فصلنامه پژوهشی خون

  چکید ه

  سابقه و هدف

  بازآرایی قطعات ژنی درمسیرتکاملی لنفوسیت‌های B و T ، تنوع زیادی درمولکول‌های گیرنده لنفوسیتT (TCR ) ایجاد می‌کند. درلوسمی‌های لنفوئید ازنوع ALL ، B-precursor علی‌رغم انتظار بازآرایی رده متقاطع در ژن‌های TCR ایجاد می‌گردد. هدف از مطالعه حاضر بررسی الگوی بازآرایی ژن‌های TCR (دلتاوگاما) در لوسمی لنفوبلاستی حاد (ALL ) کودکان از نوع پیش سازهای B توسط واکنش زنجیره پلیمراز می‌باشد.

  مواد و روش‌‌ها

  درمطالعه آینده‌نگرحاضر، ۱۸۳ کودک باتشخیص اولیه لوسمی‌حاد، قبل ‌ازشروع درمان موردبررسی قرارگرفتند. پس از ارزیابی مورفولوژی و ایمونوفنوتیپ، تنها ۱ ۴ ۰ بیمار با تشخیص B-precursor ALL برای مطالعه انتخاب شدند . سلول‌های تک هسته‌ای که بلاست‌ها را نیز شامل می‌شدند، با گرادیان غلظتی جدا شدند. پس از استخراج DNA ، آزمایش PCR ب ه منظور تکثیر منطقه بسیار متغیر TCR-δ (Dδ۲-Dδ۳, Vδ۲-Dδ۳) و TCR-γ ( V γ I ، V γ II ، V γ ) با استفاده از پرایمرهای مشترک انجام شد. محصولات PCR پس از تجزیه هترودوپلکس والکتروفورز برروی ژل پلی‌آکریل ‌ امید و رنگ‌آمیزی نقره مورد بررسی قرار گرفته وپس از تعیین توالی جهت تأیید با توالی‌های مشابه در بانک ژنی مقایسه شد . آنالیز آماری با آزمون‌های t ، Mann whitney ، دقیق فیشر و کای‌دو (Chi-square) انجام شد.

  یافته‌‌‌ها

  بازآرایی کلونال TCR- γ شامل V γ I / V γ II و V γ به ترتیب در۹/ ۶۴ % و۳/ ۷۹% از بیماران وجود داشت (بای کلونال : ۵ %). بازآرایی V γ II شایع‌ترین نوع (۸/ ۴۶ %) بود. ۴۷ (۲/ ۴۵ %) و ۱۱ ( ۶ / ۱ ۶ %) نفر از بیماران به ترتیب دارای بازآرایی Vδ۲-Dδ۳ (۷/۲۷% بای ‌ کلونال، ۳/ ۴ % الیگوکلونال) و Dδ۲-Dδ۳ (یک بیمار با الگوی بای‌کلونال) بودند.

  نتیجه گیری

  الگوی کلونال ژن IgH و TCR-δ (Dδ۲-Dδ۳ ,Vδ۲-Dδ۳) مشابه جوامع دیگر بود.فراوانی بازآرایی TCR-γ
V γ II) و (V γ I قدری بیش از گزارش‌های قبلی بوده و بر خلاف بقیه گزارش‌ها به استثناء گزارشی از برزیل، V γ II شایع‌ترین بازآرایی را داشت.هیچ ارتباط معنی داری بین انواع مختلف بازآرایی و متغیرهای کمی وجود نداشت و تنها نکته جالب، کاهش بروز Vδ۲-Dδ۳ با افزایش سن (بیشتراز ۲ سال) بود. با توجه به نتایج حاصل می‌توان از این شاخص‌ها در تشخیص کلونالیتی و ارزیابی حداقل بیماری باقی‌مانده استفاده کرد.

  چکید ه

  سابقه و هدف

  بازآرایی قطعات ژنی مختلف متغیر( V )، تنوع( D )، اتصال( J ) و ثابت( C ) تنوع زیادی را در IgH و Ig k ایجاد می‌کند و منجر به تشکیل توالی‌های اختصاصی می‌گردد که برای هر سلول یا کلون خاص است. در لوسمی‌های لنفوبلاستی نیز بازآرایی مشابه سلول‌های طبیعی در ژن‌های IgH و Ig k ایجاد می‌گردد که می‌تواند به عنوان شاخص کلونالیتی و ارزیابی MRD مورد استفاده قرار گیرد. هدف از مطالعه حاضر بررسی الگوی بازآرایی ژن‌های IgH ، Ig k در ALL کودکان از نوع پیش‌سازهای B توسط PCR به منظور پی‌گیری MRD پس از شروع درمان می‌باشد.

