فصلنامه پژوهشی خون

 �

  چکید ه

  سابقه و هدف

  هر سال میلیون‌ها انسان با تزریق خون و فرآورده‌های خونی از کام مرگ نجات می‌یابند. خون به عنوان ماده حیات‌بخش و قابل اهدا، گاه عامل ابتلا به بیماری‌های صعب‌العلاج یا غیر قابل درمان است که در این امر عوامل خطر بسیاری دخیل هستند. این مطالعه به منظور بررسی شیوع هپاتیت B و C و فراوانی عوامل خطر شناخته شده آنان در میان اهداکنندگان خون استان گیلان انجام شده است.

  مواد وروش‌ها

  مطالعه انجام شده از نوع توصیفی بود. پرونده ۲۲۱۵۰۸ اهداکننده خون مراجعه کننده به مرکز انتقال خون گیلان طی سال‌های ۷۶ تا ۸۱ بررسی شد. بر اساس‌ آزمایش‌های اولیه سازمان بررسی میزان آلودگی به هپاتیت (HBsAg)B و هپاتیت (Anti-HCVAb)C به روش الایزا بر روی نمونه‌ها انجام شد. موارد مثبت هپاتیت B و C به ترتیب با روش‌های تاییدی نوترالیزاسیون و ریبا تحت آزمایش مجدد قرار گرفتند. عوامل خطر شناخته شده مانند سابقه جراحی، سابقه سوء مصرف دارویی و تزریق خون از پرونده افراد استخراج گردید و فراوانی هر یک از آنان توسط آزمون کای‌دو( Chi-square ) و نرم افزار SPSS محاسبه شد.

  یافته‌ها

  یافته‌ها نشان داد که با روش الایزا ۹۹۷ نفر HBsAg مثبت و ۳۶۰۳ نفر HCVAb مثبت بودند. پس از انجام آزمایش‌های تاییدی شیوع HBsAg ، ۴۵/۰ درصد و شیوع HCVAb ، ۳۲/۰ درصد به دست آمد. شیوع هر دو نوع هپاتیت در مردان بیشتر از زنان بود. شایع‌ترین عوامل خطر در هر دو گروه HBsAg مثبت و HCVAb مثبت، به ترتیب سابقه عمل جراحی و سابقه انجام کار دندانپزشکی در طی ده سال گذشته بود.

  نتیجه گیری

  چون همواره در یک اهداکننده امکان وجود چند عامل خطر می‌باشد، پیشنهاد می‌شود که پژوهش‌هایی جهت بررسی ارتباط یک عامل خاص به تنهایی و نه همراه با عوامل دیگر با شیوع این عفونت‌ها انجام پذیرد.

