فصلنامه پژوهشی خون

  چکید ه

  سابقه و هدف

  موتاسیون پروترومبین G۲۰۲۱۰A از موتاسیون‌های شایع در غرب می‌باشد. در اکثر الگوریتم‌های تشخیصی، این تست به‌عنوان یک انتخاب اصلی در تعیین علت ترومبوز است. با وجودی که اطلاعات کمی در مورد نقش این موتاسیون در آسیا و ایران و شیوع آن در ترومبوفیلیا موجود است، اما پاره‌ای از بررسی‌های شخصی نشانگر شیوع کم این موتاسیون است.

  مورد

  خانم ۲۶ ساله‌ای، حامله و با سابقه سقط مکرر و CVA در این طرح مورد بررسی قرار گرفت. نمونه مورد بحث از نقطه نظر سایر علل اکتسابی وارثی رایج منفی بود لذا بر آن شدیم که شیوع موتاسیون را در این مورد بررسی نماییم.

  نتیجه گیری

  با توجه به مطالعات کمی که در زمینه ژنتیک فراوانی عوامل ترومبوژنیک در ایجاد سقط‌های مکرر و ترومبوفیلی در ایران صورت گرفته است گزارش فوق به عنوان اولین گزارش موتاسیون پروترومبین G۲۰۲۱۰A به عنوان راه‌کاری مناسب در موارد سقط‌های مکرر و یا ترومبوز بدون دلیل محسوب می‌گردد.

  چکید ه

  سابقه و هدف

  امروزه انتقال خون به عنوان یک درمان حیاتی، نقش مهمی در پزشکی بالینی پیدا کرده‌است اما این روش درمانی همیشه با خطر انتقال عوامل عفونت‌زای ویروسی مانند هپاتیت و رتروویروس‌ها همراه می‌باشد. در سالیان اخیر، تحقیقات زیادی با هدف شناسایی این عوامل صورت گرفته‌ است. نتیجه این تحقیقات در سال ۱۹۹۷ موجب شناسایی ویروس TTV توسط نیشیزاوا گردید. هدف از انجام مطالعه با توجه به عدم وجود گزارش مشابه در ایران، بررسی و تشخیص TTV در جمعیت اهداکنندگان و مصرف‌کنندگان خون، تهیه کیت TTV-PCR و راه‌اندازی روش کار بود.

  مواد وروش‌ها

  مطالعه انجام شده از نوع توصیفی (Descriptive) بود. در این مطالعه، ۲۵۰ بیمار مبتلا به تالاسمی ماژور، هموفیلی و دیالیزی همراه با ۲۵۰ اهداکننده خون مراجعه کننده به سازمان انتقال خون مورد بررسی قرار گرفتند. پس از استخراج DNA ، با روش Semi nested- PCR یا PCR دو مرحله‌ای ناحیه مورد نظر از DNA ویروس تزاید( Amplify ) پیدا کرد و سپس با انجام الکتروفورز بر روی ژل آگارز ۲%، نتایج به صورت باندهای قابل رؤیت مشاهده گردید. اطلاعات توسط آزمون آماری کای‌دو (Chi-square) ارزیابی شد.

  یافته‌ها

  جمعیت آماری مورد مطالعه شامل ۲۵۰ بیمار بود که نتیجه آزمایش ۹/۶۶% از بیماران مثبت و ۱/۳۳% منفی بود. همچنین آزمایش TTV-PCR در ۲۵۰ اهداکننده خون به عنوان افراد سالم انجام شد و نتیجه آزمایش ۴۱% آن‌ها مثبت و ۵۹% آن‌ها منفی بود. با توجه به آزمون‌ آماری^۲ c ارتباط معنی‌داری بین نتایج آزمایش در گروه شاهد و بیماران وجود داشت(۰۰۰۱/۰= p ).

  نتیجه گیری

  از نتایج به دست‌آمده می‌توان چنین استنباط نمود که TTV میزان شیوع بالایی در بین بیمارانی که خون دریافت می‌کنند و همچنین اهداکنندگان سالم خون دارد. علاوه بر این نتایج نشان می‌دهد که احتمالاً انتقال خون تنها راه انتقال این ویروس در جامعه انسانی نبوده و تحقیقات نشان داده که راه‌های دیگری نظیر راه مدفوعی ـ دهانی را نیز می‌توان برای این ویروس در نظر گرفت.

