چکیده

  سابقه و هدف

  این مطالعه ب ه ‌ منظور بررسی بروزکایمریسم گلبول‌های قرمز پس از پیوند مغزاستخوان به روش فلوسایتومتری انجام شده است.

  مواد و روش ‌ ها

  نوع مطالعه مقطعی بوده و برای انجام این مطالعه از آنتی بادی های ضد گروه ‌ های خونی ABH,Rh,Kell,Duffy,Kidd,MNS که با ماده فلورسانس FITC نشان دار شده‌اند استفاده گردید. ۱۴ بیمار مبتلا به بدخیمی‌های هماتولوژیک که تحت پیوند مغزاستخوان قرار گرفته بود ند ، جهت جمعیت مورد مطالعه انتخاب شدند. نمونه مورد نیاز ۵ میلی لیتر خون محیطی (در لوله حاوی EDTA ) بود. ابتدا فنوتیپ گلبول‌های قرمز دهندگان و گیرندگان پیوند با هر دو روش آگلوتیناسیون و فلوسایتومتری تعیین و سپس در روزهای ۱۵، ۳۰ و ۶۰ پس از پیوند ، فقط نمونه خون محیطی گیرنده از لحاظ آنتی ‌ ژن ‌ هایی که بین دهنده و گیرنده متفاوت بودند توسط فلوسایتومتری مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش جستجوی آنتی بادی و سنجش تیتر ایزوهم آگلوتینین در نمونه پلاسمای بیماران قبل از پیوند وروز ۶۰ پس از پیوند انجام شد .

  یافته ها

  نتایج این مطالعه نشان دادند که کایمریسم گلبول‌های قرمز پس از پیوند در تمام بیماران مورد بررسی (در ۹ نفراز بیماران در روز ۱۵ و ۵ نفر در روز ۳۰ پس از پیوند ) قابل مشاهده است . در پلاسمای هیچ ‌ یک از ۱۴ بیمار مورد بررسی قبل و پس از پیوند ، هیچ نوع آنتی بادی علیه گروه ‌ های فرعی و Rh شناسا ی ی نگردید. ناسازگاری ABO بین دهنده و گیرنده مانع وقوع کایمریسم نشده اما در بیمارانی که با دهنده خود ناسازگاری ABO داشته‌اند ، تیتر ایزوهم آگلوتینین ‌ های ABH پس از پیوند کاهش نشان داده است . اگر چه حضور
ایزوهم آگلوتینین ‌ های ABH مانع از وقوع کایمریسم نشده ولی ظاهراً با اتصال به آنتی ‌ ژن ‌ های مربوطه در غشاء گلبول‌های قرمز کایمریک ، مانع رد یابی آنتی ژن شده است و وقوع کایمریسم از طریق پایش سایر آنتی ‌ ژن ‌ ها تأیید شد. بروز GVHD و مصرف داروی فلودارابین باعث تاخیر در بروز کایمریسم نشده است.

  نتیجه‌گیری

  بررسی فنوتیپ گلبول‌های قرمز فرد اهداکننده مغز استخوان در خون محیطی گیرنده پیوند با روش فلوسایتومتری ا مک ا ن ‌پذیر است و با شناسا ی ی فنوتیپ گلبول‌های قرمز در جمعیت ‌ های مخلوط ، بررسی رتیکولوسیت ‌ ها در آتیه نیز ممکن ش د ه و به این ترتیب بررسی کایمریسم درافرادی که اخیراً خون دریافت کرده‌اند نیز مقدور می ‌ باشد .هم چنین با ادامه ارزیابی کایمریسم گلبول‌های قرمز درصورت حصول به کایمریسم کامل و شناسا یی گلبول‌های قرمز گیرنده ، می ‌ توان عود بیماری را پیشگو ی ی نمود.