  کلمات کلیدی : اهدای خون، هپاتیت B ، هپاتیت C ، ایران

چکیده
سابقه و هدف
در دستورالعمل‌های رایج جداسازی و تکثیر سلول بنیادی مزانشیمی، استفاده از سرم جنینی گاو(FBS) به عنوان مکمل محیط کشت، اجتناب ناپذیر است. این در حالی است که سرم جنینی گاو در انسان ایمونوژنیک بوده و به هنگام پیوند خطر انتقال عفونت را با خود به همراه دارد. لذا به دنبال یک جانشین مناسب برای سرم جنینی گاو، در مطالعه حاضر، تاثیر پلاسمای تهیه شده از خون محیطی بر رشد سلول‌های بنیادی مزانشیمی بررسی شده است.
مواد وروش‌ها
مطالعه انجام شده از نوع تجربی بود. سلول‌های مغز استخوان تهیه شده از استخوان‌های دراز موش صحرایی، از کشت اولیه تا پاساژ سوم با استفاده از محیط کشت حاوی FBS و پلاسمای تهیه شده از خون محیطی موش صحرایی کشت شدند و حاصل هر مرحله از کشت که در اصل به ترتیب سلول‌های پاساژ اول تا چهارم محسوب می‌شوند، از لحاظ میزان دو برابر شدگی جمعیت سلولی، توان زیستی و تکثیر سلولی به ترتیب با روش‌های شمارش سلولی، آزمایش MTT و رسم منحنی رشد اندازه‌گیری شد. سلول‌های حاصل از کشت اولیه از لحاظ کلون‌زایی نیز بررسی شدند. هر مطالعه ۱۰ بار تکرار شد و میانگین نتایج، مقایسه‌ آماری شد. در پایان سلول‌های پاساژ سوم از لحاظ پتانسیل تمایز به استخوان و چربی با روش رنگ‌آمیزی اختصاصی RT-PCR بررسی شدند.  
یافته‌ها
سلول‌های کشت شده در پلاسما از لحاظ مورفولوژی، تقریباًَ یک دست دوکی شکل بودند در حالی که در کشت سلول‌های گروه FBS ، تعدادی سلول غیر دوکی شفاف نیز مشاهده شد. در مجموع، از لحاظ دو برابر شدگی جمعیت سلولی و آزمایش MTT ،‌سلول‌های گروه FBS به طور معنی‌داری وضعیت بهتری داشتند ولی تفاوت‌ها در سلول‌های حاصل از پاساژ سوم از لحاظ آماری معنی‌دار نبود. در منحنی رشد، در طول دوره کشت، طول و شیب فازهای نمودار در دو گروه مشابه بود ولی گروه FBS ، رشد بیشتری از خود نشان داد. سلول‌های گروه پلاسما تعداد بیشتری کلون تولید کردند ولی اندازه این کلون‌ها در مقایسه با سلول‌های گروه FBS کمتر بود. سلول‌های هر دو گروه به راحتی به دودمان‌های آدیپوژنیک و استئوژنیک تمایز یافتند. زیرا سلول‌ها به ترتیب با اویل‌رد و آلیزارین رد رنگ‌ شدند و ژن‌های PPAR-gama ، PPAR-alpha و C/EBP-alpha برای چربی و استئوکلسین و استئوپونتین برای استخوان بیان شد.
 نتیجه گیری
روی هم رفته می‌توان گفت که پلاسما به عنوان جایگزین سرم گاو قادر است از تکثیر سلول بنیادی مزانشیمی حمایت کرده و توان زیستی آن را حفظ نماید، اگر چه این حمایت، در مقایسه با FBS تا حدودی کمتر است ولی در عوض جایگزین سالمی محسوب می‌شود.
کلمات کلیدی: سلول‌های بنیادی مزانشیمی موش، پلاسما، تکثیر سلولی
 

 �

  چکید ه

  سابقه و هدف

  پاروویروس B۱۹ انسانی، ویروسی بسیار کوچک با DNA تک رشته‌ای، بدون پوشش و عضو خانواده پاروویریده می‌باشد. پاروویروس B۱۹ انسانی موجب بروز تعدادی از بیماری‌های بالینی شامل اریتمای عفونی(بیماری پنجم)، هیدروپس فتالیس، بحران آپلاستیک گذرا، آرتروپاتی و کم خونی مادرزادی می‌شود. انتقال ویروس از طریق تنفس، انتقال خون و فرآورده‌های خونی است. DNA ی B۱۹ از طریق روش‌های حساس PCR قابل تشخیص است. بررسی‌های قبلی نشانگر آن است که افرادی که ایمونوگلوبولین از نوع IgG ضد ویروس در خونشان ظاهر شده، از نظر وجود ویروس منفی هستند. آنتی‌بادی‌های کلاس IgM پاروویروس B۱۹ انسانی به طور معمول برای چندین ماه و آنتی‌بادی کلاس IgG پاروویروس B۱۹ برای چندین سال و حتی تا پایان عمر دوام دارند. هدف این مطالعه تعیین شیوع پاروویروس B۱۹ انسانی در بین اهداکنندگان خون در تهران بود.

