ارزیابی سازگاری پلاکتی بین بیماران AML و اهداکنندگان پلاکت به روش فلوسیتومتری
محمد صیادی1، مژگان شایگان2، مهین نیکوگفتار ظریف3، محمد واعظی4، اشرف ملک محمدی5، محمد حسین احمدی1، سعید محمدی6، مریم زادسر7
چکیده سابقه و هدف مقاومت پلاکتی ایمیون از جمله عوارض تزریق مکرر پلاکت می‌باشد. هدف از این مطالعه، انجام کراس‌مچ پلاکتی با استفاده از روش فلوسیتومتری برای ارزیابی نتایج تزریق پلاکت بود. مواد و روش‌ها تعداد 15 بیمار AML بستری با سابقه تزریق پلاکت(حداقل دو بار) و تعداد 15 فرد ظاهرا سالم بدون سابقه تزریق خون و فرآورده‌های آن(کنترل)، در این مطالعه توصیفی بررسی شدند. برای انجام کراس‌مچ پلاکتی، از روش Gates برای کراس‌مچ پلاکتی با استفاده از فلوسیتومتری، استفاده شد. از افراد سالم mL 5 خون کامل جمع‌آوری و PRP تهیه شد. سرم بیماران با سوسپانسیون پلاکتی مجاور شده و سپس FITC-anti human IgG اضافه و به روش فلوسیتومتری بررسی گردید. نتایج حاصل از کراس مچ با CCI بیماران به کمک آزمون‌های من‌ویتنی و ضریب همبستگی پیرسون مقایسه شدند. یافته‌ها بین کراس‌مچ پلاکتی به روش فلوسیتومتری و نتایج CCI یک ساعته بیماران(با 731/0- = r و 002/0=p) و CCI 24 ساعته بیماران (با 744/0- = r و 002/0=p)، رابطه منفی معناداری وجود داشت. در بیماران مشکوک بـه مقاومـت پلاکتـی ایمیـون که میانگین CCI یک ساعته کمتر از 7500 بود، میانگین درصد کراس‌مچ پلاکتـی نسبـت بـه افراد بیمار غیر مبتلا به مقاومت پلاکتی ایمیون و افراد کنترل تفاوت معناداری وجود داشت(001/0=p). نتیجه گیری نتایج تحقیق حاضر نشان داد آزمایش کراس‌مچ پلاکتی به روش فلوسیتومتری، ارتباط نسبتاً قوی با CCI یک ساعته دارد و در ارزیابی مقاومت پلاکتی ایمیون کارآیی مناسبی دارد. کلمات کلیدی:فلوسیتومتری، کراس‌مچ خون، پلاسمای غنی از پلاکت
تاریخ دریافت : 13/5/94 تاریخ پذیرش : 5/10/94
1- کارشناس ارشد خون‌شناسی و بانک خون ـ مرکز تحقیقات انتقال خون ـ مؤسسه عالی آموزشی و پژوهشی طب انتقال خون ـ تهران ـ ایران 2- مؤلف مسئول: PhD ایمونولوژی ـ دانشیار مرکز تحقیقات انتقال خون ـ مؤسسه عالی آموزشی و پژوهشی طب انتقال خون ـ تهـران ـ ایران ـ صندوق پستی: 1157-14665 3- PhD هماتولوژی ـ استادیار مرکز تحقیقات انتقال خون ـ مؤسسه عالی آموزشی و پژوهشی طب انتقال خون ـ تهران ـ ایران 4- متخصص خون و انکولوژی ـ مرکز تحقیقات هماتولوژی انکولوژی و پیوند سلول‌های بنیادی بیمارستان شریعتی ـ تهران ـ ایران 5- کارشناس پرستاری ـ مرکز تحقیقات هماتولوژی انکولوژی و پیوند سلول‌های بنیادی بیمارستان شریعتی ـ تهران ـ ایران 6- PhD هماتولوژی ـ مرکز تحقیقات هماتولوژی انکولوژی و پیوند سلول‌های بنیادی بیمارستان شریعتی ـ تهران ـ ایران 7- متخصص بیماری‌های عفونی و گرمسیری ـ استادیار مرکز تحقیقات انتقال خون ـ مؤسسه عالی آموزشی و پژوهشی طب انتقال خون ـ تهران ـ ایران