  مواد وروش‌ها

  در مطالعه آینده‌نگر حاضر ۱۸۳ کودک با تشخیص اولیه لوسمی حاد قبل از شروع درمان بررسی شدند. پـس از ارزیابـی مـرفولـوژی(% ۴۱: ۲ L ؛ % ۴۴: ۱ L ) و ایمـونوفنوتیپ، تنها ۱۴۰ بیمار با تشخیص B-precursor ALL برای مطالعه انتخاب شدند که ۳/۵۳% جمعیت را پسران و ۷/۴۶% را دختران(۱۴/۱: M/F ) با میانگین سنی ۶/۶۳ ماه(حداقل: ۶ ماه و حداکثر ۱۵۶ ماه) ابتلا تشکیل می‌دادند. سلول‌های تک هسته‌ای که بلاست‌ها را نیز شامل می‌شد در زمان تشخیص، روز ۱۴، روز ۲۸(انتهای درمان القایی)، ۴۵ روز تا ۳ ماه، ۳ تا ۶ ماه و ۶ تا ۱۲ ماه پس از شروع درمان بیماران پس از ارزیابی مرفولوژی با گرادیان غلظتی جدا شدند. پس از استخراج DNA ، آزمایش PCR به منظور تکثیر منطقه خیلی متغیر ژن IgH ( CDR-۳ & ۱ ) و Ig k ( V k I-IV/ Kde ) با استفاده از آغازگرهای مشترک انجام شد. محصولات PCR پس از آنالیز هترودوپلکس و الکتروفورز بر روی ژل پلی‌آکریلامید و رنگ‌آمیزی نقره مورد بررسی قرار گرفته و پس از تعیین توالی جهت تایید با توالی‌های مشابه در بانک ژنی مقایسه شدند. آنالیز آماری با برنامه نرم‌افزاری ۵/۱۱ SPSS انجام شد.

  یافته‌ها

  ۱۱۴ نفر(۵/۹۰%) از بیماران دارای بازآرایی کلونال در ژن IgH با استفاده از آغازگرهای مشترک نواحی CDR-III و CDR-I بودند(منوکلونال ۸/۵۷%، بای‌کلونال ۹/۳۴% و اولیگوکلونال ۵/۵%). الگوی کلونال Ig k -Kde در ۵۹(۶۷%) بیمار از موارد BP-ALL وجود داشت(۱۰% بای‌کلونال). با توجه به ارزیابی مرفولوژی معمول حدود ۹۲% از بیماران در فازهای ارزیابی شده در رمیسیون کامل بودند. MRD مثبت با استفاده از بازآرایی‌های ژنی از بیش از ۹۰%، به ۲۰% با درمان در فازهای مختلف تعریف شده کاهش پیدا کرد. از چهار بیماری که در زمان پیگیری عود کردند ۳ نفر MRD مثبت بوده و به جز یک بیمار همگی در رمیسیون کامل بالینی بودند.

  نتیجه گیری

  الگوی بازآرایی ژنی و مثبت شدن MRD در فازهای پس از درمان قابل مقایسه با موارد گزارش شده قبلی یا بیشتر از آن است و این اختلاف به دلیل اختلاف در روش، DNA و شاخص‌های مورد ارزیابی است. با توجه به نتایج حاصل می‌‌توان از این شاخص‌ها در تشخیص کلونالیتی و ارزیابی MRD استفاده کرد.

  کلمات کلیدی : بازآرایی ژن‌ها، حداقل بیماری باقیمانده، لوسمی لنفوبلاستی حاد

  چکید ه

  سابقه و هدف

  هدف از انتقال خون در بیماران تالاسمی، جلوگیری از ایجاد کم خونی و نگهداری سطح هموگلوبین در گردش در حد کافی به منظور پیش‌گیری از خون‌سازی اندوژن است. برای اغلب بیماران کافی است که سطح هموگلوبین قبل از تزریق خون ۱۰ گرم در ۱۰۰ میلی‌لیتر باشد.

