جلد 12، شماره 2 - ( تابستان 1394 )
جلد 12 شماره 2 صفحات 182-179 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Namiranian P, Tirandazi B, Soleimani Frizhand A, Hosein Beigi S, Amini-Kafi Abad S. A case report of a whole blood unit with white particulate matter. Sci J Iran Blood Transfus Organ 2015; 12 (2) :179-182
URL: http://bloodjournal.ir/article-1-866-fa.html
URL: http://bloodjournal.ir/article-1-866-fa.html
نمیرانیان پروا، تیراندازی بهناز، سلیمانی فریزهندی علی، حسین بیگی سحر، امینی کافی آباد صدیقه. گزارش یک مورد کیسه خون کامل با تجمع ذرات سفید رنگ. فصلنامه پژوهشی خون. 1394; 12 (2) :179-182
تهران ـ‌ایران ـ صندوق پستی: 1157-14665
متن کامل [PDF 188 kb]
(3165 دریافت)
| چکیده (HTML) (6902 مشاهده)
مقدمه
تجمع ذرات سفید رنگ در کیسه‌های خون از دیر باز شناخته شده است(2، 1). ذرات سفید قابل مشاهده با چشم غیر مسلح توسط رنتاس و همکاران توصیف شده است(2). این ذرات متشکل از اجزای طبیعی خون شامل پلاکت و فیبرین، گلبول سفید و گلبول قرمز بوده و عاری از هرگونه مواد و یا ارگانیسم خارجی می‌باشد(3).
جهت فراهم نمودن خون سالم، به منظور حفظ سلامت اهداکننده و هم چنین گیرنده خون، مطابق با استانداردهای سازمان انتقال خون طی انجام روش عملکرد استاندارد (SOP)، کیسه‌های خون بررسی شدند و یک مورد کیسه خون mL 450 حاوی ذرات سفید به ستاد مرکزی سازمان انتقال خون ایران ارجاع داده شد. با توجه به حساسیت موضوع و تاثیر منفی احتمالی آن بر سلامت خون، مورد فوق به دقت در ستاد مرکزی سازمان انتقال خون بررسی شد.
مورد
تعداد زیادی ذرات سفید کوچک در کیسه خون کامل mL 450 حاوی 63 میلی‌لیتر ماده ضد انعقاد CPDA1 از یکی از پایگاه‌ها به کنترل کیفی ستاد مرکزی ارجاع داده شد(شکل 1). کلیه آزمایش‌های اهداکننده، سطح تری‌گلیسیرید، کلسترول و پروتئین سرمی در محدوده مرجع گزارش شدند(جدول 1). شمارش پلاکت، گلبول سفید و گلبول قرمز نیز در محدوده مرجع گزارش شد. اهداکننده قبل از اهدا هیچ گونه دارویی مصرف نکرده بود. کشت میکروبی ذرات منفی بود و هیچ گونه میکروبی رشد نکرد. از ذرات جدا شده به روش لیشمن، اسمیر تهیه شد. در اسمیر تجمعات فیبرینی و سایر سلول‌های طبیعی خونی شامل پلاکت، گلبول سفید و گلبول قرمز و اجزای این سلول‌ها رویت شد و هیچ‌گونه جسم خارجی(پلاستیک و غیره) مشاهده نشد.
تغییر در ترکیب شیمیایی ماده ضد انعقاد می‌تواند مسؤول ایجاد ذرات سفید رنگ باشد که البته دلیل نامحتملی است(2). هم چنین ترکیب نامناسب CPDA1 می‌تواند بر ایجاد این ذرات مؤثر باشد(4). لازم به ذکر است در این رابطه، قبلاً شرکت سازنده کیسه تایید آنالیز کیسه خون با شماره سری ساخت مربوطه را فراهم کرده بود.
شکل 1: کیسه خون حاوی ذرات کوچک سفید رنگ متشکل از اجزای طبیعی خون شامل پلاکت و فیبرین، گلبول سفید و گلبول قرمز بوده و عاری از هر گونه مواد و یا ارگانیسم خارجی می‌باشد.
جدول 1: نتایج شمارش سلولی، میزان هموگلوبین، هماتوکریت و پروتئین و چربی‌های خون که در محدوده مرجع قرار می‌گیرند.
بحث
چگونگی تشکیل ذرات سفید دقیقاً مشخص نیست اما ممکن است به شرایط اهداکننده مانند چربی‌های خون، تعداد پلاکت زیاد و غیره بستگی داشته باشد(2). اما سازمان غذا و داروی آمریکا ذکر کرده است که روش مناسب جهت کاهش وقوع تجمع ذرات در فرآورده‌های خونی، فیلتراسیون (کاهش لکوسیت) می‌باشد(3).