مقدمه مقاومت پلاکتی عبارت است از عدم افزایش تعداد پلاکت تا حد مطلوب در صورتی که تزریق پلاکت بیش از دو بار انجام شده است، که با محاسبه CCI (Corrected Count Increment) یک ساعته و 24 ساعته پس از تزریق پلاکت می‌توان به مقاومت پلاکتی پی برد(2، 1). در بیماران لوکمیک حاد دارای تومور و آپلاستیک که به علت ترومبوسیتوپنی پلاکت دریافت می‌کنند، احتمال ایجاد مقاومت پلاکتی و افزایش نیافتن تعداد پلاکت وجود دارد که باعث خونریزی شدید شده و به مرگ ناشی از خونریزی منجر می‌شود(5-3). برای ارزیابی پاسخ بیمار به تزریق پلاکت، می‌توان از اندازه‌گیری پارامتر CCI یا افزایش تصحیح شده پلاکت استفاده کرد. CCI ، ارزیابی پاسخ بیمار به تزریق کیسه‌های پلاکت را نشان می‌دهد. پارامترCCI در دو مقطع زمانی پس از تزریق پلاکت یک بار ده دقیقه تا یک ساعت پس از تزریق پلاکت که به عنوان CCI یک ساعته نامیده می‌شود و مرتبه بعدی 24-18 ساعت پس از تزریق پلاکت که به عنوان CCI بیست و چهار ساعته نامیده می‌شود، اندازه‌گیری میگردد. برای محاسبه CCIاز فرمول زیر استفاده می‌شود: سطح بدن(مترمربع) * ]1011 * (تعداد پلاکت بیمار قبل از تزریق ـ تعداد پلاکت بیمار بعد از تزریق)[ ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ = CCI 1011 * تعداد پلاکت‌های تزریق شده تشخیصنوع مقاومت پلاکتی بر اساس میزان CCI یک ساعته و 24 ساعته تعیین می‌شود. اگر CCI یک ساعتهکمتر از 7500 شود، بیمار مشکوک به مقاومت پلاکتی ایمیون می‌باشد و اگر CCI 18 تا 24 ساعته کمتر از 4500 باشد، بیمار مشکوک به مقاومت پلاکتی غیر ایمیون می‌باشد. از جملـه علـل غیـر ایمیـون مـی‌تـوان بـه تـب ، عفونت ، اسپلنومگالی، انعقاد منتشر درون عروقیو مصرف برخی داروها نظیر آمفوتریسین اشاره کرد که در مقاومت پلاکتی ایجاد شده به یکی از دلایل فوق، میزان CCI 24-18 ساعته کمتر از 4500 خواهد شد.در مقاومت پلاکتی ایمیون، آلوآنتی‌بادی علیه(Human Leukocyte Antigen) HLA و یا آلوآنتی‌بادی علیـه(Human Platelet Antigen) HPA ایجـاد می‌شود. در این موارد CCI یک ساعته کمتر از7500 میگردد)6(. ایمیونیزاسیون اولیه علیه HLA ممکن است به وسیله گلبول‌های سفید موجود در کیسه پلاکتی ایجاد شود که نسبت به ایمونیزاسیون HPA شایع‌تر است(7). پلاکت‌ها دارای HLA-I در سطح خود می‌باشند(8، 7). آنتی‌بادی ضد آنتی‌ژن‌های HLA که در ایجاد مقاومـت پلاکتــی نقش دارند، آنتی‌بادی‌های HLA-A2 ، HLA-B12 ، HLA-BW4 و HLA-BW6می‌باشند(9). تاکنون 33 نوع آنتی‌ژن پلاکتی روی 6 مجموعه گلیگو پروتئینی مهم در سطح پلاکت شناسایی شده‌اند که در اختلالات آلوایمیون پلاکتی مثل ترومبوسیتوپنی آلوایمیون نوزاد و جنین(FNAIT =Fetal Neonatal Alloimmune Thrombocyopenia)، پورپورای پس از تزریق(PTP =Post Transfusion Purpura) و مقاومت پلاکتی (Platelet Refractoriness) PR نقش دارند.بیشترین تعداد آنتی‌ژن پلاکتی شناسایی شده بر روی GPIIb/IIIa قرار دارند که خود نیز به عنوان یک گیرنده مهم در سطح پلاکت در هموستاز و التهاب می‌باشد. سایر گلیکوپروتئین‌های مهم پلاکتی که آنتی‌ژن‌های پلاکتی بر روی آن‌ها قرار دارند، مجموعه گلیکو پروتئینی Ib/V/IX ، Ia/IIa و CD109 می‌باشند(11، 10).
