فصلنامه پژوهشی خون

  چکید ه

  سابقه و هدف

  کم خونی علل مختلفی دارد ولی قریب به ۵۰ درصد از کم خونی‌ها، ناشی از کمبود آهن است. شواهد قابل توجهی در رابطه با اثر منفی کمبود آهن بر عملکرد استقامتی وجود دارد. با توجه به نتایج متناقض در این حیطه، هدف مطالعه حاضر بررسی اثر مصرف مکمل آهن بر توان هوازی بود.

  مواد و روش‌ها

  دریک کارآزمایی نیمه تجربی، ۳۷ دانش‌آموز دختر ۱۷-۱۴ساله از طریق غربالگری انتخاب و بر اساس سطح فریتین، ذخایرآهن، اشباع ترانسفرین و TIBC در سه گروه پیش نهفتگی، نهفتگی با دو سطح متفاوت کمبود آهن و گروه کنترل قرار گرفتند. از آزمودنی‌ها قبل از دریافت مکمل آهن آزمایش توان هوازی بیشینه بروس به عمل آمد، سپس دو گروه پیش نهفتگی و نهفتگی روزانه ۲ قرص۵۰ میلی‌گرمی فروس سولفات دریافت نموده و پس از ۴۵ روز دوباره آزمون‌های فوق انجام شد.

  یافته‌ها

  میانگین توان هوازی در گروه کنترل از ۴۵/۶ ± ۵۹/۳۱ به ۴۹/۵ ± ۲۸/۳۶ , در گروه پیش نهفتگی از ۷۶/۷ ± ۷۵/۲۲ به ۵۸/۴ ± ۸۲/۳۲ و در گروه نهفتگی از ۶۷/۷ ± ۱۶/۲۴ به ۵۷/۴ ± ۲۳/۳۴ رسید. میانگین آهن سرم در گروه کنترل از ۸۹/۲۵ ± ۵۰/۱۱۹ به ۱۰/۳۰ ± ۸۳/۹۷, در گروه پیش نهفتگی از ۷۵/۱۵ ± ۲۵/۸۴ به۱۰/۵۱ ± ۴۱/۱۱۰و در گروه نهفتگی از ۸۳/۱۶ ± ۹۲/۴۰ به۸۰/۴۹ ± ۳۸/۹۳ رسید و اختلاف میانگین‌های قبل و بعد از مداخله بین گروه نهفتگی و کنترل معنادار بود (۰۵/۰ p ≤ ).

  نتیجه گیری

  افرادی که کمبود آهن دارند، با مصرف مکمل، آهن سرم آن‌ها به حد طبیعی رسیده ولی توان هوازی آن‌ها در مقایسه با گروه کنترل، تفاوت معناداری نداشته است.

  چکید ه

  سابقه و هدف

  هموفیلی یک اختلال انعقادی ارثی توام با عوارض متعدد می‌باشد. نوجوانان جمعیت وسیعی از این بیماران هستند. کنترل مناسب یک بیماری مزمن به معنی دانش کافی از عوارض بیماری و رفتارهای پیشگیرانه است. هدف مطالعه جاری، بررسی دانش پیشگیری از عوارض بیماری در نوجوانان مبتلا به هموفیلی در کشور بود.

  مواد و روش‌ها

  در این مطالعه توصیفی، نوجوانان مبتلا به هموفیلی به صورت نمونه‌گیری در دسترس از ۱۱ کانون هموفیلی کشور در یک مطقطع زمانی ۹ ماهه بین سال‌های ۹۰ تا ۹۱ انتخاب گردیدند. اطلاعات با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته و با روش خود گزارشی جمع‌آوری شد. تجزیه و تحلیل داده‌ها با آمار توصیفی(میانگین، انحراف معیار و درصد فراوانی) و نرم‌افزار ۱۳ SPSS صورت پذیرفت.

  یافته‌ها

  از ۱۰۸ نوجوان شرکت‌کننده در مطالعه، ۳/۳۵% از عوارض بیماری هموفیلی و ۷/۴۳% و ۴۷% نوجوانان به ترتیب از راه‌کارهای پیشگیری از عوارض هموفیلی و علت ایجاد عوارض مطلع نبودند. ۵/۶۹% نوجوانان، آموزش درخصوص پیشگیری از عوارض هموفیلی را دریافت نکرده بودند. در بررسی دانش نوجوانان از عوارض بیماری، ۶/۶۷% نوجوانان در زمینه عفونت‌های ویروسی، ۱/۵۶% از خونریزی‌های تهدیدکننده، ۶/۶۰% از عوارض اقدامات دندانپزشکی، ۲/۶۸% از داروهای مخاطره‌آمیز و ۴/۲۲% نوجوانان از ورزش‌های مخاطره‌آمیز هیچ گونه اطلاعاتی نداشتند.

  نتیجه گیری

  نیاز به ارتقای دانش پیشگیری از عوارض در نوجوانان مبتلا به بیماری هموفیلی، در بسیاری از حیطه‌ها وجود دارد. در هنگام محدودیت منابع، آموزش دارای اولین درجه اهمیت در امر سازماندهی خدمات بیماران هموفیلی در کشورهای در حال توسعه می‌باشد.

  چکید ه

  سابقه و هدف

  مهم‌ترین هدف از انتقال خون، فراهم نمودن محصولات خونی کافی و کم خطر به منظور رسیدن به بهترین پیامد بالینی است. به همین منظور داشتن دانش و اطلاعات کافی در ارتباط با نگه­داری، آماده­سازی و مصرف فرآورده­های خونی ضروری می­باشد. لذا این مطالعه با هدف تعیین میزان آگاهی دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی بیرجند در مورد جنبه­های مختلف انتقال خون در سال ۱۳۹۲ انجام شد.