  مواد وروش‌ها

  مطالعه انجام شده از نوع مقطعی بود. به روش نمونه‌گیری تصادفی، سرم ۷۳۰ اهداکننده خون که از نظر anti-HIV Ab ، HBsAg و anti-HCV Ab منفی بودند، به لحاظ حضور IgM و IgG علیه پاروویروس B۱۹ ابتدا به روش الایزا بررسی شدند. سپس نمونه تمام سرم‌ها برای حضور DNA ویروس با روش semi-nested PCR مورد بررسی قرار گرفتند.

  یافته‌ها

  از میان ۷۳۰ اهداکننده خون، ۴ نفر(۵/۰%) در سرم آنتی‌بادی خاص IgM داشتند و سرم این افراد برای IgM anti-B۱۹ مثبت گزارش شد. از میان این تعداد اهداکننده، ۳۳۸ نفر(۵۰-۷/۴۲ = ۹۵% CI ، ۳/۴۶%) برای آنتی‌بادی خاص IgG مثبت بودند. DNA ی پاروویروس B۱۹ در هیچ یک از سرم‌های اهداکنندگان یافت نشد.

  نتیجه گیری

  با این که عفونت B۱۹ در برخی دریافت‌کننده‌های خون می‌تواند عوارض زیادی به همراه داشته باشد، هنوز غربالگری اهداکنندگان برای این ویروس اجباری نیست. از یک طرف شیوع IgG در میان اهداکنندگان تهرانی بالا بود و از طرف دیگر، هیچ یک از نمونه‌ها برای DNA ی B۱۹ مثبت دیده نشد که این به معنای پایین بودن خطر انتقال ویروس از طریق انتقال خون می‌باشد. مطالعات بیشتری بر روی تعداد زیادی از اهداکنندگان و هم چنین گروه‌های پر خطر لازم است.

  کلمات کلیدی : پاروویروس، اهداکنندگان خون، شیوع، PCR

 �

  چکید ه

  سابقه و هدف

  ورود اهداکنندگان ناآگاه و پرخطر به چرخه اهدای خون، سلامت خون‌های اهدایی را به خطر می‌اندازد. لذا اهمیت آموزش اهداکنندگان به عنوان منابع خون سالم، می‌تواند از اهداف اساسی سازمان انتقال خون باشد. از این رو مطالعه‌ حاضر جهت تعیین میزان آگاهی دانشجویان از شرایط اهدای خون سالم و میزان مشارکت آن‌ها در امر اهدای خون انجام شد.

  مواد وروش‌ها

  در این مطالعه توصیفی، ۶۰۰ نفر از دانشجویان دانشگاه‌های علوم پزشکی زنجان، دانشگاه زنجان و دانشگاه آزاد زنجان به روش نمونه‌گیری تصادفی انتخاب شده و اطلاعات به وسیله پرسشنامه جمع‌آوری گردید. تحلیل داده‌ها در نرم‌افزار ۵/۱۱ SPSS و با آزمون کای‌دو صورت گرفت.

  یافته‌ها

  از ۶۰۰ نفر دانشجو شرکت کننده در این طرح، ۲۲۱ نفر از دانشجویان رشته‌های علوم پزشکی و ۳۷۹ نفر از دانشجویان رشته‌های غیر پزشکی بودند. از این تعداد ۳۷۹ نفر(۲/۶۳%) مؤنث و ۲۲۱ نفر(۸/۳۶%) مذکر بودند. میانگین سنی دانشجویان ۳۴/۲ ± ۴۳/۲۱ سال بود. ۵/۸۳% از دانشجویان تا به حال خون اهدا نکرده بودند. ۳/۱۰% یک بار خون اهدا کرده بودند و ۲/۶% از دانشجویان از اهداکنندگان مستمر(سابقه اهدای خون بیشتر از ۲ بار در سال) بودند. ۸/۳۰% از دانشجویان گروه علوم پزشکی آگاهی خیلی ضعیف، ۱/۲۸% آگاهی ضعیف، ۶/۲۷% آگاهی متوسط و ۶/۱۳% آگاهی خوبی از شرایط اهدای خون سالم داشتند. هم چنین ۶/۳۵% از دانشجویان گروه غیر پزشکی آگاهی خیلی ضعیف، ۲/۳۷% آگاهی ضعیف، ۶/۲۱% آگاهی متوسط و ۵/۵% هم آگاهی خوبی نسبت به شرایط اهدای خون سالم داشتند. اختلاف آماری معنی‌داری بین آگاهی دانشجویان با خصوصیات دموگرافیک و مقاطع تحصیلی مشاهده نشد.

