جلد 18، شماره 1 - ( بهار 1400 )
جلد 18 شماره 1 صفحات 43-36 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
kasraian L, Afzal َ, Haghighat Z. The effectiveness of antibody screening program in improving blood consumption in two hospitals Kosar and Chamran in Shiraz, Iran. Sci J Iran Blood Transfus Organ 2021; 18 (1) :36-43
URL: http://bloodjournal.ir/article-1-1361-fa.html
URL: http://bloodjournal.ir/article-1-1361-fa.html
کسرائیان لیلا، افضل افسون، حقیقت زهرا. اثربخشی برنامه غربالگری آنتی‌بادی در بهبود مصرف خون در دو بیمارستان کوثر و چمران شیراز. فصلنامه پژوهشی خون. 1400; 18 (1) :36-43
دانشیار مرکز تحقیقات انتقال خون ـ مؤسسه عالی آموزشی و پژوهشی طب انتقال خون و اداره کل انتقال خون شیراز
متن کامل [PDF 287 kb]
(835 دریافت)
| چکیده (HTML) (2019 مشاهده)
مقدمه
تزریق خون جزء لاینفک مراقبت از بیمار در اعمال جراحی می‌باشد که باعث کاهش ناتوانی و مرگ و میر در بیماران می‌گردد. تقریباً 60% کیسه‌های خون در اعمال جراحی مورد استفاده قرار می‌گیرند. بنابراین فراهم نمودن خون سالم و کافی برای انجام اعمال جراحی ضروری است(1).
محدودیت دسترسی به خون و فرآورده‌های خونی به این دلیل که اهداکنندگان خون به عنوان تنها منبع تأمین خون هستند و وجود شرایط مناسب اهدای خون به منظور انتخاب اهداکنندگان سالم و کم خطر و انجام آزمایش‌های غربالگری، تأمین خون و فرآورده‌های خونی کافی را برای انجام اعمال جراحی با چالش مواجه نموده است(3، 2). از طرف دیگر میزان نیاز به خون و فرآورده‌های خونی به دلیل انجام اعمال جراحی پیچیده افزایش یافته است. میزان نیاز به خون قبل از اعمال جراحی بر اساس پیش‌بینی میزان خونریزی، تعداد کیسه‌های خون مصرف شده در جراحی‌های مشابه و تجربه قبلی جراح انجام می‌گیرد. درخواست آماده‌سازی خون و کراسمچ کیسه توسط بعضی جراحان، تنها بر اساس عادت و یا روتین بیمارستان انجام می‌شود. معمولاً تعداد کیسه‌های خون درخواستی بیشتر از میزان خون مورد نیاز است تا جراح اطمینان داشته باشد که حین عمل جراحی در صورت نیاز، خون در دسترس است. در حالی که بعضی جراحان با توجه به اهمیت درخواست منطقی خون، تعداد کیسه خون کمتری در خواست می‌نمایند. بنابراین بهتر است درخواست خون بر اساس تخمین خون مورد نیاز برای انجام اعمال جراحی بر اساس الگوی MSBOS انجام گیرد(5-3). ممکن است تعدادی از کیسه‌های خونی که قبل از اعمال جراحی کراسمچ می‌شوند، حین عمل جراحی مورد نیاز نبوده و مصرف نگردند. مطالعه‌های قبلی نشان داد که حدود 30% خون‌های کراسمچ شده برای انجام عمل جراحی، مصرف نشده بودند(7، 6، 3). کیسه‌های خونی که برای انجام اعمال جراحی رزرو می‌گردند، در بانک خون نگهداری می‌شوند چون طول عمر نگهداری کیسه‌های خون بر حسب ماده نگهداری تنها 42-35 روز است. از یک طـرف
نگهداری کیسه‌های خون باعث کاهش کیفیت آن‌ها به دلیل کاهش قابلیت حمل اکسیژن کیسه‌های خون، افزایش پتاسیم، تغییرات در شکل گلبول‌های قرمز و افزایش احتمال انسداد عروقی با افزایش طول عمر کیسه‌های خون می‌شود. از طرفی باعث کمبود کاذب کیسه‌های خون و هدر رفتن کیسه خون به دلیل انقضای تاریخ مصرف کیسه شده و عدم دسترسی خون برای سایر بیماران و موارد اورژانسی می‌گردد(9، 8).
انجام آزمایش کراسمچ هزینه‌بر بوده و باعث هدر رفتن منابع و مواد آزمایشگاهی و افزایش بار کاری پرسنل آزمایشگاه می‌شود. لذا درخواست بی‌رویه خون و فرآورده‌های خونی به هدر رفتن زمان، مصرف مواد آزمایشگاهی، افزایش بار کاری کارکنان بانک خون و تحمیل هزینه اضافه بر بیمار برای انجام آزمایش‌های کراسمچ منتهی می‌گردد(10، 5، 4، 2).