  چکید ه

  سابقه و هدف

  بروز هپاتیت B پس از انتقال خون با غربالگری خون‌های اهدایی برای HBsAg کاهش یافته ولی هنوز HBV مسـؤول بـروز تعـدادی مـوارد هپاتیت پس از انتقال خون در سراسر جهان است. برآورد و تخمین میزان anti-HBc و HBV DNA مثبت در واحدهای خون‌های اهدایی جهت ارزیابی لزوم غربالگری اهداکنندگان خون از نظر anti-HBc مهم است. در این مطالعه واحدهای خون اهدایی که HBsAg منفی بودند از نظر anti-HBc مورد بررسی قرار گرفته و وجود HBV DNA در نمونه‌های anti-HBc مثبت با روش PCR ارزیابی شدند.

  مواد وروش‌ها

  مطالعه انجام شده از نوع توصیفی بود. در این مطالعه ۲۰۰۰ اهداکننده خون که در آزمایش‌های غربالگری HBsAg ، anti-HCV ، anti-HIV و RPR منفی بودند،‌از نظر وجود anti-HBc(Total) بررسی شدند. کلیه نمونه‌های مثبت به صورت منفرد از نظر anti-HBs و وجود HBV DNA با روش PCR مورد آزمایش قرار گرفتند. حساسیت آزمایش HBV DNA(PCR) به میزان geq/ml ۳۰۰ طبق پانل‌های تاییدی VQC برآورد شده است.

  یافته‌ها

  از ۲۰۰۰ نمونه اهداکننده، (۵/۱۱%) ۲۳۰ اهداکننده anti-HBc مثبت و از این گروه، ۱۷۹ نمونه anti-HBs مثبت بودند. ۲۲۷ نمونه در بررسی HBV DNA(PCR) منفی گزارش شدند. ۳ اهداکننده برای بررسی مجدد فراخوان شدند که ۲ نفر آنان مراجعه کرده و نمونه جدید منفی گزارش شد.

  نتیجه گیری

  تحقیقات آینده برای ارزیابی حضور HBV DNA در نمونه‌های خون اهداکنندگان anti-HBc مثبت با بهره‌برداری از دستگاه‌های تمام اتوماتیک و استفاده از کیسه‌های خون دارای ضمایم جانبی توصیه می‌گردد.

  کلمات کلیدی : PCR ، اهداکنندگان خون، HBsAg

  چکید ه

  سابقه و هدف

  پلی‌مورفیسم Val۳۴Leu در زیر واحد A از فاکتور ۱۳ انعقادی، جایگزین شدن والین توسط لوسین در اسید آمینه شماره ۳۴ را موجب می‌شود که این تغییر اسید آمینه را عاملی برای محافظت شخص در مقابل ترومبوز می‌دانند. در این مطالعه برای اولین بار در ایران، شیوع این پلی‌مورفیسم در بیماران مبتلا به وقایع ترومبوتیک و افراد سالم تعیین شد و ارتباط آن با وقایع ترومبوتیک مورد بررسی قرار گرفت.

  مواد وروش‌ها

  مطالعه انجام شده از نوع مورد – شاهدی گذشته‌نگر بود. تعداد ۲۱۳ بیمار با مشکلات ترومبوتیک که در فاصله زمانی دی ماه سال ۸۱ تا خرداد ماه ۸۴ به آزمایشگاه مرکزی سازمان انتقال خون(تهران) ارجاع داده شده بودند و نیز ۱۰۰ اهداکننده سالم به عنوان گروه شاهد مورد بررسی قرار گرفتند. استخراج DNA با استفاده از کیت کیاژن و واکنش زنجیره‌ای پلیمراز( PCR ) به وسیله سایکلر حرارتی تکنه انجام و سپس ژنوتیپ‌های این پلی‌مورفیسم با روش RFLP و در حضور آنزیم محدود کننده Cfol شناسایی گردید. تحلیل آماری یافته‌های به دست آمده با نرم‌افزار ۵/۱۱ SPSS انجام گرفت، ضریب اطمینان در کلیه محاسبات ۹۵% بوده و ۰۵/۰ p< معنی‌دار در نظر گرفته شد.

  یافته‌ها

  شیوع پلی‌مورفیسم FXIIIVal۳۴Leu در بیماران و افراد سالم به ترتیب ۳/۲۴% و ۴/۳۷% با فاصله اطمینان ۹۵% به دست آمد. ضمن این که فراوانی آلل لوسین در دو گروه بیمار و شاهد به ترتیب ۳/۱۳% و ۲/۲۰% بود که این اختلافات به لحاظ آماری معنی‌دار می‌باشند.