CCI
شیوع آنتی‌بادی‌ها بر علیه آنتی‌ژن اختصاصی پلاکت (HPA ) از 2 تا 11 درصد متغیر می‌باشد و نسبت به آنتی‌بادی بر علیه HLA ناشایع‌ترند، هم چنین کمتر روی شاخص CCIتاثیر می‌گذارند(12). گر چه مواردی نیز وجود دارد که گزارش می‌کند آنتی‌بادی علیه HPA با کاهش CCI مرتبط است، در بیماری‌های ITP (Immune Thrombocytopenic Purpura)و PTP ، آنتی‌بادی بر علیه HPA-1a شایع‌ترین آنتی‌بادی می‌باشد که باعث ایجاد بیماری می‌شود اما در پدیده مقاومت پلاکتی، آلوآنتی‌بادی بر علیه HPA-5b و HPA-1b شایع‌تر است(13). در بیماران مبتلا به مقاومت پلاکتی دارای آلوآنتی‌بادی، باید پلاکت سازگار با سرم بیمار از نظر HLA و HPA انتخاب شود. برای یافتن پلاکت سازگار از لحاظ HLA نیاز به تعداد زیادی اهداکننده دارد، از طرفی به علت پلی‌مورفیسم زیاد سیستم HLA ، تعیین HLA یک کار پر هزینه می‌باشد، لذا این کار در برخی از کشورها از جمله در کشور ما در حال حاضر انجام نمی‌شود(15، 14). آزمایش کراس‌مچ پلاکتی به روش فلوسیتومتری و یا آگلوتیناسیون به منظور بررسی فقدان آنتی‌بادی، قابل انجام است(17، 16). با توجه به ناکافی بودن مطالعه‌ها در مورد مدیریت بیماران مقاومت پلاکتی در کشور، در این مطالعه سعی گردید ضمن راه‌اندازی آزمایش کراس‌مچ پلاکتی، نتایج حاصل از دو گروه بیمار و کنترل با یکدیگر مقایسه گردد. آزمایش کراس‌مچ پلاکتی با روش فلوسیتومتری بر روی نمونه سرم بیماران و افراد کنترل، با روش Gate and Macpherson انجام شد و نتایج حاصل از آزمایش کراس‌مچ پلاکتی با CCI به دست آمده با یکدیگر مقایسه شدند.
مواد و روش‌ها ایـن مطالعـه از نوع توصیفی بوده که ضمن راه‌اندازی آزمایش کراس‌مچ پلاکت به روش فلوسیتومتری، مقایسه آن با CCI انجام گردید. جامعه مورد بررسی شامل 15 بیمار AML بستری در بیمارستان شریعتی، در محدوده سنی 68-37 سال و شامل 4 فرد مؤنث و 11 فرد مذکر که سابقه تزریق پلاکت(حداقل دو بار) داشتند و تعداد 15 فرد سالم در محدوه سنی 52-24 سال و شامل 7 فرد مؤنث و 8 فرد مذکر که سابقه تزریق خون و فرآورده‌های آن را نداشتند (کنترل) بود. در هنگام نمونه‌گیری سؤالاتی شامل عفونت, بزرگی کبد و طحال, مصرف داروهای مؤثر بر مقاومت پلاکتی و انجام پیوند سلول‌های بنیادی مورد پرسش قرار گرفتند. معیار ورود به مطالعه، سابقه حداقل دو بار تزریق پلاکت بود. mL 5 نمونه خون کامل از بیماران و گروه کنترل دریافت شد. سرم آن‌ها جدا و تا زمان آزمایـش در دمای 70- درجه سانتی‌گراد نگهداری شد. ابتدا نمونه‌های خون کامل که از افراد سالم در لوله حاوی ضد انعقاد EDTA جمع‌آوری شده بود، توسط آنتی‌سرم (ABO (LORNE ، گروه‌بندی گردید. از خون افراد با نرمال سالین، سوسپانسیون 5%-3% تهیه شد. سپس یک قطره از آنتی‌سرم A و B به آن اضافه کرده و آگلوتیناسیون آن بررسی گردید. 