به منظور آماده‌سازی خون قبل از اعمال جراحی، اقدامات زیادی انجام گرفته است. آزمایش غربالگری آنتی‌بادی از حدود سال 1980 در اروپا و امریکا استفاده شد. به نظر می‌رسد غربالگری آنتی‌بادی روش ایمن و مطمئنی برای استفاده در بانک خون بیمارستان‌ها باشد(15-11، 1). این روش به منظور شناسایی و پیشگیری از عوارض ناسازگاری بین دهنده و گیرنده خون به دلیل وجود آنتی‌بادی‌های ناخواسته می‌باشد. استفاده از غربالگری آنتی‌بادی نسبت به روش استاندارد کراسمچ، ارزان‌تر بوده و به نظر می‌رسد کارآیی مشابهی برای پیشگیری از ناسازگاری بین دهنده و گیرنده خون داشته باشد. برای بررسی اثر بخشی استفاده از غربالگری آنتی‌بادی، از ایندکس کراسمچ به تزریق C/T استفاده می‌شود که هر چه این نسبت به یک نزدیک‌تر باشد، این روش کارآیی بیشتری دارد. از ایندکس نسبت کراسمچ به تزریق به منظور بررسی میزان مصرف خون استفاده شده است. نسبت کراسمچ به تزریق بالای 5/2 نشان‌دهنده درخواست غیر منطقی خون می‌باشد(16، 12، 11، 6-4). معمولاً غربالگری آنتی‌بادی در اعمال جراحی انجام می‌گیرد که خطر خونریزی آن‌ها پایین باشد(6، 5، 3). در حالی که در بسیاری از بیمارستانهای شیراز هم چنان برای آماده‌سازی خون برای انجام اعمال جراحی، از روش کراسمچ استفاده می‌کنند. بنابراین بر آن شدیم به بررسی اثر بخشی استفاده از روش غربالگری آنتی‌بادی در بهبود مصرف خون در اعمال جراحی بپردازیم.
مواد و روش‌ها
این مطالعه یک مطالعه مقطعی گذشته‌نگر بود که در دو بیمارستان چمران و کوثر شیراز در سال‌های 1398-1397انجام گرفت. برنامه غربالگری آنتی‌بادی از اول فروردین ماه 1398 در این بیمارستان‌ها راه‌اندازی شد. برای تمام بیماران که کاندید انجام عمل جراحی بودند، آزمایش‌های تعیین گروه خـونی و غربـالگری با استفاده از نمونه خون تازه بیمار انجام شد.
برای انجام غربالگری آنتی‌بـادی از مخلـوط سـه نـوع سلول استاندارد(panoscreen Master list, Immunocor, INC. Norcross, G. USLiscene No: 886, Lot No: 20291) استفاده شد.
در صورت منفی بودن نتیجـه آزمـایش غربـالگری، اگـر حـین عمل جراحی به طور اورژانسی به خون نیاز باشد، کراسمچ فوری برای تائید ABO انجام شده و سپس خون توزیع می‌گردد. سپس مراحل آزمایش آنتـی‌گلو‌بـولین مستقیم و انکوباسیون در 37 درجه سانتی‌گراد در بانک خون انجام می‌گیرد و در صورت مشاهده هر نوع ناسازگاری اطلاع داده می‌شود تا از شروع تزریق و یا ادامه آن جلوگیری گردد.
اگر نتیجه غربالگری آنتی‌بـادی مثبت بود، شناسایی آن آنتی‌بادی انجام شده و بر اساس آن واحدهای سازگار(واحـدهای آنتـی‌ژن منفـی) باید برای تزریق تهیه گردد یا تعداد زیادی خون کراسمچ شود تا خون سازگار برای بیمار پیدا شود.
کیسه‌های خون درخواستی، تعداد کیسه خون‌های مصرفی و تعداد کیسه خون‌های کراسمچ شده و نسبت تعداد واحـدهای کراس‌مـچ شده به تعداد واحدهای تزریق شده(کراسمچ به تزریق، C/T) محاسبه شد. هر چه این نسبت به یک نزدیک‌تر باشد، این روش کارآیی بیشتری دارد. نسبت کراسمچ به تزریق بالای 5/2 نشان‌دهنده درخواست غیر منطقی خون می‌باشد .در بیمارستان کوثر اطلاعات پنج ماه تمامی بیماران کاندید جراحی قلب طی دو سال متوالی در سال‌های 1397 و 1398 (قبل و بعد از اجرای غربالگری آنتی‌بادی) مقایسه گردید.
در بیمارستان چمران، تعداد کیسه خون‌های درخواستی، تعداد کیسه خون‌های مصرف شده و تعداد کیسه خون‌های کراسمچ شده و نسبت کراسمچ به تزریق در ماه بهمن 1397 (قبل از راه‌اندازی غربالگری آنتی‌بادی) و در اردیبهشت 98 بعد از راه‌اندازی غربالگری آنتی‌بادی در بخش‌های ارتوپدی و جراحی مقایسه گردید. از آزمون آماری مقایسه نسبت‌ها و نرم‌افزار آماری 7 Medcalc برای تجزیه و تحلیل داده‌ها استفاده شد.
یافته‌ها
قبل از اجرای برنامه غربالگری آنتی‌بادی، در بیمارستان چمران 585 کیسه خون درخواست شده بود. 228 واحد گلبول قرمز کراسمچ شد که تنها 84 کیسه خون به بیمار تزریق شد و نسبت کراسمچ به تزریق 71/2 بود. بعد از غربالگری آنتی‌بادی از 554 کیسه درخواستی، 98 واحد گلبول قرمز کراسمچ شده و 72 واحد تزریق شد. نسبت کراسمچ به تزریق 36/1 بود(001/0 p<)(98/41-25/31 : 95% CI).
نسبت کراس مچ به تزریق در جراحی مغز و اعصاب به طور قابل ملاحظه‌ای کاهش یافته بود(5/3 به 35/1)(001/0 p< ، 60/51-03/39 : 95% CI). نسبت کراس مچ بـه تـزریق در جراحی ارتوپدی نیز کاهش یافته بود(97/1 به 305/1)(001/0 p<)(23/32-96/12 : 95% CI)(جــدول 1). قبل از اجرای برنامه غربالگری آنتی‌بادی، در بیمارستان کوثر از 3595 واحد درخواست شده، 3377 واحد گلبول قرمز کراس‌مـچ و 1468 واحـد تــزریق شده بود. بعد از غربالگری آنتی‌بادی، از2183 واحد درخواست شده، 1658 واحد گلبول قرمز کراسمچ شده و 1157 واحد تزریق گردید. نسبت کراسمچ به تزریق بعد از راه‌اندازی غربالگری آنتی‌بادی به طور قابل ملاحظه‌ای کاهش یافته بود(30/2 به 43/1)(001/0 p< 32/29-28/24 : 95% CI)(جدول 2).