در برخی منابع ذرات سفید رنگ تنها در واحدهای گلبول قرمز متراکم مشاهده شده است(5). سوشت و همکاران نیز یک واحد گلبول قرمز متراکم حاوی ذرات سفید رنگ را گزارش کرده‌اند که علت آن را علاوه بر دلایل ذکر شده فوق، سانتریفیوژ با دور بالا هنگام تهیه فرآورده ذکر کرده‌اند(1). مطالعه‌های دیگر زمان ذخیره‌سازی واحد خون را نیز در ایجاد این ذرات دخیل دانسته‌اند(6، 4). هر چه زمان ذخیره‌سازی خون طولانی‌تر باشد، غلظت اسید فسفات در خون بیشتر می‌شود که تشکیل تجمعات سفید رنگ ناشی از آسیب سلولی را تشدید می‌کند(4). در مطالعه تروتر، ذرات سفید رنگ طی 13 روز تشکیل شده بود(6). در مورد حاضر نیز کیسه خون در تاریخ 27/3/92 خونگیری شده و در تاریخ 8/4/92 این ذرات مشاهده شده بود. 12 روز زمان کافی برای تشکیل این تجمع ذرات می‌باشد.
نتیجه‌گیری
توصیه می‌شود با توجه به این که سازمان غذا و داروی آمریکا ارتباط بین تجمع ذرات سفید رنگ و واکنش‌های ناشی از تزریق خون را واضحاً رد نکرده است، در صورت مشاهده واحدهایی با مشکل مشابه، به بیمار تزریق نشود و کلیه واحدها قرنطینه شده و مورد بررسی قرار گیرند(7، 3). همچنین کنترل ظاهری کیسه خون پیش از تزریق نیز اهمیت بسیار زیادی دارد.
تشکر و قدردانی
بدین‌وسیله نویسندگان مقاله از همکاران انتقال خون استان فارس به واسطه دقت و بررسی واحدهای خون و فرآورده قبل از توزیع به مراکز درمانی و پی‌گیری آن، تشکر و قدردانی می‌نمایند.
متن کامل: (10788 مشاهده)
گزارش یک مورد کیسه خون کامل با تجمع ذرات سفید رنگ
پروا نمیرانیان1، بهناز تیراندازی1، علی سلیمانی فریز هندی2، سحر حسین بیگی1، صدیقه امینی کافی‌آباد3
چکیده
سابقه و هدف
تجمع ذرات در کیسه‌های خون به صورت نادر در برخی موارد گزارش شده اما مکانیسم تشکیل آن هنوز ناشناخته است، هر چند تعداد زیادی پلاکت، چربی‌های خون و غیره می‌توانند منجر به تشکیل ذرات مذکور گردند.
مورد
یک واحد کیسه خون mL 450 حاوی 63 میلی‌لیتر ماده ضد انعقاد CPDA1 که حاوی ذرات متعدد سفید رنگ بود از پایگاه جهت ارزیابی به کنترل کیفی ستاد مرکزی سازمان انتقال خون ارجاع داده شد. طی بررسی‌ها، کلیه آزمایش‌های خون اهداکننده شامل گلبول قرمز، گلبول سفید، پلاکت، هموگلوبولین، هماتوکریت، پروتئین سرم، تری گلیسیرید و کلسترول در محدوده مرجع بوده و اهداکننده سابقه مصرف هیچ گونه دارویی را قبل از اهدا ذکر نمی‌کرد. هم چنین کشت میکروبی از ذرات منفی بود.
نتیجه گیری
توصیه می‌شود با توجه به این که ارتباط بین تجمع ذرات سفید رنگ و واکنش‌های ناشی از تزریق خون واضحاً رد نشده است، در صورت مشاهده واحدهایی با مشکل مشابه، به بیمار تزریق نشود و کلیه واحدها قرنطینه شده و مورد بررسی قرار گیرند. هم چنین کنترل ظاهری کیسه خون پیش از تزریق نیز اهمیت بسیار زیادی دارد.