6 نمونه خون کامل با گروه خون O (عدم تداخل آنتی‌بادی‌های ضد A و B در نتایج آزمایش) در یک لوله فالکون 15 میلی‌لیتری ریخته و با یکدیگر مخلوط شدند. این لوله با نیروی g 200 به مدت 15 دقیقه سانتریفوژ گردید. پس از سانتریفوژ، خون کامل به سه قسمت تبدیل شد. قسمت ته لوله حاوی RBC ، قسمت میانی بافی‌کوت و قسمت رویی حاوی پلاسما و پلاکت بود که به آن پلاسمای غنی از پلاکت گفته می‌شود. در این مرحله با سمپلر و به آرامی PRP را از لوله جدا کرده و در یک لوله مجزا ریخته شد. سپس 5/0 میلی‌لیتر از آن را با دستگاه سل کانتر شمارش کرده و تعداد کل پلاکت درPRP مورد نظر محاسبه گردید. از پولد پلاکتی تهیه شده از گروه خون O ، یک سوسپانسیون سلولی با غلظت 107 * 4 تهیه شد. سپس 50 میکرولیتر از این سوسپانسیون را در میکروتیوب ریخته و به آن 50 میکرولیتر از سرم بیماران و کنترل در لوله‌های جداگانه اضافه گردید. این سوسپانسیون به مدت یک ساعت در دمای 37 درجه سانتی‌گراد انکوبه و پس از طی زمـان انکوباسیـون، سوسپانسیـون 3 مرتبه با PBS (نیروی g 2000 و زمان 10 دقیقه) شست و شو داده شد. پس از آخرین مرحله شست و شو، رسوب زیرین را به حجم 100 میکرولیتر رسانده و به آن 5 میکرولیتر از آنتی‌بادی آنتی‌هیومن گلوبولین کونژوگه با FITC اضافه و مخلوط شد و به مدت 30 دقیقه در یخچال انکوبه گردید. پس از زمان انکوباسیون، بدون خالی کردن میکروتیوب، شست و شو داده شد و در یک میلی‌لیتر از نرمال سالین سوسپانسیون انجام و برای آنالیز به دستگاه فلوسیتومتری داده شد(18). نتایج حاصل از کراس‌مچ پلاکتی با CCI یک ساعته و 24 ساعته بیماران مقایسه گردید. ابتدا برای نرمال بودن توزیع متغیرها، چولگی و کشیدگی آن‌ها بررسی شد. به منظور بررسی طبیعی یا غیر طبیعی بودن توزیع متغیرها، عدد Skewness و Kurtosis به دست آمد که باید بین 2 تا 2- باشد. بعد از این مرحله، برای مطمئن شدن از توزیع نرمال، آزمون‌های کولموگروف ـ اسمیرنوف انجام شد. برای بررسی تفاوت میانگین بین گروه بیمار و کنترل از نظر آزمایش کراس‌مچ پلاکتی، از آزمون آماری مقاسیه میانگین دو گروه مستقل به نام من‌ویتنی U استفاده گردید. برای بررسی ارتباط آزمایش کراس‌مچ پلاکتی با CCI یک ساعته و 24 ساعته، چون متغیر متقارن و توزیع نرمال دارد و متغیر کمی می‌باشد، ازPearson correlation coefficient استفاده گردید. ارزش معناداری عـدد p کمتـر از 05/0 در نظـر گرفته شد.