جدول 1: آمار درخواست خون، تزریق خون، کراسمچ به تزریق قبل و بعد از غربالگری آنتی‌بادی در گروه‌های مختلف جراحی در بیمارستان چمران
جدول 2: آمار درخواست خون، تزریق خون، کراسمچ به تزریق قبل و بعد از غربالگری آنتی‌بادی در بخش جراحی قلب در بیمارستان کوثر
بحث
به دلیل محدودیت منابع، تأمین خون سالم و کافی با چالش‌های زیادی روبرو بوده است. تأمین خون کافی برای انجام اعمال جراحی امری ضروری است. به طور کلی تنها 5 تا 40 درصد اعمال جراحی که برای آن‌ها خون کراسمچ شده است، واقعاً به خون نیاز پیدا می‌کنند. این امر به هدر رفتن این ماده با ارزش منتهی می‌گردد(17). در مطالعه‌ای کـه در تبریـز انجـام گرفت، حدود 6/46% کیسه‌های خون
کراسمچ شده، مصرف نشده بودند(18). در مطالعه دیگری
در نیجریه حدود 1/88% خون‌های کراسمچ شده مصرف نشده بودند(19). بنابراین درخواست منطقی و مصرف بهینه خون امری ضروری است. در شرایط ایده‌آل نسبت کراسمچ به تزریق بایستی حدود یک باشد. نسبت کمتر از 5/2 نشان‌دهنده مصرف منطقی خون است. برای نیل به این هدف، راه‌کارهای مختلفی مطرح شده است. غربالگری آنتی‌بادی به عنوان یک راه‌کار برای مصرف منطقی خون معرفی شده است. غربالگری آنتی‌بادی به عنوان یک روش برای جایگزینی کراسمچ سنتی مطرح شد. غربالگری آنتی‌بادی یک روش ایمن بوده و موجب صرفه‌جویی در منابع می‌شود. در این روش می‌توان وجود آنتی‌بادی‌های غیر منتظره ، به خصوص آلوآنتی‌بادی‌ها را در سرم بیماران تشخیص داد. با اجرای این روش می‌توان از 9/99% عوارض ناسازگاری خونی جلوگیری کرد(1). در اعمال جراحی که میزان نیاز به خون در آن‌ها کمتر از 5/0 باشد و بیمار سابقه آنتی‌بادی خاصی نداشته باشد، غربالگری آنتی‌بادی انجام می‌شود. در صورتی که نتیجه غربالگری آنتی‌بادی(اسکرین) منفی باشد، نیاز به انجام کراسمچ نیست. در صورتی که بیمار به خون نیاز داشته باشد، خون بلافاصله بعد از کراسمچ فاز فوری تحویل داده می‌شود و سپس تمام مراحل کراسمچ در بانک خون انجام می‌گیرد. در صورت مشاهده هر ناسازگاری اطلاع داده می‌شود. در بیمارانی که آزمایش غربالگری آنتی‌بادی مثبت باشد، بایستی خونی که از نظر این آنتی‌ژن خاص منفی باشد برای بیمار تهیه گردد یا تعداد زیادی خون کراسمچ شود تا خون سازگار برای بیمار پیدا شود(20). در مطالعه‌ای نشان داده شـد که تقریباً غربالگری آنتی‌بادی در 1% بیماران مثبت است، برای این بیماران مدت زمان تهیه کیسه خون حدود چند ساعت طول کشیده بود(21). بنابراین می‌توان خون و فرآورده‌های خونی را در اعمال جراحی که به صورت روتین به خون نیاز ندارند، با این روش به سرعت آماده کرد.
در این مطالعه نسبت کراسمچ به تزریق قبل از راه‌اندازی غربالگری آنتی‌بادی در بیمارستان چمران و کوثر، 71/2 و30/2 بود که بعد از اجرای برنامه غربالگری آنتی‌بادی، به 36/1 و 43/1 رسید. این امر نشان‌دهنده مؤثر بودن استفاده از غربالگری آنتی‌بادی در مصرف منطقی خون است.
در مطالعه‌ای که در ایران در سال‌های 1394-1393 در بخش اورژانس انجام گرفت، نسبت کراسمچ به تزریق بعد از استقرار غربالگری آنتی‌بادی از 9/1 به 2/1 رسید که نشان‌دهنده بهبود مصرف خون بعد از غربالگری آنتی‌بادی بود(14). در مطالعه دیگری که در شمال هند در سال 1395 انجام گرفت نیز، نسبت کراسمچ به تزریق از 94/1 به 1/1 رسید(19). مؤثر بودن استفاده از غربالگری آنتی‌بادی در بهبود مصرف خون در مطالعه‌های دیگری نیز گزارش شده است(26-19). در مطالعه‌ای که در هند انجام شد، ایمنی استفاده از غربالگری آنتی‌بادی حدود 6/91% بود که به نظر می‌رسد در حد قابل قبول و منطقی می‌باشد. در آن مطالعه، در یک مورد نتیجه غربالگری آنتی‌بادی منفی بود ولی کراسمچ ناسازگار بود که به نظر می‌رسد به دلیل وجود آنتی‌بادی‌های نادر باشد که پانل آن وجود ندارد. بنابراین به روزرسانی پانل آنتی‌بادی با توجه به شیوع آنتی‌ژن‌ها در هر منطقه ضروری می‌باشد(24). مطالعه دیگری در هند، ایمن بودن استفاده از غربالگری آنتی‌بادی را نشان داد که در آن مطالعه، غربالگری آنتی‌بادی منفی کاذب نداشت(25). در مطالعه دیگری هم چنین نشان داده شد که آماده‌سازی خون بر اساس غربالگری آنتی‌بادی، باعث سرعت بخشیدن در فرآیند آماده‌سازی خون گشته بود(21).
