فصلنامه پژوهشی خون

  چکید ه

  سابقه و هدف

  ژن‌های مجموعه اصلی سازگاری نسجی( MHC ) دارای بیشترین تنوع ژنتیکی در ژنوم هر گونه می‌باشند. ژن‌هـای MHC انسانـی بـر روی کـروموزوم ۶ واقـع شـده و HLA نامیده می‌شوند. آنتی‌ژن‌های کلاس I و II HLA ، کنترل ژنتیکی پاسخ‌های ایمنی را به عهده دارند. شناسایی آلل‌های HLA به طور وسیعی در امر پیوند، بیماری‌های مرتبط با HLA و مطالعات جمعیت شناسی مورد استفاده قرار می‌گیرند. در میان ژن‌های مختلف HLA ، ژن‌‌های DRB۱ جزو متغیرترین آن‌ها محسوب می‌شوند. در این پژوهش به دلیل اهمیت آنتی‌ژن‌های DRB۱ در پیوند مغز استخوان، این آنتی‌ژن‌ها در جمعیت نرمال مورد مطالعه قرار گرفتند. این مطالعه جزو مطالعاتی است که در این راستا و در ارتباط با تعیین آنتی‌ژن‌های HLA-DR در نژادهای مختلف ایرانی و نه یک گروه خاص انجام شده است.

  مواد وروش‌ها

  مطالعه انجام شده از نوع توصیفی بود. در این مطالعه به روش نمونه‌گیری تصادفی از خون کامل ۴۶۶ فرد نرمال اهداکننده مغز استخوان، DNA استخراج شده و قطعاتی از جایگاه ژنی HLA-DRB با استفاده از ۲۳ جفت آغازگر اختصاصی و به کارگیری روش PCR-SSP تکثیر گردید. در نهایت ارزیابی باندهای ایجاد شده با انجام الکتروفورز روی ژل آگارز انجام گرفت. تحلیل آماری با استفاده از برنامه آمای ۵/۱۱ SPSS و با تعیین فراوانی صورت گرفت.

  یافته‌ها

  شایع‌ترین فراوانی آلل‌های DRB۱ در جمعیت نرمال ایرانی، متعلق به۱۱ * DRB۱ (۰/۲۰%) بوده و به دنبال آن ۱۳ * DRB۱ (۴/۱۱%)، ۱۵ * DRB۱ (۴/۱۱%) و ۰۴ * DRB۱ (۰/۱۰%) بیشترین فراوانی را دارا می‌باشند. در حالی که آلل ۰۹ * DRB۱ از کمترین فراوانی(۹/۰%) برخوردار است.

  نتیجه گیری

  این تحقیق تنوع ژنتیکی در جمعیت مختلط ایرانی را از نظر آلل‌های HLA-DRB۱ نشان می‌‌دهد. در این مطالعه نزدیکی جمعیت ایرانی با جمعیت‌های اروپای شرقی و جنوبی دیده شد.

  کلمات کلیدی : HLA-DRB۱ ، PCR ، ایران

  میکروپارتیکل‌های مشتق از پلاکت در دو محیط مختلف پلاسما و کمپوسول

  شیما آزادپور^۱، فاطمه یاری^۲، شهرام وائلی^۳

  چکید ه

  سابقه و هدف

  پلاکت‌های فعال شده در پاسخ به محرک‌های خاص، میکروپارتیکل‌ها را در بدن و یا با گذشت زمان، در طول ذخیره در کیسه پلاکتی، آزاد می‌نمایند. هدف از این مطالعه، مقایسه تاثیر دو محیط ذخیره متفاوت شامل پلاسما و محلول افزودنی(کمپوسول) بر تولید میکروپارتیکل‌های مشتق از پلاکت در طول زمان نگهداری بود.