یافته‌ها پس از جمع‌آوری اطلاعات بیماران و ثبت نتایج بررسی تعداد پلاکت قبل و بعد از تزریق و تعداد کیسه و نوع پلاکت تزریقی، CCIبیماران محاسبه شد(جدول 1) . در همه بیماران تحت مطالعه، عامل تداخلی(عفونت، مصرف داروی مؤثر بر مقاومت پلاکت و بزرگی کبد و طحال) مشاهده نشد. بررسی کراس‌مچ به روش فلوسیتومتری انجام شد نتایج
بررسی بر روی دو نمونه بیمار در نمودار نشان داده شده‌اند(نمودار 1). میانگین و انحراف معیار برای بیماران مقایسه و بیماران به دو گروه تقسیم شدند. یک گروه 5 نفری مبتلا به مقاومت پلاکتی و یک گروه 10 نفری فاقد مقاومت پلاکتی تشخیص داده شدند(جدول 2). بررسی CCI نشان داد که پنج بیمار مبتلا به مقاومت پلاکتی ایمیون می‌باشند. میانگین و انحراف معیار CCI یک ساعته در کل بیماران 1202 ±6300 و میانگین و انحراف معیار CCI 24 ساعته در آنان 993 ± 5540 تعیین شد. از نظر آماری تفاوت معناداری بین میانگین CCI یک ساعته و 24 ساعته در دو گروه بیمار مبتلا به مقاومت پلاکتی ایمیون و افراد بیمار غیر مبتلا وجود دارد(05/0 p<). یعنی شمارش پلاکتی در گروه مبتلا به مقاومت پلاکتی در مقایسه با گروه بیمار غیر مبتلا به مقاومت کمتر بوده، چون در CCI یک ساعته کمتر از 7500 ، مقاومت
جدول 1: نتایج حاصل از محاسبه CCI بیماران طبق فرمول قید شده(6)
کد بیمار
نوع فرآورده تزریقی
تعداد کیسه پلاکت تزریقی
CCI 1 hour
CCI 24 hour
1
رندوم
4
6500
5800
2
رندوم
6
10500
7800
3
رندوم
3
16300
12000
4
رندوم
4
7600
6800
5
رندوم
3
8000
7700
6
یک بار اهدا
1
4200
3800
7
رندوم
3
11800
8600
8
رندوم
3
7200
6300
9
رندوم
4
13000
10200
10
رندوم
5
8500
7100
11
رندوم
4
7500
6700
12
رندوم
2
12400
9300
13
رندوم
4
6900
5800
14
رندوم
3
9700
8500
15
رندوم
5
6700
6000
نمودار 1 : نمودار نقطه‌ای و بافتی نتایج فلوسیتومتریآزمایش کراس‌مچ پلاکتی در پلاکت‌هایی که با آنتی‌هیومن گلوبولین واکنش داده‌اند را نشان می‌دهد.(A) گیت جمعیت پلاکتی, (B) کنترل ایزوتیپ FITC , (C) میزان واکنش آنتی‌هیومن کونژوگه با FITC در سلول‌های پلاکتنمونه کنترل مثبت و(D)میزان واکنش آنتی‌هیومن کونژوگه با FITC در سلول‌های پلاکتدر دو نمونه مختلف.
پلاکتی ایمیون مطرح می‌شود. نتایج بررسی میانگین و انحراف معیار(SD) و بررسی کراس‌مچ پلاکتی به روش فلوسیتومتری نشان داد که CCI در گروه بیمار، 95/21 ± 85/44 درصد و در گروه کنترل، 25/3 ± 66/17درصـد مـی‌باشد. میانگین و انحراف معیار در گـروه بیمـار مبتـلا بـه مقاومـت پـلاکتی ایمیـون 85/15 ± 45/69 درصد و در بیماران غیر مبتلا بـه مقاومت پلاکتی ایمیون 98/10 ± 55/32 درصد بود. هم چنین در بررسی میانگین آزمایش کراس‌مچ پلاکتی در سه گروه بیماران مبتلا به مقاومت پلاکتی، بیماران فاقد مقاومت و افراد کنترل مشخص شد که میانگین آزمایش کراس‌مچ پلاکتی در سه گروه، به صورت معناداری اختلاف دارد(001/0 =p)(جـدول 3). در بـررسی تفـاوت میانگیـن آزمایش کراس مچ پلاکتی در گروه مبتلا به مقاومت پلاکتی
جدول 2: مقایسه آماری نتایج بررسی CCI در بیماران
بیماران
CCI یک ساعته (انحراف معیار ± میانگین)
CCI 24 ساعته (انحراف معیار ± میانگین)
ارزش p
با مقاومت پلاکتی
1202 ± 6300
993 ± 5540
(001/0 p=)
بدون مقاومت پلاکتی
2857 ± 10530
1666 ± 8470
ایمیون و افراد نرمال این نتیجه به دست آمد که بین دو گروه تفاوت معناداری وجود دارد (001/0 p=). میانگین کراس‌مچ پلاکتیدر گروه بیمار مبتلا به مقاومت پلاکتی ایمیون و غیر مبتلا به مقاومت پلاکتی ایمیون نیز تفاوت معناداری وجود دارد(005/0 p=).