در این مطالعه در بیمارستان چمران نسبت کراسمچ به تزریق در بخش‌های ارتوپدی و جراحی مغز و اعصاب تفاوت داشت. بعد از راه‌اندازی برنامه غربالگری، نسبت کراسمچ به تزریق در بخش نورو سرجری بیشتر کاهش یافته بود. در مطالعه دیگری نیز نشان داد نسبت کراسمچ به تزریق در بخش‌های جراحی 5/2 و در بخش‌های غیر جراحی 09/1 بود که نشان‌دهنده اهمیت استفاده از روشی برای بهبود مصرف خون در بخش‌های غیر جراحی می‌باشد. در این مطالعه هم چنین نسبت کراسمچ به تزریق در اعمال جراحی زنان و جراحی مغز و اعصاب نیز بیشتر از سایر بخش‌های جراحی بود(3). در مطالعه‌ای که در تبریز انجام شده بود نیز، متوسط کراسمچ به تزریق در کل بخش‌ها 9/1 بود که بیشترین نسبت کراسمچ به تزریق در بخش جراحی فک و صورت، 4/10 بود(18). علت تفاوت نسبت کراسمچ به تزریق در بخش‌های مختلف، به دلیل تفاوت در میزان درخواست پزشکان بر حسب شرایط بالینی بیمار و ماهیت بیماری است و به نظر می‌رسد استفاده از روش‌های جایگزین کراسمچ مانند غربالگری آنتی‌بادی و تأکیـد بر درخواست خون بر اساس MSOBS ،
در بهبود مصرف خون می‌تواند مؤثر باشد(17).
استفاده از روش غربالگری آنتی‌بادی نسبت به انجام کراسمچ کامل، مزیت‌های زیادی دارد. چون در هر کراسمچ یک کورد کیسه مصرف می‌شود، لذا کاهش انجام کراسمچ به کاهش هدر رفتن کیسه‌های خون به دلیل اتمام کورد منتهی می‌گردد. از طرف دیگر کیسه‌های خونی که برای یک بیمار رزرو می‌شوند، در بانک خون نگهداری می‌گردند که در صورت عدم مصرف ممکن است به هدر رفتن کیسه به دلیل گذشتن تاریخ انقضای کیسه خون منجر شود(23). از طرف دیگر انجام کراس‌مچ‌های غیر ضروری، به افزایش کار کارکنان بانک خون برای انجام کراسمچ، هزینه مواد مصرفی و تحمیل هزینه کراسمچ بر بیمار منتهی می‌گردد(28، 27، 14). بنابراین به نظر می‌رسد غربالگری آنتی‌بادی یک روش مؤثر است که باعث کاهش ضایعات کیسه‌های خونی شده بدون آن که پیش‌آگهی بیمار را تحت تاثیر قرار دهد.
به نظر می‌رسد هم چنین با کاهش نیاز به انجام کراسمچ، سرعت آماده‌سازی خون نیز تسریع یابد.
گر چه عوامل زیادی ممکن است بر میزان درخواست خون و فرآورده خونی در جراحی‌های انتخابی مؤثر باشند که منجر به نسبت نامناسب کراسمچ به تزریق گردند. تجربه جراح و چگونگی مدیریت خون، نحوه تأمین خون در شرایط اضطراری، شرایط بالینی بیمار قبل از عمل و مشکل در تخمین میزان واقعی از دست دادن خون در حین عمل، بسیار مؤثر است(29).
بنابراین منطقی نمون درخواست‌های خون در اعمال جراحی با تأکید بر درخواست خون بر اساس الگوی حداکثر درخواست خون در اعمال جراحی انتخابی MSBOS نیز امری ضروری است که در MSBOS نام اعمال جراحی و تعداد خون مورد نیاز قبل از جراحی، هم‌چنین نحوه آماده‌سازی خون در آن قبل از عمل مشخص شده است(29). هم چنین در نظر گرفتن شرایط بالینی بیمار نیز در هنگام درخواست خون(PSBOS ، patient-specific blood ordering system)، به منطقی‌سازی
درخواست‌های خون کمک می‌کند(12). بنابراین برگزاری کلاس‌های آموزشی متعدد برای جراحان و تاکید بر درخواست خون بر اساس راهنماهای بالینی و شرایط بالینی بیمار به منظور هماهنگ‌سازی رویه پزشکان برای درخواست منطقی خون و تاثیر درخواست بی‌رویه خون حتی در صورت عدم مصرف بر ضایعات خون نیز، بایستی انجام گیرد.
هم جنین برگزاری مرتب کمیته‌های انتقال خون برای بررسی الگوی درخواست خون پزشکان در بانک خون بیمارستان‌ها بایستی انجام شود. کمیته‌های انتقال خون بیمارستانی بایستی، نسبت کراسمچ به تزریق بر حسب نوع عمل جراحی، بخش و نام جراح را بررسی کنند تا علل درخواست غیر منطقی خون مشخص گردد.
ترس از عدم دسترسی به خون حین عمل نیز یکی از علل دیگر درخواست غیر منطقی خون می‌باشد(13).
بنابراین برقراری هماهنگی بین بانک خون بیمارستان‌ها، سازمان انتقال خون، جراحان و متخصصین بیهوشی و اطمینان بخشی به آن‌ها مبتنی بر در دسترس بودن خون در صورت نیاز، بایستی انجام گیرد.