  نتیجه گیری

  از مطالعه انجام شده نتیجه‌گیری می‌شود که به دلیل بالاتر بودن میزان آلل لوسین و نیز ژنوتیپ Val۳۴Leu در گروه شاهد، حضور این پلی‌مورفیسم با مقاومت در برابر ابتلا به وقایع ترومبوتیک مرتبط می‌باشد.

  کلمات کلیدی : پلی‌مورفیسم، فاکتور XIII ، والین، لوسین، ترومبوز

  چکید ه

  سابقه و هدف

  ترومبوآمبولی وریدی یک بیماری شایع و خطرناک است. عواملی که سبب تمایل به ایجاد ترومبوز می‌شوند، ممکن است ارثی یا اکتسابی باشند. جهش پروترومبین G۲۰۲۱۰A که در منطقه ترجمه نشده ' ۳ ژن فاکتور II رخ می‌دهد، همراه با افزایش ابتلا به ترومبوز در جمعیت قفقازی دیده می‌شود، البته وجود این رابطه در جمعیت‌های دیگر هنوز مورد بحث است. سطح پروترومبین در افرادی که واریانت هتروزیگوت ژن پروترومبین G۲۰۲۱۰A را دارند تقریباًَ ۲۵% بیش از میانگین سطح پروترومبین در افراد طبیعی است. این مطالعه به منظور بررسی فراوانی جهش ژن پروترومبین G۲۰۲۱۰A در بیماران ترومبوتیک طراحی شده است.

  مواد وروش‌ها

  پژوهش حاضر از نوع توصیفی و مقطعی بود که بر روی نمونه ۲۹۹ بیمار مبتلا به ترومبوآمبولی انجام گرفت. بیماران مورد بررسی شامل ۱۱۶ مرد و ۱۸۳ زن بودند. ریسک فاکتورهای معمول در ترومبوز وریدی و ترومبوآمبولی ریوی از قبیل پروتئین C ، S ، کمبود آنتی‌ترومبین III و مقاومت به APC مورد بررسی قرار گرفتند.

  یافته‌ها

  نتایج حاصل از این بررسی نشان می‌دهد که تنها ۷/۱% بیماران با ترومبوآمبولی، ناقل جهش پروترومبین G۲۰۲۱۰A بودند که یکی از جهش‌های شایع در جمعیت قفقازی می‌باشد(۱۸%). فرم هموزیگوت PRT (پروترومبین) G۲۰۲۱۰A یافت نشد.

  نتیجه گیری

  این پژوهش نشان می‌دهد که جهش G۲۰۲۱۰A بر خلاف شیوع بالا در کشورهای غربی، در کشور ما از شیوع کمی برخوردار است(۷/۱%). در حالی که مقاومت به پروتئین C فعال شده( APC ) شایع می‌باشد.

  کلمات کلیدی : پروترومبین، جهش، واکنش زنجیره‌ای پلیمراز، ترومبوآمبولی وریدی

  چکید ه

  سابقه و هدف

  پس از مصرف خون، تعیین سرولوژیک گروه خونی گیرنده به علت جمعیت مختلط گلبول‌های قرمز مشکل می‌باشد. با توجه به اهمیت تعیین فنوتیپ صحیح گلبول‌های قرمز در بیماران وابسته به تزریق خون(نظیر بیماران تالاسمیک و کم خونی داسی شکل)، هدف این مطالعه راه‌اندازی روش مولکولی و سپس ارزیابی مقایسه‌ای با روش مولکولی هماگلوتیناسیون در تعیین گروه‌های خونی در بیماران تالاسمی دریافت کننده واحدهای متعدد بود.

  مواد وروش‌ها

  مطالعه انجام شده از نوع تشخیصی بود. DNA از خون محیطی ۲۰ فرد ظاهراًَ سالم فاقد سوابق خانوادگی تالاسمی و ۴۴ بیمار شامل ۳۵ بیمار مبتلا به تالاسمی ماژور(۱۹ نفر با عارضه همولیتیک انتقال خون و ۱۶ نفر فاقد این عارضه)، ۸ نفر مبتلا به تالاسمی اینترمدیا(۲ نفر با عارضه همولیتیک و ۶ نفر فاقد عارضه همولیتیک) و ۱ نفر مبتلا به تالاسمی سیکل سل با عارضه همولیتیک، جداسازی شد. آلل‌های RHD / RHC / RHc / RHE / RHe / JKA / JKB / FYA / FYB / KELL۱ / KELL۲ با آغازگرهای دست‌ساز به صورت موازی مورد بررسی قرار گرفتند. هم چنین بررسی فنوتیپی با روش هماگلوتیناسیون نیز بر روی نمونه خون محیطی انجام و با روش مولکولی مقایسه شدند.