  مواد و روش‌ها

  در یک مطالعه تجربی، ۳۰ کیسه کنسانتره پلاکتی از بانک خون ایران تهیه و به دو بخش با حجم یکسان تقسیم شد و سپس پلاسمای یکی از این بخش‌ها با محلول افزودنی کمپوسول جایگزین گردید. از هردو نوع کیسه‌ در روزهای ۲، ۴ و ۷ ذخیره، نمونه‌برداری شد. میکروپارتیکل‌های مشتق از پلاکت جدا شده و جهت تعیین غلظت آن‌ها از روش اندازه‌گیری غلظت پروتئینی برادفورد استفاده شد. نتایج با استفاده از آزمون آماری t تجزیه و تحلیل شدند.

  یافته‌ها

  تولید میکروپارتیکل‌های پلاکتی در دو محیط نگهداری مختلف، در طول زمان ذخیره افزایش می‌یابد. تفاوت غلظت نهایی میکروپارتیکل‌های مشتق از پلاکت در فرآورده کنسانتره پلاکتی، در روز ۴ ذخیره در دو محیط پلاسما وکمپوسول معنادار نبود در حالی که در روز ۷ ذخیره این تفاوت معنادار شد و در پلاسما بیش از کمپوسول ‌گردید(۰۵/۰ p< ).

  نتیجه گیری

  در مطالعه حاضر، در میزان تولید میکروپارتیکل‌های مشتق از پلاکت در دو محیط مختلف نگهداری(پلاسما و کمپوسول)، تفاوت معناداری وجود نداشت. هر چند پس از ۷ روز این تفاوت معنادار ‌گردید و برای پلاسما نسبت به کمپوسول افزایش نشان‌ داد که خود می‌تواند یک مزیت برای محیط نگهداری کمپوسول از این جهت محسوب گردد.

  چکید ه

  سابقه و هدف

  فعال‌سازی اختصاصی سیستم ایمنی به ویژه لنفوسیت‌های T ، یکی از اهداف اساسی در حوزه ایمونوتراپی سرطان است . به منظور القای سلول‌های ایمنی فرد بیمار، از گیرنده‌های کایمریکی که حاوی خاصیت اتصال ویژه به آنتی‌ژن‌ها هستند، استفاده شده است تا لنفوسیت‌های T سیتوتوکسیک را فعال کنند. گیرنده کایمریک، متشکل است از قسمت متصل شونده به آنتی‌ژن از آنتی‌بادی که از طریق یک مولکول اتصال‌دهنده خارج سلولی به ناحیه داخل غشایی و نیز دومین‌های سیتوپلاسمی شروع کننده سیگنالینگ لنفوسیتی متصل می‌باشد. هدف از این بیان پایدار و افزایش یافته CAR ( Chimeric Antigen Receptor ) بر سطح سلول‌های T ، فعال شدن مؤثر سیستم ایمنی بر علیه سلول‌های توموری بود.

  مواد و روش‌ها

  در یک مطالعه تجربی، نواحی متغیر آنتی‌بادی‌های زنجیره سنگین شتری( VHH یا نانوبادی) به جای قسمت هدف گیرنده آنتی ژن در ساختار گیرنده کایمریک استفاده شد. برای بیان پایدار و افزایش یافته گیرنده کایمریک حاوی VHH ، از سیستم اینتگراز PhiC۳۱ به منظور الحاق ژن گیرنده کایمریک در داخل ژنوم سلول‌های T استفاده شد. سازه‌های بیان‌کننده گیرنده‌های کایمریک و اینتگراز PhiC۳۱ به داخل رده سلولی Jurkat ، کوترانسفکت گردیدند و بیان گیرنده‌های کایمریک در روزهای اول و سی‌ام بعد از ترانسفکشن، با روش semi-quantitative RT-PCR اندازه‌گیری شد.

  یافته‌ها

  نتایج تحقیق در روز سی‌ام نشان داد که کوترانسفکشن سازه‌های بیانی اینتگراز فاژ PhiC۳۱ و سازه‌های حاوی CAR ، منجر به بیان پایدار و افزایش یافته این گیرنده‌ها می‌شود.

  نتیجه گیری

  بر اساس نتایج تحقیق، آنزیم اینتگراز PhiC۳۱ ، قابلیت استفاده در ایمونوتراپی به واسطه سلول‌های T حاوی گیرنده کایمریک را دارد.