جدول 3: مقایسه آماری نتایج بررسی کراس‌مچ پلاکتی در بیماران
بیماران
کراس‌مچ پلاکتی (درصد)
ارزش p
با مقاومت پلاکتی (5 نفر با CCI پایین)
85/15 ± 45/69
(005/0 p=)
بدون مقاومت پلاکتی (10 نفر با CCI بالا)
98/10 ± 55/32
گروه کنترل
25/3 ± 66/17
(001/0 p=)
بحث نتایج تحقیق حاضر نشان داد که بین کراس‌مچ پلاکتی به روش فلوسیتومتری و نتایج CCI یک ساعته بیماران، یک رابطه منفی معناداری وجود دارد(با 731/0- = r و 002/0=p). مجموعه عواملی از جمله عوامل مربوط به بیمار و ویژگی پلاکت‌های تزریقی بر روی CCI پس از تزریق و خونریزی بالینی در بیماران همراه با ترومبوسیتوپنی، مؤثر می‌باشند. از جمله ویژگی‌های مربوط به پلاکت که در نتایج CCI تاثیر دارد می‌توان به تعداد پلاکت تزریقی، منبع پلاکت(راندوم یا آفرزیس)، سازگاری ABO بین دهنده و گیرنده و مدت نگهداری پلاکت اشاره کرد(19). هنوز مطالعه‌های کاملی از این که تاثیر این عوامل را در پیش‌بینی نتایج تزریق پلاکت بررسی کنند، انجام نشده است و به نظر می‌رسد با بررسی این عوامل، نمی‌توان درجه و میزان خونریزی را پیش بینی کرد(20). مقاومت پلاکتی یکی از عوارض تزریق پلاکت می‌باشد که از جمله علل آن می‌توان به علل ایمیون و غیر ایمیون اشاره کرد. بیمارانی که دچار مقاومت پلاکتی ایمیون شده‌اند، برای تزریق پلاکت به آن‌ها باید از پلاکت سازگار استفاده کرد. برای انتخاب پلاکت برای این بیماران می‌توان از سازگاری براساس کراس‌مچ و سازگاری از نظر HLA بهره برد(21). نتایج تحقیق حاضر نشان داد که بین آزمایش کراس‌مچ پلاکتی به روش فلوسیتومتری و نتایج CCI همانند CCI یک ساعته، رابطه معکوسی برقرار می‌باشد(001/0 =p و 002/0 p=). در مقایسه نتایج این مطالعه با دیگر مطالعه‌ها می‌توان به مطالعه ساید اشاره کرد. این مطالعه به منظور بررسی آزمایش کراس‌مچ پلاکتی برای پیش‌بینی نتایج تزریق پلاکت در بیماران لوسمی حاد توسط وی و همکارانش در سال 2011 انجام شد. در این مطالعه 39 بیمار شامل 26 فرد بالغ و 13 کودک مورد بررسی قرار گرفتند و ارزش تشخیصی آزمایش کراس‌مچ پلاکتی به روش فلوسیتومتری را در دو گروه سازگار از نظر HLA و راندوم در این بیماران بررسی کردند. آن‌ها دریافتند که آزمایش کراس‌مچ پلاکتی با نتایج تزریق پلاکت 4/51% از بیماران بالغ و 3/73% از کودکان بیمار مرتبط است. تزریق پلاکت در مواردی که آزمایش کراس‌مچ پلاکتی انجام نشده بود در 3/83% از بالغین و در 100% کودکان با نتایج ضعیف همراه بود. آن‌ها هم چنین در تفسیر نتایج خود بیان کرده‌اند که با و بدون سازگاری HLA ، روش Cross match پلاکتی پیش‌بینی کننده‌ترین روش پاسخ تزریق پلاکت می‌باشد (05/0 =p). با توجه به مشکلاتی که برای پیدا کردن HLA سازگار برای بیماران دچار لوسمی وجود دارد این آزمایش، روش مفیدی برای انتخاب پلاکت تزریقی می‌باشد(22). نتایج تحقیق حاضر نشان می‌دهد که بین میانگین آزمایش