  نتیجه گیری

  با توجه به این که تعداد قابل توجهی از دانشجویان، کم خونی و ترس از سوزن، عدم اطلاع از شرایط اهدای خون، عدم موافقت والدین و عدم دسترسی به مراکز اهدای خون را جزو دلایل عدم اهدای خون دانسته‌اند، آموزش و اطلاع‌رسانی مناسب و هم چنین فرهنگ‌سازی صحیح پیرامون اهدای خون سالم در میان مردم جامعه و گنجانیدن مباحث مربوط به اهدای خون سالم در کتب درسی در مقاطع مختلف تحصیلی پیشنهاد می‌شود. هم چنین می‌توان با ایجاد پایگاه‌های سیار انتقال خون در سطح شهر، دسترسی افراد به مراکز اهدای خون را تسهیل و موجبات آسان‌تر نمودن اهدای خون افراد را فراهم نمود.

  چکید ه

  سابقه و هدف

  ویروس هپاتیت A ( Hepatitis A Virus ) عضو جنس هپاتو ویروس و از خانواده پیکورنا ویریده می‌باشد. در بچه‌های زیر شش سال آلوده به ویروس، بیماری فاقد علایم است در حالی که ویروس در نوجوانان و بزرگسالان باعث ایجاد بیماری با علایم بالینی می‌شود. در این مطالعه فراوانی عفونت حاد ویروس هپاتیت A در میان گروه‌های سنی مختلف بیماران مراجعه کننده به مرکز انتقال خون تهران با روش‌های سرولوژیکی و مولکولی بررسی شد.

  مواد وروش‌ها

  این تحقیق یک مطالعه مقطعی بود که در طول مدت یک سال از مهر ۱۳۸۵-۱۳۸۴ انجام شد. به روش سرشماری تعداد ۳۰۸ بیمار مراجعه کننده به آزمایشگاه تشخیص طبی مرکز انتقال خون تهران، مورد بررسی قرار گرفتند. نمونه‌های سرم این افراد از جهت هپاتیت‌های ویروسی A ، B و C با استفاده از کیت‌های تجارتی و با روش الایزا بررسی شدند. HAV-RNA با روش Nested RT-PCR مورد شناسایی قرار گرفت. یافته‌ها توسط نرم‌افزار ۵/۱۱ SPSS و آزمون آماری کای‌دو، تجزیه و تحلیل شدند.

  یافته‌ها

  تعداد ۶۲ نمونه از ۳۰۸ بیمار که از نظر هپاتیت‌های ویروسی B و C مثبت بودند، از مطالعه خارج شدند و مطالعه بر روی ۲۴۶ بیمار ادامه یافت. آنتی‌بادی‌های IgM علیه ویروس هپاتیت A در ۲۹ بیمار(۸/۱۱% ، ۸۳/۱۵ – ۷۷/۷ = ۹۵% CI: ) از ۲۴۶ بیمار حضور داشت. فراوانی آنتی‌بادی‌های IgM علیه ویروس هپاتیت A در گروه‌های سنی ۱۰-۰ ، ۲۰-۱۱، ۳۰-۲۱، ۴۰-۳۱ ، ۴۰ > به ترتیب ۸/۱۷%، ۱/۲۳%، ۷/۱۴%، ۲/۳% و ۰% بود. HAV-RNA در ۲۵ بیمار(۲/۸۶%) از ۲۹ نمونه سرم مثبت بود. فراوانی عفونت در گروه‌های سنی ۲۰-۱۱ سال به طور معنی‌داری بیشتر از دیگر گروه‌های سنی بود.