  مورد

  ۲ بیمار مبتلا به تالاسمی جهت تزریق خون به بخش تالاسمی مراجعه نمودند. مورد اول: یک پسر ۱۹ ساله که همراه خواهر ۲۷ ساله‌اش هر دو مبتلا به تالاسمی به بخش تالاسمی بیمارستان بهرامی مراجعه نمودند. خون درخواستی برای خواهر بیمار به دلیل تشابه اسمی دهنده با برادر به وی تزریق شد. پس از شروع تزریق، بیمار دچار عارضه شد ولی با انجام هیدراتاسیون با سرم رینگر، پس از ۲۴ ساعت بهبود یافت. مورد دوم: پسر ۵/۲ ساله‌ای بود که به دلیل خطای پرسنل در ثبت گروه خونی در برگ درخواست خون و عدم انجام کراس‌مچ به وی نیز خون اشتباه تزریق شد که بیمار پس از انجام اقدامات درمانی و نگهدارنده بهبود یافت.

  نتیجه گیری

  شایع‌ترین عارضه تزریق خون، خطاهای انسانی است و عوارض عفونی احتمال بسیار پایین‌تری دارند. جهت از بین بردن این عارضه بررسی مجدد درخواست خون و برچسب کیسه خون باعث کاهش خطاها می‌گردد.

  کلمات کلیدی : ترانسفوزیون، تالاسمی، عوارض ، خطای انسانی

  چکید ه

  سابقه و هدف

  آنمی فقر آهن و تالاسمی مینور شایع‌ترین علت آنمی هیپوکرومیک و میکروسیتیک به شمار می‌روند. تاکنون اندکس‌های متعددی برای افتراق سریع این دو بیماری با استفاده از اندکس‌های گلبول قرمز ارایه شده است. هدف این مطالعه معرفی یک اندکس جدید و مقایسه آن با چند اندکس رایج شناخته شده است.

  مواد وروش‌ها

  این مطالعه توصیفی بر روی بیماران جدید مبتلا به آنمی هیپوکروم و میکروسیتیک مراجعه کننده به کلینیک هماتولوژی در شهر تهران طی مدت ۲ سال انجام شد. ۱۳۰ بیمار با آنمی فقر آهن و ۱ ۵۴ بیمار با تالاسمی مینور با میانگین سنی ۲/۲ ۴ سال مورد بررسی قرار گرفتند. شرط ورود به مطالعه آنمی(هموگلوبین به میزان SD ۲ کمتر از میانگین بر حسب سن و جنس)، حجم میانگین گلبولی( MCV ) کمتر از ۸۰ فمتولیتر در افراد بالای ۶ سال و کمتر از ۷۰+ سن(سال) در افراد زیر ۶ سال و شرط خروج از مطالعه حاملگی و آنمی با علل چند فاکتوری یا ثانوی به بیماری‌های مزمن یا انواع دیگر هموگلوبینوپاتی‌ها بود. برای همه بیماران سطوح سرمی آهن، ظرفیت اتصال به آهن سرم، فریتین سرم و HbA_۲ اندازه‌گیری شد. تشخیص تالاسمی مینور بر اساس ۵/۳% HbA_۲> و تشخیص آنمی فقر آهن بر اساس فریتین سرم زیر ۱۲ نانوگرم یا آنمی پاسخ دهنده به آهن بود. اندکس‌های کلی، منتزر، انگلند، سری واستاوا و فرمول جدید معرفی شده در این مقاله ] ( RBC × ۱۰ )- [MCV برای همه بیماران محاسبه شد و حساسیت، ویژگی و اندکس یدون برای هر اندکس جداگانه محاسبه گردید. نتایج توسط نرم‌افزار ۵/۱۱ SPSS و آزمون آماری t تجزیه و تحلیل شدند.

  یافته‌ها

  در افتراق آنمی فقر آهن از تالاسمی مینور، فقط اندکس منتزر و اندکس جدید معرفی شده در این مقاله حساسیت و ویژگی بالای ۹۰% داشتند. بالاترین اندکس یدون نیز برای اندکس منتزر و اندکس جدید معرفی شده در این مقاله مشاهده شد.

  نتیجه گیری

  اندکس جدید معرفی شده در این مقاله حساسیت و ویژگی مناسبی برای کاربرد بالینی داشته، محاسبه آن راحت و سریع بوده و بدون کمک ماشین حساب امکان‌پذیر است.

  کلمات کلیدی : آنمی فقر آهن، بتا تالاسمی مینور، اندکس گلبول قرمز