  مواد و روش‌ها

  در این مطالعه توصیفی- مقطعی، ۱۷۰ نفر از دانشجویان علوم پزشکی انتخاب شدند و پس از جلب همکاری و رضایت آنان، پرسشنامه­ی پژوهشگر ساخته تکمیل گردید. این پرسشنامه، مشتمل بر ۱۳ سؤال دموگرافیک و ۳۹ سؤال آگاهی در مورد اقدامات قبل، حین و بعد از انتقال خون و عوارض، خطرات انتقال خون و آزمایش‌ها بود. داده­ها پس از جمع‌آوری، با استفاده از نرم‌افزار ۱۶ SPSS و آمار توصیفی و تحلیلی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.

  یافته‌ها

  میانگین نمره آگاهی کل دانشجویان در زمینه انتقال خون ۷۴/۵ ± ۹/۱۳ (از ۳۹ نمره) بود که نشان می­دهد آگاهی اکثر آن‌ها در زمینه انتقال خون پایین می­باشد. ارتباط آماری معنا­داری بین متغیرهای دموگرافیک و آگاهی دانشجویان از انتقال خون مشاهده نشد.

  نتیجه گیری

  در کل، این بررسی نشان‌دهنده بسیار پایین بودن سطح آگاهی دانشجویان گروه‌های مختلف تحصیلی در مورد ابعاد مختلف انتقال خون بود. بنابراین جهت بهبود این روند پیشنهاد می­گردد، مبحث انتقال خون به عنوان واحدی جداگانه برای دانشجویان با توجه به استانداردهای لازم و به روز ارایه گردد.

چکیده
سابقه و هدف 
اهدای خون داوطلبانه اقدامی حیاتی برای نجات جان انسان‌ها است که نیازمند سطح بالایی از، آگاهی و نگرش مثبت در میان افراد جامعه می‌باشد. هدف مطالعه مقایسه آگاهی و نگرش دانشجویان گروه‌های پزشکی و غیر پزشکی نسبت به اهدای خون و شناسایی چالش‌های موجود در این زمینه بود.
مواد و روش‌ها
در این مطالعه توصیفی- تحلیلی مقطعی، ۳۵۶ نفر از دانشجویان (۱۷۶ نفر از دانشگاه علوم پزشکی و ۱۸۰ نفر از دانشجویان غیر علوم پزشکی) شهر اردبیل شرکت کردند. نمونه‌گیری از نوع تصادفی طبقه‌ای بود. داده‌ها در خرداد ۱۴۰۳ با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته که روایی و پایایی آن به دست آمده بود، جمع‌آوری گردید. داده‌ها با استفاده از شاخص‌های آماری مانند میانگین، انحراف معیار، آزمون‌های کای‌دو و t در ۲۴ SPSS تحلیل شد. 
یافته‌ها
محدوده نمرات آگاهی بین ۰ تا ۳۲ نمره بود، میانگین آگاهی در گروه علوم پزشکی ۷/۰۳±۱۶/۷و گروه غیر پزشکی ۹/۱۱± ۱۳/۴۹ بود و میانگین نمره آگاهی کل دانشجویان برابر ۸/۰۷±۱۴/۹۵ بود. هم‌چنین، در بین دانشجویان علوم پزشکی، میانگین آگاهی در دانشجویان پسر (۶/۳۲±۱۸/۰۱) بیشتر از دانشجویان دختر (۶۸/۳۳±۱۵/۷) بود و این تفاوت به لحاظ آماری معنادار بود (۰,۰۲۹=p). در سطح‌بندی آگاهی نیز مشخص شد که ۳۴/۱% دانشجویان غیر علوم پزشکی، در سطح آگاهی ضعیف قرار داشتند در حالی که فقط ۱۸/۸% دانشجویان علوم پزشکی در سطح آگاهی ضعیف قرار داشتند. دامنه نمرات نگرش بین ۰ تا ۷۲ بود. میانگین نمره نگرش دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی راجع به اهدای خون و شرایط آن برابر با ۵۶/۱۱±۴۱/۹ و دانشجویان غیر علوم پزشکی برابر با ۷/۳۶±۴۰/۰۷ بود و این تفاوت در نمره نگرش در دو گروه از دانشجویان به لحاظ آماری معنادار نبود. میانگین نمره نگرش در کل دانشجویان نیز برابر با ۷۸/۲۴±۴۰/۸ بود. سطح نگرش در ۹۶% دانشجویان علوم پزشکی متوسط بود در حالی که فقط ۹۰/۵% نگرش دانشجویان غیر علوم پزشکی متوسط بود. بیشترین موانع اهدای خون از نظر دانشجویان شامل ترس از سوزن (۵۲ %)، کمبـود آگاهـی (۴۹/۲ %)، نگرانـی از بیماری و کم خونی (۴۶/۶ %) بود.
نتیجه گیری            
دانشجویان از سطح آگاهی و نگرش متوسطی نسبت به اهدای خون برخوردار بودند. دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی آگاهی بیشتری نسبت به دانشجویان غیر علوم پزشکی داشتند، اما تفاوت معناداری در نگرش بین دو گروه دانشجو، مشاهده نشد. به طور کلی سطح آگاهی و نگرش دانشجویان نسبت به اهدای خون کافی نبود و چالش‌هایی در این زمینه وجود دارد. بنابراین برای رفع چالش‌ها و ارتقاء سطح آگاهی و نگرش دانشجویان درباره شرایط و مزایای اهدای خون، طراحی و اجرای برنامه‌های آموزشی توسط سازمان انتقال خون و دانشگاه‌ها، همراه با کمپین‌های اطلاع‌رسانی در رسانه‌های همگانی ضرورت دارد.