  نتیجه گیری

  با بهبود شرایط بهداشتی در جامعه، لازم است مطالعه‌های جامعی بر روی عفونت ویروس هپاتیت A در گروه‌های سنی مختلف انجام شود. این اطلاعات در آینده برای طراحی برنامه‌‌های پیشگیری از قبیل واکسیناسیون علیه ویروس هپاتیت A مفید خواهد بود.

  کلمات کلیدی : ویروس هپاتیت A ، RT-PCR ، بروز، ایمونوگلوبولین M

  چکید ه

  سابقه و هدف

  در سال‌های اخیر برخی از کشورهای پیشرفته با استفاده از فن‌آوری NAT به طور قابل ملاحظه‌ای خطر انتقال بیماری‌های ویروسی را کم کرده‌اند. هدف از این مطالعه بررسی مولکولی HCV RNA در اهداکنندگان خون anti-HCV منفی در مرکز انتقال خون اهواز بود.

  مواد و روش‌ها

  در ایـن مطالعـه توصیفی ـ مقطعـی، تعــداد ۸۰۰۰ نمونه سرم از اهداکنندگانی که در آزمایش الایزای نسل سوم anti-HCV منفی بودند، جمع‌آوری شد. از این نمونه‌ها مجموعه‌های ۲۵ تایی تهیه و ۳۲۰ مجموعه سرم آماده شد. روی کلیه مجموعه‌ها آزمایش HCV-RNA به روش RT-PCR انجام شد. حساسیت کیت برابر با IU/ml ۲۰۰ بود.

  یافته‌ها

  کلیه مجموعه‌های سرمی از نظر HCV RNA به روش RT-PCR منفی بودند. در طی این بررسی دو مورد از مجموعه‌های سرمی دارای باند بودند که با آزماش نمونه‌های سازنده این مجموعه‌ها، مورد مثبتی گزارش نشد. بنابراین این موارد به عنوان نتیجه مثبت کاذب تلقی شدند.

  نتیجه گیری

  غربالگری عفونت HCV RNA با استفاده از مجموعه‌های ۲۵ تایی به روش RT-PCR هم مفید و هم از نظر اقتصادی مقرون به صرفه می‌باشد. جهت کاهش خطا و جلوگیری از موارد مثبت کاذب در مطالعه تعداد زیادی از اهداکنندگان خون، روش‌های تمام اتوماتیک پیشنهاد می‌شود. با روش‌های تمام اتوماتیک میزان موارد غیر قابل قبول و نمونه‌های مثبت کاذب به شدت کاهش می‌یابد.

  کلمات کلیدی : RT-PCR ، اهداکنندگان خون، الایزا، پلاسما، آنتی بادی های هپاتیت C

  چکید ه

  سابقه و هدف

  هپاتیت B و C شایع‌ترین علل هپاتیت ویروسی در بیماران تالاسمی و دیالیزی می‌باشند. یکی از مهم‌ترین عوامل خطرساز در این دو گروه، سابقه تزریق خون است. این مطالعه با هدف بررسی میزان شیوع هپاتیت B و C در این گروه از بیماران انجام شده است.

  مواد و روش‌ها

  این مطالعه به صورت توصیفی‌ـ‌ مقطعی بر روی تمام بیماران تالاسمی استان خراسان جنوبی و بیماران دیالیزی شهرستـان بیرجنـد انجـام شـد. اطلاعات از طریق پرسشنامه جمع‌آوری شد. نمونه‌ها جهت بررسی HBs Ag ، HBs Ab ، anti-HBc و anti-HCV به روش الایزای نسل سوم آزمایش شدند. نتایج با نرم‌افزار ۱۴ SPSS و آزمون کای‌دو تجزیه و تحلیل شدند.