  یافته‌ها

  تعیین فنوتیپ و ژنوتیپ در همه افراد کنترل مشابه بود. اما در مجموع ۵۳ مورد ناسازگاری بین دو روش مولکولی و آگلوتیناسیون در ۲۶ بیمار مشاهده شد که بیشترین ناسازگاری(۱۹ مورد) در گروه خونی Rh و پس از آن در گروه‌های خونی دافی(۱۵ مورد) و کید(۱۵ مورد) بود.

  نتیجه گیری

  در این تحقیق روش سرولوژی قادر به تعیین صحیح آنتی‌ژن‌های گروه خونی در بیماران تحت بررسی نبود ولی تعیین ژنوتیپ در تعیین گروه خون واقعی بیماران دریافت کننده واحدهای خون موفق بوده و می‌تواند به انتخاب گلبول‌های قرمز فاقد آنتی‌ژن‌هایی که هدف آلوایمونیزاسیون واقع شده‌اند، در تزریق‌های بعدی کمک نماید. حساسیت/اختصاصیت و ارزش‌های اخباری مثبت و منفی روش آگلوتیناسیون در مقایسه با روش مولکولی برای آنتی‌ژن D ، نتایج نسبتاًَ خوبی حاصل نمود، شاید بدان علت که این آنتی‌ژن قبل از شروع تزریق خون به بیماران تعیین می‌شود و در صورت تزریق خون نیز این سازگاری رعایت می‌شود. لذا به نظر می‌رسد اتخاذ چنین تصمیمی در مورد تعیین گروه‌های فرعی در بدو شروع به تزریق خون حداقل برای زیر گروه‌های Rh و Kell ، که بیشترین سهم را در ایجاد عوارض همولیتیک دارند، با توجه به هزینه بالاتر روش مولکولی، بسیار مقرون به صرفه باشد. هم چنین تعیین این آنتی‌ژن‌ها در تعداد محدودی از اهداکنندگان مستمر نیز می‌تواند به تعیین اهداکننده با گروه خونی مناسب برای این بیماران کمک ‌کننده باشد.

  کلمات کلیدی : تالاسمی، PCR ، آنتی‌ژن‌های گروه‌ خونی

چکیده

سابقه و هدف

آنتی‌ژن‌های نوتروفیلی انسانی، شامل ۵ سیستم آنتی‌ژنی است که بر روی غشای گلیکوپروتئینی گلبول‌های سفید قرار دارند. هدف از مطالعه، اطلاع از وفور آللی HNA در یک جمعیت به منظور تخمین شیوع بیماری‌های مربوط به HNA-۵ بود.

مواد و روش‌ها

در این مطالعه توصیفی، از ۱۹۰ اهداکننده آذری غیرخویشاوند ساکن تبریز مراجعه‌کننده به پایگاه انتقال خون تبریز، نمونه خون دریافت شد. با استفاده از کیت تجاری پارس طوس، DNAها استخراج و سپس بررسی مولکولی HNA-۵a^-(or HNA-۵b) وHNA-۵a⁺ به روش PCR-RFLPانجام شد. محصول PCR  با استفاده از آنزیمSdu۱ Bsp۱۲۸۶I  هضم شد. وفور ژنی آنتی‌ژن‌های HNA-۵a وHNA-۵b با استفاده از معادله هاردی واینبرگ محاسبه شد.

یافته‌ها

فنوتیپ‌های مشاهده شده HNA-۵a(+/+) به ترتیب در ۹۳ نفر، (+/-) HNA-۵ در ۱۰ نفر وHNA-۵a (-/-)  در ۸۷ نفر مشاهده گردیدند. فراوانی مشاهده شده با قانون هاردی واینبرگ تطابق داشت. فراوانی آللی HNA-۵a طبق قانون مذکور برابر با ۵۱/۰ و HNA-۵a^- (یا HNA۵-b) برابر با ۴۹/۰ به دست آمد.

نتیجه گیری

فراوانی آلل‌های HNA-۵ در این مطالعه، مشابه نتایج به دست آمده برای سایر جمعیت‌ها نمی‌باشد.