نتیجه‌گیری
در این مطالعه نسبت کراسمچ به تزریق بعد از راه‌اندازی غربالگری آنتی‌بادی به طور قابل ملاحظه‌ای کاهش یافت، بنابراین راه‌اندازی غربالگری آنتی‌بادی به منطقی‌سازی مصرف خون با کاهش هدر رفتن کیسه خون به دلیل انقضای کیسه و اتمام کورد کمک می‌کند و موجب کاهش بارکاری کارکنان بانک خون می‌گردد. لذا تأکید بر اهمیت استفاده و راه‌اندازی غربالگری آنتی‌بادی در تمامی بیمارستان‌ها، برنامه‌ریزی و هماهنگی با سازمان‌های بیمه‌گر به منظور تخصیص بودجه، به روزرسانی کیت‌های غربالگری و تأمین کیت مورد نیاز نیز بایستی انجام گیرد.
تشکر و قدردانی
بدین‌وسیله از معاونت محترم درمان دانشگاه علوم پزشکی شیراز، امور محترم آزمایشگاه معاونت درمان(آقای دکتر بابک شیرازی و خانم زهرا افسر)، مدیریت بیمارستانهای کوثر و چمران و کارکنان بانک خون این بیمارستان‌ها در اجرای این طرح تشکر و قدردانی می‌گردد.
متن کامل: (1255 مشاهده)
اثربخشی برنامه غربالگری آنتی‌بادی در بهبود مصرف خون در دو بیمارستان
کوثر و چمران شیراز
لیلا کسرائیان1، افسون افضل2، زهرا حقیقت3
چکیده
سابقه و هدف
از کیسه‌های خون کراسمچ شده برای انجام اعمال جراحی، فقط 40 تا 50 درصد آن‌ها مصرف می‌شوند و بقیه به هدر می‌روند. بنابراین به بررسی اثر بخشی استفاده از غربالگری آنتی‌بادی در بهبود مصرف خون در اعمال جراحی پرداختیم.
مواد و روش‌ها
این مطالعه مقطعی گذشته‌نگر در دو بیمارستان چمران و کوثر شیراز در سال‌های 1398-1397 انجام گرفت. تعداد کیسه‌های خون درخواستی، مصرفی و کراسمچ شده و نسبت کراسمچ به تزریق در دو سال متوالی(قبل و بعد از اجرای غربالگری آنتی‌بادی)، در بیمارستانهای چمران و کوثر در مدت یک و پنج ماه مقایسه گردید. از آزمون آماری مقایسه نسبت‌ها و نرم‌افزار آماری 7 Medcalc- استفاده شد.
یافته‌ها
قبل از اجرای برنامه غربالگری آنتی‌بادی، در بیمارستان چمران 585 کیسه خون درخواست و 228 کیسه کراسمچ شده و تنها 84 کیسه تزریق شده بود. بعد از غربالگری از 554 کیسه درخواستی، 98 واحد کراسمچ و 72 واحد تزریق شد. نسبت کراسمچ به تزریق از 71/2 به 36/1 رسید(001/0 p< ، 98/41-25/31 : 95% CI). قبل از برنامه غربالگری آنتی‌بادی، در بیمارستان کوثر، از 3595 کیسه درخواست شده، 3377 کراسمچ و 1468 تزریق شد. بعد از غربالگری آنتی‌بادی، از 2183 کیسه درخواست شده، 1658 کراسمچ و 1157 تزریق شده بود. نسبـت کراس‌مـچ به تزریق بعد از راه‌اندازی غربالگری آنتی‌بادی کاهش یافت(30/2 به 43/1) (001/0 p< 32/29-28/24: 95% CI).
نتیجه گیری
دراین مطالعه راه‌اندازی غربالگری آنتی‌بادی موجب منطقی‌سازی مصرف خون شد. بنابراین به نظر می‌رسد استقرار آن در تمامی بیمارستان‌ها و هماهنگی با سازمان‌های بیمه‌گر برای تخصیص بودجه و تأمین کیت مورد نیاز بایستی انجام گیرد.
کلمات کلیدی: غربالگری، خون، بیمارستان‌ها
تاریخ دریافت: 4 /4 /99
تاریخ پذیرش: 24/6/99
1- مؤلف مسؤول: متخصص پزشکی اجتماعی ـ دانشیار مرکز تحقیقات انتقال خون ـ مؤسسه عالی آموزشی و پژوهشی طب انتقال خون و اداره کل انتقال خون شیراز ـ شیراز ـ ایران ـ صندوق پستی: 1153
2- کارشناس علوم آزمایشگاهی ـ دانشگاه علوم پزشکی شیراز ـ بیمارستان کوثر ـ شیراز ـ ایران
3- کارشناس علوم آزمایشگاهی ـ دانشگاه علوم پزشکی شیراز ـ بیمارستان چمران ـ شیراز ـ ایران
کوثر و چمران شیراز
لیلا کسرائیان1، افسون افضل2، زهرا حقیقت3
چکیده
سابقه و هدف
از کیسه‌های خون کراسمچ شده برای انجام اعمال جراحی، فقط 40 تا 50 درصد آن‌ها مصرف می‌شوند و بقیه به هدر می‌روند. بنابراین به بررسی اثر بخشی استفاده از غربالگری آنتی‌بادی در بهبود مصرف خون در اعمال جراحی پرداختیم.
