فصلنامه پژوهشی خون

چکیده

سابقه و هدف

اهدای خون و جداسازی فرآورده‌های آن سالانه زندگی بسیاری از افراد را نجات می‌دهد. یکی از عوارض ذخیره‌سازی کیسه‌های اهدایی، افزایش تدریجی استرس اکسیداتیو است که سبب تخریب گلبول‌های قرمز در طی نگهداری می‌شود. در این راستا، بررسی وضعیت استرس اکسیداتیو در کیسه‌های خون دارای اهمیت می‌باشد. بنابراین بر آن شدیم تا میزان بالانس اکسیدان - آنتی‌اکسیدان(PAB) و آنزیم‌های آنتی‌اکسیدانی سوپر اکسید دیسموتاز(SOD) و گلوتاتیون پراکسیداز(GPX) را در هفته‌های متوالی بعد از اهدای خون بررسی نماییم.

مواد و روش‌ها

در یک مطالعه توصیفی، تعداد ۱۰۰ کیسه خون از افراد ۱۸ تا ۵۷ سال با میانگین سنی ۵/۳۵ سال مراجعه کننده به پایگاه انتقال خون شهر بجنورد دریافت گردید. کیسه‌ها برای مدت ۶ هفته در شرایط استاندارد بانک خون قرار گرفتند. طی هفته‌های متوالی از کیسه‌ها نمونه‌گیری به عمل آمد. آزمایش‌های PAB ، SOD و GPX بر روی نمونه‌های هر هفته انجام و توسط آزمون‌های آماری Repeated major و ۱۶ SPSS اندازه‌های تکراری بررسی شد.

یافته‌ها

میزان بالانس اکسیدان- آنتی‌اکسیدان طی هفته‌های متوالی افرایش معناداری را نشان داد در حالی که میزان فعالیت آنزیم سوپر اکسید دیسموتاز و گلوتاتیون پراکسیداز طی هفته‌های متوالی به تدریج کاهش معناداری را نشان داد(۰۰۱/۰<  p).

نتیجه گیری

نتایج نشان داد که بیشترین کاهش فعالیت آنزیم‌های آنتی‌اکسیدان و افزایش استرس اکسیداتیو در دو هفته اول بعد از اهدا بوده است. بنابراین به نظر می‌رسد در بیماران مرتبط با استرس اکسیداتیو نظیر بیماران قلبی - عروقی، تجویز خون‌هایی با زمان نگهداری کمتر از دو هفته اثر بخشی بیشتری داشته باشد.