فصلنامه پژوهشی خون

  چکید ه

  سابقه و هدف

  انتخاب نامناسب اهداکننده منجر به ایجاد عوارض برای داوطلب اهدای خون و یا بیمار گیرنده خون خواهد شد. در این مطالعه فراوانی هر یک از موارد معافیت از اهدای خون در ۷ استان کشور که جمعاً حدود نیمی از خونگیری کشور را به عهده دارند، تعیین گردید.

  مواد و روش‌ها

  تحقیق حاضر یک مطالعه توصیفی از نوع مقطعی بود که در مراکز انتقال خون استان تهران ، فارس ، اصفهان ، خراسان ، آذربایجان شرقی و غربی و اردبیل بر روی ۱۸ ۵ ۸ ۵ نفر داوطلب اهدای خون که از ابتدای زمستان ۱۳۸۱ تا پایان بهار ۱۳۸۳ جهت اهدای خون به پایگاه ‌ های انتقال خون استان ‌ها ی مذکور مراجعه و در بررسی پزشکی به هر علتی از اهدای خون معاف شد ه بودند ، انجام شد. روش نمونه ‌‌ گیری تصادفی سیستماتیک بود. برای افراد تحت مطالعه پرسش نامه ‌ ای شامل خصوصیات دموگرافیک فرد، نوع اهدای خون، سابقه اهدای خون، علت معافیت و نوع معافیت از اهدای خون، تکمیل گردید. اطلاعات جمع آوری شده با استفاده از آزمون ‌ های آماری کای دو (Chi-square) ، t-test و دقیق فیشر (Fisher's exact test) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند .

  یافته‌ها

  میانگین سنی افراد معاف شده از اهدای خون ۳/۱۱ ± ۳/۳۲ سال بود. ۸/۸۲% مرد و ۸/۱۷% زن بودند. ۴۳% از افراد معاف شده در این مطالعه مجرد، ۵/۵۶% متاهل و ۵/۰% بیوه یا مطلقه بودند. از نظر تحصیلات ۹/۳% بی‌سواد، ۵/۳۸% زیردیپلم، ۳/۳۸% دیپلم و ۴/۱۹% دارای تحصیلات دانشگاهی بودند,۳۸% سابقه هیچ‌گونه اهدای خون قبلی نداشتند، ۳/۳۱% اهدا کننده با سابقه قبلی اهدای خون و ۲/۲۹% اهدا کننده مستمر بودند. شایع‌ترین علت معافیت از اهدای خون ، تماس‌های جنسی نامطمئن اخیر (۸/۱۷%) و پس از آن به ترتیب ، مصرف دارو (۳/۱۲%)، هپیوتانسیون (۹/۸%)، حجامت (۸%) و پلی سیتمی (۷/۵%) بود.

  نتیجه گیری

  در مطالعه حاضر ، شایع‌ترین علت معافیت از اهدای خون، تماس جنسی نامطمئن اخیر می‌باشد که در مقایسه با مطالعه مشابه در گذشته ، نشان دهنده افزایش روند این رفتار پر خطر در داوطلبان اهدای خون است و از آن‌جا ی ی که معافیت از اهدای خون تابعی از شیوع بیماری‌ها و رفتارها ی پرخطر در جامعه است ، افزایش میزان معافیت ، بیانگر افزایش روند رفتار پرخطر در جامعه می‌باشد.