  یافته‌ها

  از ۳۸ بیمار تالاسمی، ۲۱ نفر مذکر(۱/۵۴%) و ۱۷ نفر مؤنث(۹/۴۵%) بودند. کلیه بیماران واکسن هپاتیت B را دریافـت کـرده بودند. در ۸/۵۶%(۲۱ نفر) anti-HBs مثبت بود(۸/۷۲-۸/۴۰ = ۹۵% CI ). در گروه بیماران دیالیزی از ۳۰ بیمار، ۷/۶۶% مرد بودند. ۷/۳۶% بیماران سابقه واکسیناسیون داشتند. در ۷/۶% بیماران HBs Ag ، در ۷/۲۶% anti-HBs و در ۷/۱۶% anti-HBc مثبت گزارش شد(۳۰- ۴/۳ = ۹۵% CI ). بین شیوع HBs Ag و دفعات دیالیز در هفته اختلاف معنی‌داری مشاهده نشد.

  نتیجه گیری

  میزان شیوع هپاتیت C در بیماران تالاسمی و دیالیزی صفر و میزان شیوع هپاتیت B در بیماران تالاسمی و دیالیزی تحت مطالعه ۳% برآورد شد. با توجه به این که هنوز واکسن مؤثری برای هپاتیت C وجود ندارد، برنامه انتخاب و غربالگری اهداکنندگان به طور مؤثری توانسته است شیوع و بروز این عفونت را در دریافت‌کنندگان مکرر خون کاهش دهد.

  کلمات کلیدی : ویروس هپاتیت B ، ویروس هپاتیت C ، تالاسمی، دیالیز

  چکید ه

  سابقه و هدف

  با در نظر گرفتن الگوی نامناسب مصرف خون درکشور و محدود بودن منابع آن، با استفاده از روش صحیح درخواست خون، می‌توان این منابع را برای بیماران بیشتری به کار گرفت. هدف از این مطالعه، بررسی نحوه کاربرد خون در بیمارستان‌ها و بخش‌های مختلف شهرستان رشت بود.

  مواد و روش‌ها

  در این مطالعه که به روش توصیفی ـ مقطعی انجام شد، به روش نمونه‌گیری تصادفی درخواست‌های خون بیستم هر ماه در سال ۱۳۸۶ در پنج بیمارستان رشت مشخص و داده‌های ۴۹۱ بیمار بررسی شد. درخواست‌های مربوط به بیماران تالاسمی وارد مطالعه نشد. نسبت تعداد خون آزمایش تجانس شده به خون تزریق شده( C/T ) در کل و برای بیمارستان‌ها و بخش‌ها محاسبه و مقایسه شد. یافته‌ها با استفاده از آزمون t و نرم‌افزار ۱۵ SPSS تجزیه و تحلیل شدند.

  یافته‌ها

  شاخص کلی ۹/۱= C/T در مقایسه با مقدار مورد انتظار(۳-۲) در حد قابل قبول بود ولی در مراکز مختلف تفاوت آشکاری وجود داشت. بیشترین درخواست از بخش‌های جراحی(۸/۴۲%) و کمترین از بخش‌های داخلی(۱/۷%) بود. میانگین هموگلوبین در بیماران جراحی که خون دریافت کرده بودند، ۱۹/۲ ± ۰۳/۹ بود.

  نتیجه گیری

  الگوی مصرف گلبول قرمز متراکم در رشت ایده‌آل نبود؛ ولی در بخش زنان برخلاف مطالعه‌های مشابه در کشور، مناسب بود که شاید علت آن داشتن کمیته انتقال خون بیمارستانی فعال وکارآمد باشد. به نظر می‌رسد علل مختلفی از جمله عدم تشکیل کمیته‌های انتقال خون بیمارستانی و عدم شرکت فعال پزشکان صاحب‌نظر در آن و فقدان نظارت و ضمانت اجرای آیین‌نامه‌ها از جمله موانع اصلاح الگوی مصرف خون باشد .