  چکید ه

  سابقه و هدف

  کیفیت فرآورده پلاکت کنسانتره، تحت تاثیر روش تهیه و شرایط ذخیره آن می‌باشد. حذف پلاسما از محیط ذخیره پلاکتی می‌تواند یک روش مؤثر در افزایش سلامت و یا افزایش بقای آن در طول زمان ذخیره پلاکت به شمار آید. در این راستا، مقایسه دو محیط پلاسما و کمپوسول جهت نگهداری پلاکت کنسانتره مورد مطالعه و ارزیابی قرار گرفت.

  مواد و روش‌ها

  در یک مطالعه تجربی، کیسه کنسانتره پلاکتی از پایگاه انتقال خون تهران، تهیه گردید. هر کیسه کنسانتره پلاکتی به دو قسمت با حجم یکسان تقسیم و سپس پلاسمای یک قسمت از کیسه کنسانتره با محلول افزودنی کمپوسول جایگزین شد. از هر کیسه کنسانتره در روزهای مختلف نمونه‌گیری و پارامترهای PF۴ و P-Selectin در آن‌ها اندازه‌گیری گردید. در نهایت، داده‌های به دست آمده به وسیله آزمون Paired Samples T-Test و با نرم‌افزار ۱۶ SPSS مورد مقایسه قرار گرفتند.

  یافته‌ها

  مقدار P-Selectin ، در طول زمان نگهداری در هر دو محیط نگهداری پلاکت افزایش یافت. بین میزان بیان P-Selectin در سطح پلاکت در محلول افزودنی کمپوسول و پلاسما، اختلاف معناداری وجود داشت و این مقدار در پلاسما کمتر بود(۰۰۱/۰ p< ). هم چنین مشخص گردید که سطح PF۴ با افزایش زمان نگهداری کنسانتره پلاکتی روند افزایشی داشته و اختلاف بین PF۴ در محلول افزودنی کمپوسول و پلاسما در روز چهارم معنادار و این میزان در پلاسما بالاتر بود(۰۲۵/۰ p< ).

  نتیجه گیری

  به نظر می‌رسد محیط نمکی کمپوسول، به عنوان کاندیدی جهت جایگزینی پلاسما در کنسانتره پلاکتی مطرح می‌باشد معهذا اثبات کارآیی این محیط در نگهداری پلاکت نیاز به مطالعه‌هایی در بدن دارد.

  چکید ه

  سابقه و هدف

  با توجه به تاسیس مرکز پذیرش اهداکنندگان سلول‌های بنیادی خونساز در سازمان انتقال خون ایران (مرکز سپاس) در سال ۱۳۸۷, بر آن شدیم به بررسی آنتی‌ژن‌های سازگاری بافتی داوطلبان اهدای این سلول‌ها از قومیت‌های حاضر در شهر تهران طی سال ۹۱-۹۰ بپردازیم.

  مواد و روش‌ها

  در یک مطالعه توصیفی، ۱۵۱۳ نفر از افراد داوطلب عضو مرکز سپاس در محدوده سنی ۱۸ تا ۵۰ سال و با سابقه یک بار اهدای خون، به روش تصادفی وارد مطالعه شدند. آنتی‌ژن‌های سازگاری بافتی HLA-A/B/DRB۱ آن‌ها به روش مولکولی تعیین گردیدند. سایر اطلاعات زمینه‌ای از طریق تکمیل فرم‌های لازم جمع‌آوری شدند.

  یافته‌ها

  ۹ /۹۶% از افراد این مطالعه مرد بودند. اکثریت افراد فارس(۱۲/۶۳%) و آذری‌ها(۰۲/۲۰%) دومین وفور بالا را در این مطالعه داشتند. حدود ۵/۸۱% از داوطلبان اهدای سلول به غیر خویشاوند، در محدوده سنی ۲۶ الی ۴۵ سال قرار داشتند. به طور کلی در این مطالعه تعداد ۲۱ آلل HLA-A , ۳۱ آلل HLA-B و ۱۳ آلل HLA-DRB۱ در بین افراد مورد مطالعه مشاهده شدند. بررسی آماری مقایسه وفور آلل‌های مختلف HLA , در قومیت‌های متفاوت نشان دادند که بین فارس‌ها و آذری‌ها به جز در مورد HLA-A*۳۳ , سایر اختلافات مشاهده شده معنادار نبود. بین فارس‌ها و کردها فقط از نظر وفور HLA-A*۰۳/۱۱ و HLA-B*۰۸/۵۱ اختلاف معنادار مشاهده شد. بین فارس‌ها و گیلک‌ها از نظر وفور HLA-A*۰۳/۲۶ و HLA-B*۳۸/۵۲ اختلاف معنادار مشاهده گردید.