مواد و روش‌ها
این مطالعه مقطعی گذشته‌نگر در دو بیمارستان چمران و کوثر شیراز در سال‌های 1398-1397 انجام گرفت. تعداد کیسه‌های خون درخواستی، مصرفی و کراسمچ شده و نسبت کراسمچ به تزریق در دو سال متوالی(قبل و بعد از اجرای غربالگری آنتی‌بادی)، در بیمارستانهای چمران و کوثر در مدت یک و پنج ماه مقایسه گردید. از آزمون آماری مقایسه نسبت‌ها و نرم‌افزار آماری 7 Medcalc- استفاده شد.
یافته‌ها
قبل از اجرای برنامه غربالگری آنتی‌بادی، در بیمارستان چمران 585 کیسه خون درخواست و 228 کیسه کراسمچ شده و تنها 84 کیسه تزریق شده بود. بعد از غربالگری از 554 کیسه درخواستی، 98 واحد کراسمچ و 72 واحد تزریق شد. نسبت کراسمچ به تزریق از 71/2 به 36/1 رسید(001/0 p< ، 98/41-25/31 : 95% CI). قبل از برنامه غربالگری آنتی‌بادی، در بیمارستان کوثر، از 3595 کیسه درخواست شده، 3377 کراسمچ و 1468 تزریق شد. بعد از غربالگری آنتی‌بادی، از 2183 کیسه درخواست شده، 1658 کراسمچ و 1157 تزریق شده بود. نسبـت کراس‌مـچ به تزریق بعد از راه‌اندازی غربالگری آنتی‌بادی کاهش یافت(30/2 به 43/1) (001/0 p< 32/29-28/24: 95% CI).
نتیجه گیری
دراین مطالعه راه‌اندازی غربالگری آنتی‌بادی موجب منطقی‌سازی مصرف خون شد. بنابراین به نظر می‌رسد استقرار آن در تمامی بیمارستان‌ها و هماهنگی با سازمان‌های بیمه‌گر برای تخصیص بودجه و تأمین کیت مورد نیاز بایستی انجام گیرد.
کلمات کلیدی: غربالگری، خون، بیمارستان‌ها
تاریخ دریافت: 4 /4 /99
تاریخ پذیرش: 24/6/99
1- مؤلف مسؤول: متخصص پزشکی اجتماعی ـ دانشیار مرکز تحقیقات انتقال خون ـ مؤسسه عالی آموزشی و پژوهشی طب انتقال خون و اداره کل انتقال خون شیراز ـ شیراز ـ ایران ـ صندوق پستی: 1153
2- کارشناس علوم آزمایشگاهی ـ دانشگاه علوم پزشکی شیراز ـ بیمارستان کوثر ـ شیراز ـ ایران
3- کارشناس علوم آزمایشگاهی ـ دانشگاه علوم پزشکی شیراز ـ بیمارستان چمران ـ شیراز ـ ایران
مقدمه
تزریق خون جزء لاینفک مراقبت از بیمار در اعمال جراحی می‌باشد که باعث کاهش ناتوانی و مرگ و میر در بیماران می‌گردد. تقریباً 60% کیسه‌های خون در اعمال جراحی مورد استفاده قرار می‌گیرند. بنابراین فراهم نمودن خون سالم و کافی برای انجام اعمال جراحی ضروری است(1).
محدودیت دسترسی به خون و فرآورده‌های خونی به این دلیل که اهداکنندگان خون به عنوان تنها منبع تأمین خون هستند و وجود شرایط مناسب اهدای خون به منظور انتخاب اهداکنندگان سالم و کم خطر و انجام آزمایش‌های غربالگری، تأمین خون و فرآورده‌های خونی کافی را برای انجام اعمال جراحی با چالش مواجه نموده است(3، 2). از طرف دیگر میزان نیاز به خون و فرآورده‌های خونی به دلیل انجام اعمال جراحی پیچیده افزایش یافته است. میزان نیاز به خون قبل از اعمال جراحی بر اساس پیش‌بینی میزان خونریزی، تعداد کیسه‌های خون مصرف شده در جراحی‌های مشابه و تجربه قبلی جراح انجام می‌گیرد. درخواست آماده‌سازی خون و کراسمچ کیسه توسط بعضی جراحان، تنها بر اساس عادت و یا روتین بیمارستان انجام می‌شود. معمولاً تعداد کیسه‌های خون درخواستی بیشتر از میزان خون مورد نیاز است تا جراح اطمینان داشته باشد که حین عمل جراحی در صورت نیاز، خون در دسترس است. در حالی که بعضی جراحان با توجه به اهمیت درخواست منطقی خون، تعداد کیسه خون کمتری در خواست می‌نمایند. بنابراین بهتر است درخواست خون بر اساس تخمین خون مورد نیاز برای انجام اعمال جراحی بر اساس الگوی MSBOS انجام گیرد(5-3). ممکن است تعدادی از کیسه‌های خونی که قبل از اعمال جراحی کراسمچ می‌شوند، حین عمل جراحی مورد نیاز نبوده و مصرف نگردند. مطالعه‌های قبلی نشان داد که حدود 30% خون‌های کراسمچ شده برای انجام عمل جراحی، مصرف نشده بودند(7، 6، 3). کیسه‌های خونی که برای انجام اعمال جراحی رزرو می‌گردند، در بانک خون نگهداری می‌شوند چون طول عمر نگهداری کیسه‌های خون بر حسب ماده نگهداری تنها 42-35 روز است. از یک طـرف
نگهداری کیسه‌های خون باعث کاهش کیفیت آن‌ها به دلیل کاهش قابلیت حمل اکسیژن کیسه‌های خون، افزایش پتاسیم، تغییرات در شکل گلبول‌های قرمز و افزایش احتمال انسداد عروقی با افزایش طول عمر کیسه‌های خون می‌شود. از طرفی باعث کمبود کاذب کیسه‌های خون و هدر رفتن کیسه خون به دلیل انقضای تاریخ مصرف کیسه شده و عدم دسترسی خون برای سایر بیماران و موارد اورژانسی می‌گردد(9، 8).
