فصلنامه پژوهشی خون

  چکید ه

  سابقه و هدف

  جهش سوماتیک نقطه‌ای در ژن پروتئین تیروزین کیناز JAK۲ ( JAK۲ V۶۱۷F ) باعث جابجایی G با T در اگزون ۱۲ ژن JAK۲ می‌شود که منجر به فعالیت خودبخودی پروتئین JAK۲ و انتقال پیام غیر وابسته به سیتوکاین می‌گردد و در نتیجه باعث تکثیر کلونال پیش‌سازهای خونساز در MPNs می‌شود. با توجه به این که تاکنون در ایران، هیچ گزارشی از جهش JAK۲ V۶۱۷F و اهمیت آن در تشخیص بیماران مبتلا به نئوپلاسم‌های میلوپرولیفراتیو ارایه نشده است، مطالعه حاضر به منظور تعیین این جهش انجام شد.

  مواد وروش‌ها

  مطالعه انجام شده از نوع تجربی بود. در این مطالعه جهش JAK۲ با روش نمونه‌گیری تصادفی ساده، در ۱۰۰ بیمار با تشخیص جدید و یا در حال درمان مبتلا به بدخیمی‌های میلوپرولیفراتیو مورد ارزیابی قرار گرفت. گروه مورد مطالعه شامل بیماران مبتلا به پلی‌سیتمی ورا(۴۴ نفر)، بیماران مبتلا به میلوفیبروز اولیه(۳۱ نفر) و بیماران مبتلا به ترومبوسیتمی اولیه(۲۵ نفر) بودند. برای تعیین جهش، ابتدا DNA ژنومیک از بافی‌کوت تهیه شده از خون محیطی استخراج شد و تعیین جهش به روش واکنش زنجیره‌ای پلی‌مراز با آلل اختصاصی( Allele Specific PCR ) انجام شد. برای تایید نتایج، واکنش هضم آنزیمی( RFLP ) به وسیله آنزیم محدودالاثر BsaXI صورت گرفت.

  یافته‌ها

  ۷۲%(۸۳-۶۱= ۹۵% CI: ) بیماران مبتلا به نئوپلاسم‌های میلوئیدی مورد بررسی، دارای جهش بودند. با استفاده از واکنـش زنجیره‌ای پلی‌مراز با آلل اختصاصی و واکنش هضم آنزیمی، جهش JAK۲ در ۸۹%(۱۰۰-۷۸ = ۹۵% CI: ) بیماران پلی‌سیتمی ورا، ۶۱%(۱۰۰-۲۲= ۹۵% CI: ) بیماران میلوفیبــروز اولیـه و ۵۶%(۱۰۰-۱۲= ۹۵% CI: ) بیماران ترومبوسیتمی اولیه وجود داشت.

  نتیجه گیری

  میزان جهش ژن JAK۲ در گروه مطالعه، قابل مقایسه با نتایج گزارش شده قبلی می‌باشد. بنابراین می‌توان بر اساس معیارهای تشخیصی سازمان بهداشت جهانی از واکنش زنجیره‌ای پلی‌مراز با آلل اختصاصی برای شناسایی این جهش در بیماران ایرانی مشکوک به نئوپلاسم‌های میلوپرولیفراتیو Bcr-Abl منفی( MPNs ) استفاده نمود.

  کلمات کلیدی : جهش JAK۲ ، پروتئین تیروزین کیناز، واکنش زنجیره‌ای پلی‌مراز، موتاسیون، نئوپلاسم‌ها