سید مرتضی طیبی ، دکتر حمید آقا علی‌نژاد، دکتر کامبیز کیادلیری، فاطمه قربانعلی‌زاده قاضیانی،
جلد ۷، شماره ۴ - ( ۱۱-۱۳۸۹ )
چکید ه
سابقه و هدف
خون شناسی ورزشی، شاخه جدیدی از فیزیولوژی ورزشی است که قدمت آن به بیش از ۳۰ سال اخیر نیز نمی‌رسد. اما پیشینه مطالعه‌های سازمان نیافته این شاخه در ایران بسیار کوتاه می‌باشد. هدف از تحقیق حاضر، مروری کوتاه اما دقیق و کاربردی بر مطالعه‌های گذشته شاخصهای شمارش کامل سلول‌های خون یا CBC در ورزش است تا راه‌کارهایی برای استفاده مربیان، ورزشکاران و حتی پزشکان مرتبط با این قشر ارایه گردد.
مواد و روش‌ها
به روش کتابخانه‌ای و بازبینی منابع چاپی و آنلاین، مروری کوتاه بر۸۱ مقاله انجام شد و از بین این مقاله‌ها به منابع روز معتبر داخلی(۲ کتاب و ۱ ۶ مقاله) و خارجی(۱۰ متن دایره‌المعارف پزشکی الکترونیکی و ۳۸ مقاله) رجوع شد و اطلاعات این مقاله‌ها مورد بررسی قرار گرفت.
یافته‌ها
نتایج نشان می‌دهد که ورزش حاد سبب افزایش تخریب سلول‌های قرمز خون و آنمی زودگذر ورزشی از طریق همولیز ناشی از ضربات مکانیکی، فشار اکسیداتیو و حتی هماچوری می‌شود. هم چنین افزایشی در شاخصهای لکوسیتی و ترومبوسیتی متعاقب یک جلسه تمرین بدنی از طریق تغییرات هورمونی و افزایش جریان خون، رهایی از طحال و مغز استخوان و شش‌ها مشاهده می‌شود. اما در سازگاری با فعالیت‌های بدنی مداوم ممکن است تغییری حاصل نگردد یا تغییرات حاصل، ناشی از تغییرات حجم پلاسمایی باشد که در تفسیر باید بدان توجه ویژه‌ای نمود.
نتیجه گیری
فعالیت‌های بدنی و ورزش به طور حاد می‌تواند سبب تغییراتی در شاخصهای CBC خون گردد. اما این تغییرات با یک بازیافت مناسب و در نتیجه تمرین‌های مجدد و ایجاد یک سازگاری با آن، می‌تواند کم رنگ گردد. با این حال تحقیقات مجدد ضروری به نظر می‌رسد.
کلمات کلیدی : اریتروسیت‌ها، لکوسیت‌ها، ترومبوسیت‌ها، شمارش کامل سلول‌های خون، فعالیت بدنی، ورزش