انجام آزمایش کراسمچ هزینه‌بر بوده و باعث هدر رفتن منابع و مواد آزمایشگاهی و افزایش بار کاری پرسنل آزمایشگاه می‌شود. لذا درخواست بی‌رویه خون و فرآورده‌های خونی به هدر رفتن زمان، مصرف مواد آزمایشگاهی، افزایش بار کاری کارکنان بانک خون و تحمیل هزینه اضافه بر بیمار برای انجام آزمایش‌های کراسمچ منتهی می‌گردد(10، 5، 4، 2).
به منظور آماده‌سازی خون قبل از اعمال جراحی، اقدامات زیادی انجام گرفته است. آزمایش غربالگری آنتی‌بادی از حدود سال 1980 در اروپا و امریکا استفاده شد. به نظر می‌رسد غربالگری آنتی‌بادی روش ایمن و مطمئنی برای استفاده در بانک خون بیمارستان‌ها باشد(15-11، 1). این روش به منظور شناسایی و پیشگیری از عوارض ناسازگاری بین دهنده و گیرنده خون به دلیل وجود آنتی‌بادی‌های ناخواسته می‌باشد. استفاده از غربالگری آنتی‌بادی نسبت به روش استاندارد کراسمچ، ارزان‌تر بوده و به نظر می‌رسد کارآیی مشابهی برای پیشگیری از ناسازگاری بین دهنده و گیرنده خون داشته باشد. برای بررسی اثر بخشی استفاده از غربالگری آنتی‌بادی، از ایندکس کراسمچ به تزریق C/T استفاده می‌شود که هر چه این نسبت به یک نزدیک‌تر باشد، این روش کارآیی بیشتری دارد. از ایندکس نسبت کراسمچ به تزریق به منظور بررسی میزان مصرف خون استفاده شده است. نسبت کراسمچ به تزریق بالای 5/2 نشان‌دهنده درخواست غیر منطقی خون می‌باشد(16، 12، 11، 6-4). معمولاً غربالگری آنتی‌بادی در اعمال جراحی انجام می‌گیرد که خطر خونریزی آن‌ها پایین باشد(6، 5، 3). در حالی که در بسیاری از بیمارستانهای شیراز هم چنان برای آماده‌سازی خون برای انجام اعمال جراحی، از روش کراسمچ استفاده می‌کنند. بنابراین بر آن شدیم به بررسی اثر بخشی استفاده از روش غربالگری آنتی‌بادی در بهبود مصرف خون در اعمال جراحی بپردازیم.
مواد و روش‌ها
این مطالعه یک مطالعه مقطعی گذشته‌نگر بود که در دو بیمارستان چمران و کوثر شیراز در سال‌های 1398-1397انجام گرفت. برنامه غربالگری آنتی‌بادی از اول فروردین ماه 1398 در این بیمارستان‌ها راه‌اندازی شد. برای تمام بیماران که کاندید انجام عمل جراحی بودند، آزمایش‌های تعیین گروه خـونی و غربـالگری با استفاده از نمونه خون تازه بیمار انجام شد.
برای انجام غربالگری آنتی‌بـادی از مخلـوط سـه نـوع سلول استاندارد(panoscreen Master list, Immunocor, INC. Norcross, G. USLiscene No: 886, Lot No: 20291) استفاده شد.
در صورت منفی بودن نتیجـه آزمـایش غربـالگری، اگـر حـین عمل جراحی به طور اورژانسی به خون نیاز باشد، کراسمچ فوری برای تائید ABO انجام شده و سپس خون توزیع می‌گردد. سپس مراحل آزمایش آنتـی‌گلو‌بـولین مستقیم و انکوباسیون در 37 درجه سانتی‌گراد در بانک خون انجام می‌گیرد و در صورت مشاهده هر نوع ناسازگاری اطلاع داده می‌شود تا از شروع تزریق و یا ادامه آن جلوگیری گردد.
اگر نتیجه غربالگری آنتی‌بـادی مثبت بود، شناسایی آن آنتی‌بادی انجام شده و بر اساس آن واحدهای سازگار(واحـدهای آنتـی‌ژن منفـی) باید برای تزریق تهیه گردد یا تعداد زیادی خون کراسمچ شود تا خون سازگار برای بیمار پیدا شود.
کیسه‌های خون درخواستی، تعداد کیسه خون‌های مصرفی و تعداد کیسه خون‌های کراسمچ شده و نسبت تعداد واحـدهای کراس‌مـچ شده به تعداد واحدهای تزریق شده(کراسمچ به تزریق، C/T) محاسبه شد. هر چه این نسبت به یک نزدیک‌تر باشد، این روش کارآیی بیشتری دارد. نسبت کراسمچ به تزریق بالای 5/2 نشان‌دهنده درخواست غیر منطقی خون می‌باشد .در بیمارستان کوثر اطلاعات پنج ماه تمامی بیماران کاندید جراحی قلب طی دو سال متوالی در سال‌های 1397 و 1398 (قبل و بعد از اجرای غربالگری آنتی‌بادی) مقایسه گردید.
در بیمارستان چمران، تعداد کیسه خون‌های درخواستی، تعداد کیسه خون‌های مصرف شده و تعداد کیسه خون‌های کراسمچ شده و نسبت کراسمچ به تزریق در ماه بهمن 1397 (قبل از راه‌اندازی غربالگری آنتی‌بادی) و در اردیبهشت 98 بعد از راه‌اندازی غربالگری آنتی‌بادی در بخش‌های ارتوپدی و جراحی مقایسه گردید. از آزمون آماری مقایسه نسبت‌ها و نرم‌افزار آماری 7 Medcalc برای تجزیه و تحلیل داده‌ها استفاده شد.