کراس‌مچ پلاکتی به روش فلوسیتومتری در گروه بیمار و کنترل اختلاف معناداری وجود دارد(001/0 p=). هم چنین در بررسی میانگین آزمایش کراس‌مچ پلاکتی در سه گروه بیماران مبتلا به مقاومت پلاکتی، بیماران فاقد مقاومت و افراد کنترل این نتایج به دست آمد که میانگین آزمایش کراس‌مچ پلاکتی در بین دو گروه بیمار(005/0=p) و هم چنین بین بیماران با گروه کنترل (001/0 =p) اختلاف معناداری دارد. استفاده از کراس‌مچ پلاکتی برای پیش‌بینی نتایج تزریق پلاکت در بیماران آلوایمیونیزه در مطالعه‌های مختلف نشان داده شده است. روکس - میس و همکارانش در یک مطالعه، استفاده از کراس‌مچ یا پلاکت سازگار از نظر HLA برای بیماران مقاومت پلاکتی را بررسی کردند و آن‌ها در این تحقیق توصیه نموده‌اند که استفاده از کراس‌مچ یا HLA سازگار برای انتخاب اهداکننده پلاکت، برای مدیریت بیماران دچار مقاومت پلاکتی مفید می‌باشد. آن‌ها در این تحقیق دریافتنـد که هنگامی که از پلاکت‌های راندوم، کراس‌مچ شده و یا سازگار از نظر HLA استفاده می‌شود، تفاوت
معناداری در CCI یک تا چهار ساعته در افراد وجود ندارد. آن‌ها هم چنین به این نتیجه دست یافتند که تفاوت معناداری بین CCI 1 تا 4 ساعته در افرادی که برای آن‌ها انتخاب پلاکت بر اساس کراس‌مچ و یا سازگاری HLA انجام شده بود، وجود نداشت. آن‌ها در نهایت به این نتایج دست یافتند که استفاده از آزمایش کراس‌مچ پلاکتی یا HLA سازگار در مقایسه با پلاکت راندوم مزیت قابل توجهی ندارد. در بیمارانی که شدیداً آلوایمیونیزه شده‌اند، پیدا کردن اهداکننده برای آن‌ها دچار مشکل میگردد(23).
نتیجه‌گیری در حال حاضر استراتژی قابل توصیه برای بیماران مبتلا به مقاومت پلاکتی، تزریق پلاکت سازگار(از نظر HLA) و انجام کراس‌مچ پلاکتی می‌باشد. با توجه به هزینه بالای HLA-typing این آزمایش همواره کاربردی نمی‌باشد. کراس‌مچ پلاکتی قبل از تزریق، روش اضافی برای حصول به تزریق موثر پلاکت در بیماران مبتلا به مقاومت پلاکتی می‌باشد که در مقایسه با HLA-matching از نظر انجام هزینه‌های آزمایش‌ها مقرون به صرفه‌تر است.
تشکر و قدردانی نتایج این مطالعه از پایان‌نامه دانشجویی مصوب در مرکز تحقیقات انتقال خون، مؤسسه عالی آموزشی و پژوهشی طب انتقال خون ایران در مقطع کارشناسی ارشد حاصل شده است.
Sayyadi M, Shaiegan M, Nikouguftar M, Vaezi M, Malek-Mohammadi A, Ahmadi M, et al . Platelet compatibility assessment between AML patients and platelet donors by flow cytometry. Sci J Iran Blood Transfus Organ 2016; 13 (1) :29-37 URL: http://bloodjournal.ir/article-1-983-fa.html
صیادی محمد، شایگان مژگان، نیکوگفتار مهین، واعظی محمد، ملک محمدی اشرف، احمدی محمد حسین، و همکاران.. ارزیابی سازگاری پلاکتی بین بیماران AML و اهداکنندگان پلاکت به روش فلوسیتومتری. فصلنامه پژوهشی خون. 1395; 13 (1) :29-37