کلمات کلیدی: گلبول‌های سفید خون، پلاکت‌های خون، اهداکنندگان خون، پروتئین‌های خون
تاریخ دریافت : 30/2 /93
تاریخ پذیرش : 7/10/93
1- پزشک عمومی ـ مرکز تحقیقات انتقال خون ـ مؤسسه عالی آموزشی و پژوهشی طب انتقال خون ـ تهران ـ ایران
2- کارشناس ارشد خون‌شناسی و بانک خون ـ مرکز تحقیقات انتقال خون ـ مؤسسه عالی آموزشی و پژوهشی طب انتقال خون ـ تهران ـ ایران
3- مؤلف مسؤول: متخصص آسیب‌شناسی بالینی و تشریحی ـ دانشیار مرکز تحقیقات انتقال خون ـ مؤسسه عالی آموزشی و پژوهشی طب انتقال خون ـ تهران ـ ایران ـ صندوق پستی: 1157-14665
پروا نمیرانیان1، بهناز تیراندازی1، علی سلیمانی فریز هندی2، سحر حسین بیگی1، صدیقه امینی کافی‌آباد3
چکیده
سابقه و هدف
تجمع ذرات در کیسه‌های خون به صورت نادر در برخی موارد گزارش شده اما مکانیسم تشکیل آن هنوز ناشناخته است، هر چند تعداد زیادی پلاکت، چربی‌های خون و غیره می‌توانند منجر به تشکیل ذرات مذکور گردند.
مورد
یک واحد کیسه خون mL 450 حاوی 63 میلی‌لیتر ماده ضد انعقاد CPDA1 که حاوی ذرات متعدد سفید رنگ بود از پایگاه جهت ارزیابی به کنترل کیفی ستاد مرکزی سازمان انتقال خون ارجاع داده شد. طی بررسی‌ها، کلیه آزمایش‌های خون اهداکننده شامل گلبول قرمز، گلبول سفید، پلاکت، هموگلوبولین، هماتوکریت، پروتئین سرم، تری گلیسیرید و کلسترول در محدوده مرجع بوده و اهداکننده سابقه مصرف هیچ گونه دارویی را قبل از اهدا ذکر نمی‌کرد. هم چنین کشت میکروبی از ذرات منفی بود.
نتیجه گیری
توصیه می‌شود با توجه به این که ارتباط بین تجمع ذرات سفید رنگ و واکنش‌های ناشی از تزریق خون واضحاً رد نشده است، در صورت مشاهده واحدهایی با مشکل مشابه، به بیمار تزریق نشود و کلیه واحدها قرنطینه شده و مورد بررسی قرار گیرند. هم چنین کنترل ظاهری کیسه خون پیش از تزریق نیز اهمیت بسیار زیادی دارد.
کلمات کلیدی: گلبول‌های سفید خون، پلاکت‌های خون، اهداکنندگان خون، پروتئین‌های خون
تاریخ دریافت : 30/2 /93
تاریخ پذیرش : 7/10/93
1- پزشک عمومی ـ مرکز تحقیقات انتقال خون ـ مؤسسه عالی آموزشی و پژوهشی طب انتقال خون ـ تهران ـ ایران
2- کارشناس ارشد خون‌شناسی و بانک خون ـ مرکز تحقیقات انتقال خون ـ مؤسسه عالی آموزشی و پژوهشی طب انتقال خون ـ تهران ـ ایران
3- مؤلف مسؤول: متخصص آسیب‌شناسی بالینی و تشریحی ـ دانشیار مرکز تحقیقات انتقال خون ـ مؤسسه عالی آموزشی و پژوهشی طب انتقال خون ـ تهران ـ ایران ـ صندوق پستی: 1157-14665
مقدمه
تجمع ذرات سفید رنگ در کیسه‌های خون از دیر باز شناخته شده است(2، 1). ذرات سفید قابل مشاهده با چشم غیر مسلح توسط رنتاس و همکاران توصیف شده است(2). این ذرات متشکل از اجزای طبیعی خون شامل پلاکت و فیبرین، گلبول سفید و گلبول قرمز بوده و عاری از هرگونه مواد و یا ارگانیسم خارجی می‌باشد(3).
جهت فراهم نمودن خون سالم، به منظور حفظ سلامت اهداکننده و هم چنین گیرنده خون، مطابق با استانداردهای سازمان انتقال خون طی انجام روش عملکرد استاندارد (SOP)، کیسه‌های خون بررسی شدند و یک مورد کیسه خون mL 450 حاوی ذرات سفید به ستاد مرکزی سازمان انتقال خون ایران ارجاع داده شد. با توجه به حساسیت موضوع و تاثیر منفی احتمالی آن بر سلامت خون، مورد فوق به دقت در ستاد مرکزی سازمان انتقال خون بررسی شد.