  نتیجه گیری

  تعداد آلل‌های گزارش شده در این مطالعه شبیه به سایر مطالعه‌های مشابه بود. علی‌رغم وجود برخی اختلافات بین گروه‌ها, قومیت‌های تحت بررسی شبیه به یکدیگر به نظر می‌رسند.

  چکید ه

  سابقه و هدف

  زمان نگهداری فرآورده کنسانتره پلاکتی به ۵-۳ روز محدود می‌شود. یکی ازعلل آن، پدیده آسیب‌های زمان ذخیره( storage lesion )، آسیب به سلول‌های پلاکتی و نهایتاً آپوپتوز است که در طول مدت نگهداری در این سلول‌ها القا می‌شود. مطالعه‌ها نشان داده است که آپوپتوز در بعضی سلول‌های بدون هسته و از جمله پلاکت‌ها نیز رخ می‌دهد. در این مطالعه، به کارگیری مهارگرآنزیم کاسپاز۳ در زمان ذخیره پلاکت کنسانتره در دستیابی به پلاکتی با طول عمر بیشتر مورد ارزیابی قرار گرفت .

  مواد و روش‌ها

  مطالعه انجام شده از نوع بنیادی ـ کاربردی بود. بعد از تهیه و آماده کردن نمونه‌های پلاکتی، پپتید مهارگر کاسپاز۳ به کیسه‌های کنسانتره پلاکتی تزریق شد. این کیسه ها به همراه کیسه‌های کنترل که فاقد مهارگر بودند، به مدت ۷ روز در شیکر انکوباتور ۲۲ درجه سانتی‌گراد نگهداری شدند. در طول مدت نگهداری از کیسه های اصلی و کنترل نمونه‌برداری شده، فعالیت کاسپازی وبقای پلاکت‌ها در آن‌ها ارزیابی شد.

  یافته‌ها

  در پلاکت‌های دریافت‌کننده پپتید مهارگر، کاهش معنادار فعالیت کاسپازی در مقایسه با گروه کنترل ملاحظه شد (۰۵/ ۰ p< ) . از طرفی مطالعه نشان داد در حالی که میزان بقای سلول‌های پلاکتی در طول مدت نگهداری آن‌ها با گذشت زمان کاهش می‌یابد، کیسه‌های دریافت‌کننده پپتید مهارگر کاسپاز نسبت به کیسه‌های کنترل که فاقد داروی مهارگر بودند، به طور معناداری میزان بقای بالاتری را نشان دادند( ۰۵ /۰ p< ).

  نتیجه گیری

  تزریق پپتید مهارگر کاسپاز ۳ در زمان مناسب از ذخیره پلاکتی و در دوز مناسب می‌تواند باعث کاهش فرآیند آپوپتوز و افزایش بقا در پلاکت‌های ذخیره شده به مدت ۷ روز شود.

