چکید ه

  سابقه و هدف

  برنامه کنترل و پیشگیری از بتا تالاسمی ماژور، یکی از مهم‌ترین برنامه‌های پیشگیری در نظام سلامت کشور است. در این مقاله، نتایج به دست آمده از اجرای این برنامه در شهرستان‌های تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی اصفهان و در محدوده زمانی 1389-1376 بررسی شده است.

  مواد و روش‌ها

  در یک مطالعه توصیفی و مقطعی، اطلاعات برنامه غربالگری تالاسمی و مراقبت ناقلین ارسال شده بر اساس فرم‌های جاری برنامه به مرکز بهداشت استان، با استفاده از آزمون کای‌دو و نرم‌افزارهای 19 SPSS و Excel تجزیه و تحلیل شد.

  یافته‌ها

  از مجموع 616457 زوج داوطلب ازدواج غربالگری شده، تعداد 1196 زوج(19/0%) بر اساس 5/3 HbA2> در هر دو نفر، ناقل قطعی و 3900 زوج(63/0%) به عنوان مشکوک نهایی شناسایی شدند. میزان بروز بیماری از 7/43 مورد به ازای هر یک صد هزار تولد زنده در سال 1376 به 5/1 مورد به ازای هر یک صد هزار تولد زنده در سال 1389 کاهش یافته بود. هم‌چنین ازدواج قبل از شروع برنامه غربالگری(51%)، زمینه‌های خاص فرهنگی خانواده(15%)، ضعف مشاوره ژنتیک (9%)، ضعف مراقبت محیطی(6%) و خطا در آزمایش‌های غربالگری(5%) مهم‌ترین علل بروز بیماری در محدوده زمانی مطالعه برآورد گردیدند.

  نتیجه گیری

  لزوم تقویت تیم‌های مشاوره ژنتیک شاغل در مراکز ویژه مشاوره و آموزش مستمر آن‌ها، پی‌گیری زوج‌های مشکوک و ناقل سال‌های گذشته که قطع مراجعه داشته‌اند، آموزش برنامه پیشگیری از تالاسمی به مردم در سنین قبل از ازدواج به ویژه دانش‌آموزان مدارس و عاقدین و سر دفترداران ازدواج، از مهم‌ترین نتایجی است که یافته‌های مطالعه بر لزوم انجام آن تاکید دارد.