مورد
تعداد زیادی ذرات سفید کوچک در کیسه خون کامل mL 450 حاوی 63 میلی‌لیتر ماده ضد انعقاد CPDA1 از یکی از پایگاه‌ها به کنترل کیفی ستاد مرکزی ارجاع داده شد(شکل 1). کلیه آزمایش‌های اهداکننده، سطح تری‌گلیسیرید، کلسترول و پروتئین سرمی در محدوده مرجع گزارش شدند(جدول 1). شمارش پلاکت، گلبول سفید و گلبول قرمز نیز در محدوده مرجع گزارش شد. اهداکننده قبل از اهدا هیچ گونه دارویی مصرف نکرده بود. کشت میکروبی ذرات منفی بود و هیچ گونه میکروبی رشد نکرد. از ذرات جدا شده به روش لیشمن، اسمیر تهیه شد. در اسمیر تجمعات فیبرینی و سایر سلول‌های طبیعی خونی شامل پلاکت، گلبول سفید و گلبول قرمز و اجزای این سلول‌ها رویت شد و هیچ‌گونه جسم خارجی(پلاستیک و غیره) مشاهده نشد.
تغییر در ترکیب شیمیایی ماده ضد انعقاد می‌تواند مسؤول ایجاد ذرات سفید رنگ باشد که البته دلیل نامحتملی است(2). هم چنین ترکیب نامناسب CPDA1 می‌تواند بر ایجاد این ذرات مؤثر باشد(4). لازم به ذکر است در این رابطه، قبلاً شرکت سازنده کیسه تایید آنالیز کیسه خون با شماره سری ساخت مربوطه را فراهم کرده بود.
شکل 1: کیسه خون حاوی ذرات کوچک سفید رنگ متشکل از اجزای طبیعی خون شامل پلاکت و فیبرین، گلبول سفید و گلبول قرمز بوده و عاری از هر گونه مواد و یا ارگانیسم خارجی می‌باشد.
جدول 1: نتایج شمارش سلولی، میزان هموگلوبین، هماتوکریت و پروتئین و چربی‌های خون که در محدوده مرجع قرار می‌گیرند.
| نوع آزمایش | نتایج | محدوده مرجع | واحد |
| WBC | 6700 | 11000-4400 | 3/mm |
| RBC | 1/5 | 9/5-5/4 | /L1012 |
| Hb | 2/15 | 5/17-5/13 | g/dL |
| Hct | 6/45 | 53-41 | % |
| Plt | 243000 | 400000-150000 | 3/mm103 |
| Serum Protein | 4/7 | 3/8-6 | mg/dL |
| TG | 89 | 150< | mg/dL |
| Cholesterol | 142 | 200< | mg/dL |
بحث
چگونگی تشکیل ذرات سفید دقیقاً مشخص نیست اما ممکن است به شرایط اهداکننده مانند چربی‌های خون، تعداد پلاکت زیاد و غیره بستگی داشته باشد(2). اما سازمان غذا و داروی آمریکا ذکر کرده است که روش مناسب جهت کاهش وقوع تجمع ذرات در فرآورده‌های خونی، فیلتراسیون (کاهش لکوسیت) می‌باشد(3).
در برخی منابع ذرات سفید رنگ تنها در واحدهای گلبول قرمز متراکم مشاهده شده است(5). سوشت و همکاران نیز یک واحد گلبول قرمز متراکم حاوی ذرات سفید رنگ را گزارش کرده‌اند که علت آن را علاوه بر دلایل ذکر شده فوق، سانتریفیوژ با دور بالا هنگام تهیه فرآورده ذکر کرده‌اند(1). مطالعه‌های دیگر زمان ذخیره‌سازی واحد خون را نیز در ایجاد این ذرات دخیل دانسته‌اند(6، 4). هر چه زمان ذخیره‌سازی خون طولانی‌تر باشد، غلظت اسید فسفات در خون بیشتر می‌شود که تشکیل تجمعات سفید رنگ ناشی از آسیب سلولی را تشدید می‌کند(4). در مطالعه تروتر، ذرات سفید رنگ طی 13 روز تشکیل شده بود(6). در مورد حاضر نیز کیسه خون در تاریخ 27/3/92 خونگیری شده و در تاریخ 8/4/92 این ذرات مشاهده شده بود. 12 روز زمان کافی برای تشکیل این تجمع ذرات می‌باشد.
نتیجه‌گیری
توصیه می‌شود با توجه به این که سازمان غذا و داروی آمریکا ارتباط بین تجمع ذرات سفید رنگ و واکنش‌های ناشی از تزریق خون را واضحاً رد نکرده است، در صورت مشاهده واحدهایی با مشکل مشابه، به بیمار تزریق نشود و کلیه واحدها قرنطینه شده و مورد بررسی قرار گیرند(7، 3). همچنین کنترل ظاهری کیسه خون پیش از تزریق نیز اهمیت بسیار زیادی دارد.
تشکر و قدردانی
بدین‌وسیله نویسندگان مقاله از همکاران انتقال خون استان فارس به واسطه دقت و بررسی واحدهای خون و فرآورده قبل از توزیع به مراکز درمانی و پی‌گیری آن، تشکر و قدردانی می‌نمایند.
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