چکیده
سابقه و هدف
CD۴۰L ، پروتئینی غشایی و یکی از اعضای خانواده TNF است که نقش مهمی در انتقال پیام سلولی در ایمنی ذاتی و تطبیقی دارد. از آن جایی‌که این پروتئین نقش خود را از طریق تجمع گیرنده در سطح سلول هدف ایفا می‌کند، به ‌نظر می‌رسد فرم مالتی‌‌مری آن بتواند اثر قوی‌تری نسبت به فرم طبیعی ترایمری ایجاد کند. بر ‌این اساس در این مطالعه کلونینگ و بیان فرم کایمری و دودکامری CD۴۰L محلول، از طریق پروتئین خود مالتی‌مر شونده سورفاکتانت پروتئین  (SP-D) D، در رده سلولی HEK۲۹۳ مورد بررسی قرار گرفت.
مواد و روش‌ها
مطالعه انجام شده از نوع تجربی بود. پروتئین SPD-CD۴۰L به ‌صورت in silico طراحی و در پلاسمید pcDNA۳,۱(+) همسانه‌سازی شد. سلول‌های HEK۲۹۳ به عنوان میزبان بیانی مورد استفاده قرار گرفته و ترانسفکت شدند. بیان CD۴۰L نوترکیب در سطح RNA به وسیله RT-PCR بررسی شد. پس‌ از تخلیص پروتئین نوترکیب با روش کروماتوگرافی تمایلی، وزن مولکولی آن توسط SDS-PAGE تعیین گردید. به ‌منظور بررسی اختصاصیت پروتئین نیز از روش‌های ELISA وDot Blot  استفاده شد.
یافته‌ها
نتایج به دست آمده نشان‌دهنده ترانسفکشن سلول‌های HEK۲۹۳ و بیان پروتئین نوترکیب پس از ۲۴ و ۴۸ ساعت از زمان ترانسفکشن بود. هم چنین نتایج حاصل از روش ELISA و Dot Blot بیانگر اختصاصیت پروتئین کایمری SPD-CD۴۰L بود. 
نتیجه گیری
پروتئین کایمری SPD-CD۴۰L از طریق وکتور بیانی pcDNA۳,۱(+) در رده سلولی یوکاریوتی HEK۲۹۳ به­طور موفقیت­آمیز بیان شد و وزن مولکولی پروتئین ۴-ترایمری(دودکامری) با مقدار مورد انتظار تطابق داشت.

 

چکیده
سابقه و هدف
سیستم خود حذفی محرمانه از سال ۱۳۸۲ به منظور ارتقای سلامت خون در سازمان انتقال خون ایران اجرا شد. با توجه به اهمیت سلامت اهداکنندگان در تامین خون سالم و شیوع بیماری‌های منتقله از راه خون، بر آن شدیم به بررسی روند خود حذفی محرمانه در سلامت خون‌های اهدایی در انتقال خون استان کهگیلویه و بویر احمد بپردازیم.
مواد و روش‌ها
در این مطالعه توصیفی، اطلاعات مربوط به ۱۶۷۳۴۱ اهداکننده خون در طی سال‌های ۱۳۸۵ تا ۱۳۹۳ توسط نرم‌افزار اطلاعات اهداکنندگان استخراج و بررسی شد. تجزیه و تحلیل داده‌ها توسط نرم‌افزار ۱۶ SPSS و آزمون آماری کای‌دو انجام شد.
یافته‌ها
اطلاعات اهداکنندگان به سه گروه سه سالانه طبقه‌بندی گردید و مشاهده شد که فرآیند خود حذفی در گروه‌های تحت مطالعه سیر صعودی داشته است. کمترین تعداد خود حذفی مربوط به سه ساله ۱۳۸۷-۱۳۸۵ (۳۱۰ نفر) و بیشترین آن مربوط به سه ساله ۱۳۹۳-۱۳۹۱ (۸۰۵ نفر) بود(۰۰۰۱/۰ p<). فراوانی نسبی هپاتیت B و هپاتیت C در گروه خود حذفی از غیر خود حذفی به نحو معناداری بیشتر بود و در گروه خود حذفی HIV مثبت گزارش نشده بود(۰۰۰۱/۰ p<).
نتیجه گیری
اگر چه به ­کارگیری سیستم خود حذفی منجر به از دست­ دادن تعدادی از اهداکنندگان شده است اما در ارتقای سلامت خون در استان مؤثر است. پس در کشور ایران که از نظر شاخص­های انتقال خون در منطقه خاورمیانه از جایگاه مناسبی برخوردار است و با توجه به فرهنگ­سازی­های انجام ­شده در زمینه اهدای خون می­توان از این فرآیند جهت ارتقای بیشتر سلامت خون استفاده کرد.