  کلمات کلیدی : خون، گروه خون و کراس‌مچ، ایران

  چکید ه

  سابقه و هدف

  کنترل خونریزی در اعمال دندانپزشکی، در برخی بیماران به واسطه ابتلا به بیماری‌های سیستمیک و یا مصرف دارو، به سختی انجام می‌شود. لذا این بیماران در معرض حوادث خونریزی‌دهنده یا حتی مرگ قرار دارند. هدف از این مطالعه، بررسی میزان آگاهی دندانپزشکان عمومی شهر قزوین در رابطه با آزمایش‌های انعقادی در اختلالات خونریزی‌دهنده طی سال‌های ۱۳۸۹-۱۳۸۸ بود.

  مواد و روش‌ها

  در یک مطالعه توصیفی، پرسشنامه‌ای شامل ۲۳ سؤال طراحی گردید و در اختیار ۱۲۴ نفر از دندانپزشکان عمومی قرار گرفت. یافته‌های مطالعه توسط نرم‌افزار ۱۵ SPSS و آزمون‌های t-test و ANOVA و مقایسه‌های متعدد توکی، تجزیه و تحلیل شدند.

  یافته‌ها

  میانگین آگاهی دندانپزشکان از آزمایش‌های انعقادی در اختلالات خونریزی‌دهنده ارثی، حدود۲۰/۱ ± ۶۴/۸ برآورد شد که از نظر جنس، تفاوت آماری معنا‌داری نداشت. آزمون توکی نشان داد که میانگین آگاهی در گروه‌های سنی ۴۰-۳۱ سال و بالای ۴۰ سال با یکدیگر تفاوت آماری معنا‌داری داشتند(۰۴/۰ p< ).

  نتیجه گیری

  این مطالعه نشان داد که آگاهی دندانپزشکان شهر در مورد اختلالات خونریزی‌دهنده در حد مطلوبی نمی‌باشد و نیازمند برگزاری دوره‌های آموزش مدون و دادن آگاهی لازم در این زمینه است.

  چکید ه

  سابقه و هدف

  سلول‌های بنیادی مزانشیمال (MSC) ، سلول‌های بنیادی چند قوه‌ای بوده که دارای قدرت تکثیر و خودنوسازی بالا و هم چنین پتانسیل تمایز به رده‌های مختلف سلولی می‌باشند. قدرت تمایزی این سلول‌ها در محیط‌های in vivo و in vitro باعث شده که این سلول‌ها به عنوان ابزار مناسبی برای مهندسی بافت و طب ترمیمی مورد توجه قرار بگیرند.

  مواد و روش‌ها

  در این مطالعه به دنبال مرور بیش از ۱۰۰ مقاله منتشر شده در سال‌های اخیر در مورد جداسازی، کشت و تمایز سلول‌های MSC ، سعی شده است که به طور اجمالی به ارزیابی و بررسی اهمیت استفاده از این سلول‌ها در طب ترمیمی و مهندسی بافت پرداخته شود.

  یافته‌ها

  رویکرد استفاده بالینی از سلول‌های MSC ، نیازمند توجه به دو مبحث کلیدی و مهم می‌باشد؛ طراحی داربست‌های زیست سازگار که استفاده بالینی آن‌ها دارای کمترین میزان عوارض و فاقد هرگونه پاسخ ایمونولوژیک باشد، استفاده از سلول‌های بنیادی که با وجود توان بالا در ترمیم آسیب‌ها، کمترین عوارض بالینی را به همراه داشته باشند.

  نتیجه گیری

  با توجه به قدرت بالای تکثیری و توانایی تمایز چند رده‌ای سلول‌های MSC و خصوصاً به دلیل نقش بارز آن‌ها در اثرات تعدیل ایمنی بدن، از این سلول‌ها می‌توان به عنوان ابزاری کاربردی در جهت اهداف سلول درمانی و ژن درمانی به منظور درمان تعداد زیادی از اختلالات مادرزادی و بیماری‌های ناشی از تخریب بافت استفاده نمود.