  کلمات کلید ی : پیوند مغز استخوان ، کایمریسم ، ‌ گلبول‌های قرمز ، آنتی ‌ ژن ‌ های گروه ‌ های خونی ، بدخیمی ‌ های هماتولوژیک

  چکید ه

  سابقه و هدف

  ‌به‌دنبال انتقال خون، آنتی‌بادی‌های ضد HLA وآنتی‌ژن‌های اختصاصی پلاکتی ایجاد می‌شوند که منجر به مشکلات مختلفی مانند مقاومت پلاکتی می‌گردند. به‌نظر می‌رسد بررسی آنتی‌بادی‌های ضد HLA و آنتی‌ژن‌های اختصاصی پلاکتی در انتخاب و پایش روش درمانی مناسب، مفید باشد. هدف این مطالعه بررسی آنتی‌بادی‌های ضد HLA و آنتی‌ژن‌های اختصاصی پلاکتی در بیماران مبتلا به اختلالات خونی(لوکمیای حاد، آنمی آپلاستیک ‌وITP ) با روش فلوسایتومتری است.

  مواد وروش‌ها

  در این تحقیق که به روش توصیفی انجام شده، ایزوتایپ آنتی‌بادی‌های ضد HLA و آنتی‌ژن‌های اختصاصی پلاکتی به روش فلوسایتومتری در سرم ۶۲ بیمار مبتلا به اختلالات خونی که به تزریق پلاکت پاسخ مناسب نداده‌اند و ۲۰ بیمار مبتلا به ITP (بدون سابقه قبلی مصرف پلاکت) بررسی و نتایج این روش با روش PRA و با استفاده از آزمون آماری کای دو (Chi-square) در ارزیابی آنتی‌بادی‌های ضد HLA مقایسه شده‌اند.

  یافته‌ها

  یافته‌های ما نشان دادند که۴۴ نفر از ۸۲ بیمار (۷/۵۳ درصد) دارای آنتی‌بادی‌های ضدآنتی‌ژن‌هایHLA-Class I می‌باشند. فراوانی ایزوتایپ‌ها بدین صورت است: (۲/۵۱ درصد) IgM ، (۹/۳۲ درصد) IgG و (۲/۱ درصد) IgA . ۳۶ نفر از ۸۲ بیمار (۹/۴۳ درصد) نیز دارای آنتی‌بادی‌های ضد آنتی‌ژن‌های اختصاصی پلاکتی بودند که فراوانی ایزوتایپ‌ها شامل (۲/۴۰ درصد) IgM ، (۵/۳۰ درصد) IgG و (۲/۱۲ درصد) IgA می‌باشد. ۲۷ نفر از بیماران مورد بررسی (۷/۳۱ درصد) دارای هر دو نوع آنتی‌بادی ضد HLA و ضد پلاکتی بوده‌اند که بیانگر ایمن‌سازی علیه این آنتی‌ژن‌ها است: دو گروه ذکر شده از نظرحضور آنتی‌بادی‌های ضد آنتی‌ژن‌های اختصاصی پلاکتی تفاوتی با یکدیگر ندارند اما حضور آنتی‌بادی‌‌های ضد آنتی‌ژن‌های HLA-Class I در این دو گروه متفاوت است. گرچه همبستگی خوبی بین دو روش فلوسایتومتری و PRA به‌چشم می‌خورد، در روش PRA فقط می‌توان آنتی‌بادی‌هایی را که مؤثر در فعال‌سازی کمپلمان هستند ردیابی نمود.

  نتیجه گیری

  با مصرف فرآورده پلاکتی، ایمن‌سازی نسبت به آنتی‌ژن‌های HLA-Class I ایجاد می‌گردد ولی ایمن‌سازی علیه آنتی‌ژن‌های اختصاصی پلاکتی علاوه بر مصرف پلاکت، طی روند اتوایمنی نیز ایجاد می‌شود. حضور این آنتی‌بادی‌ها ممکن است یکی از دلایل عدم پاسخ‌دهی مناسب به تزریق پلاکت و مقاومت پلاکتی در بیماران تحت بررسی باشد. انجام مطالعات مشابه برروی تعداد نمونه بیشتر، کراس مچ پلاکتی و استفاده از پلاکت سازگار از نظر HLA و یا فرآورده‌های کم‌لکوسیت جهت تزریق به بیماران توصیه می‌شود.

  کلمات کلیدی: آنتـی ‌ بادی ضد HLA ، آنتـی ‌ ژن ‌ های اختصاصـی پلاکتـی، اختلالات خونی، مقاومت پلاکتـی، فلوسایتومتری ، PRA