ۱۳۹۳ انتخاب شدند. اطلاعات مورد نیاز پیرامون مشخصات دموگرافیک و سازه­های تئوری رفتار برنامه­ریزی شده به وسیله پرسشنامه جمع­آوری گردید. سپس این اطلاعات بین دو گروه اهدا­کنندگان و غیر اهدا­کنندگان خون مقایسه شد. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از نرم‌افزار ۲۰ SPSS و آزمون‌های آماری تی مستقل و مربع‌کای استفاده شد.

یافته‌ها

حدود ۵۶% از شرکت­کنندگان در این مطالعه سابقه اهدای خون داشتند. گروه اهداکننده خون به طور معناداری دارای سن، سابقه خدمت و نمایه توده بدنی بیشتری نسبت به گروه غیر اهداکننده بودند. هم چنین مردان بیشتر از زنان خون اهدا کرده بودند(۰۰۱/۰ p<). اما از نظر تحصیلات و وضعیت تاهل، دو گروه با هم تفاوت معناداری نداشتند. میانگین آگاهی، نگرش، کنترل رفتاری درک شده و قصد در گروه اهداکننده خون به طور معنا­داری بیشتر از گروه دیگر بود(۰۰۱/۰ p<).

نتیجه گیری

این تحقیق نشان داد که سطح آگاهی، نگرش و کنترل رفتاری درک شده در گروه اهدا­کنندگان خون به طور معنا­داری بیش از سایر افراد است، لذا طراحی برنامه آموزشی با تاکید بر این سازه­ها به خصوص در افراد جوان و زنان کارمند ضروری به نظر می­رسد.