یافته‌ها
قبل از اجرای برنامه غربالگری آنتی‌بادی، در بیمارستان چمران 585 کیسه خون درخواست شده بود. 228 واحد گلبول قرمز کراسمچ شد که تنها 84 کیسه خون به بیمار تزریق شد و نسبت کراسمچ به تزریق 71/2 بود. بعد از غربالگری آنتی‌بادی از 554 کیسه درخواستی، 98 واحد گلبول قرمز کراسمچ شده و 72 واحد تزریق شد. نسبت کراسمچ به تزریق 36/1 بود(001/0 p<)(98/41-25/31 : 95% CI).
نسبت کراس مچ به تزریق در جراحی مغز و اعصاب به طور قابل ملاحظه‌ای کاهش یافته بود(5/3 به 35/1)(001/0 p< ، 60/51-03/39 : 95% CI). نسبت کراس مچ بـه تـزریق در جراحی ارتوپدی نیز کاهش یافته بود(97/1 به 305/1)(001/0 p<)(23/32-96/12 : 95% CI)(جــدول 1). قبل از اجرای برنامه غربالگری آنتی‌بادی، در بیمارستان کوثر از 3595 واحد درخواست شده، 3377 واحد گلبول قرمز کراس‌مـچ و 1468 واحـد تــزریق شده بود. بعد از غربالگری آنتی‌بادی، از2183 واحد درخواست شده، 1658 واحد گلبول قرمز کراسمچ شده و 1157 واحد تزریق گردید. نسبت کراسمچ به تزریق بعد از راه‌اندازی غربالگری آنتی‌بادی به طور قابل ملاحظه‌ای کاهش یافته بود(30/2 به 43/1)(001/0 p< 32/29-28/24 : 95% CI)(جدول 2).
جدول 1: آمار درخواست خون، تزریق خون، کراسمچ به تزریق قبل و بعد از غربالگری آنتی‌بادی در گروه‌های مختلف جراحی در بیمارستان چمران
جدول 2: آمار درخواست خون، تزریق خون، کراسمچ به تزریق قبل و بعد از غربالگری آنتی‌بادی در بخش جراحی قلب در بیمارستان کوثر
بحث
به دلیل محدودیت منابع، تأمین خون سالم و کافی با چالش‌های زیادی روبرو بوده است. تأمین خون کافی برای انجام اعمال جراحی امری ضروری است. به طور کلی تنها 5 تا 40 درصد اعمال جراحی که برای آن‌ها خون کراسمچ شده است، واقعاً به خون نیاز پیدا می‌کنند. این امر به هدر رفتن این ماده با ارزش منتهی می‌گردد(17). در مطالعه‌ای کـه در تبریـز انجـام گرفت، حدود 6/46% کیسه‌های خون
کراسمچ شده، مصرف نشده بودند(18). در مطالعه دیگری
در نیجریه حدود 1/88% خون‌های کراسمچ شده مصرف نشده بودند(19). بنابراین درخواست منطقی و مصرف بهینه خون امری ضروری است. در شرایط ایده‌آل نسبت کراسمچ به تزریق بایستی حدود یک باشد. نسبت کمتر از 5/2 نشان‌دهنده مصرف منطقی خون است. برای نیل به این هدف، راه‌کارهای مختلفی مطرح شده است. غربالگری آنتی‌بادی به عنوان یک راه‌کار برای مصرف منطقی خون معرفی شده است. غربالگری آنتی‌بادی به عنوان یک روش برای جایگزینی کراسمچ سنتی مطرح شد. غربالگری آنتی‌بادی یک روش ایمن بوده و موجب صرفه‌جویی در منابع می‌شود. در این روش می‌توان وجود آنتی‌بادی‌های غیر منتظره ، به خصوص آلوآنتی‌بادی‌ها را در سرم بیماران تشخیص داد. با اجرای این روش می‌توان از 9/99% عوارض ناسازگاری خونی جلوگیری کرد(1). در اعمال جراحی که میزان نیاز به خون در آن‌ها کمتر از 5/0 باشد و بیمار سابقه آنتی‌بادی خاصی نداشته باشد، غربالگری آنتی‌بادی انجام می‌شود. در صورتی که نتیجه غربالگری آنتی‌بادی(اسکرین) منفی باشد، نیاز به انجام کراسمچ نیست. در صورتی که بیمار به خون نیاز داشته باشد، خون بلافاصله بعد از کراسمچ فاز فوری تحویل داده می‌شود و سپس تمام مراحل کراسمچ در بانک خون انجام می‌گیرد. در صورت مشاهده هر ناسازگاری اطلاع داده می‌شود. در بیمارانی که آزمایش غربالگری آنتی‌بادی مثبت باشد، بایستی خونی که از نظر این آنتی‌ژن خاص منفی باشد برای بیمار تهیه گردد یا تعداد زیادی خون کراسمچ شود تا خون سازگار برای بیمار پیدا شود(20). در مطالعه‌ای نشان داده شـد که تقریباً غربالگری آنتی‌بادی در 1% بیماران مثبت است، برای این بیماران مدت زمان تهیه کیسه خون حدود چند ساعت طول کشیده بود(21). بنابراین می‌توان خون و فرآورده‌های خونی را در اعمال جراحی که به صورت روتین به خون نیاز ندارند، با این روش به سرعت آماده کرد.
در این مطالعه نسبت کراسمچ به تزریق قبل از راه‌اندازی غربالگری آنتی‌بادی در بیمارستان چمران و کوثر، 71/2 و30/2 بود که بعد از اجرای برنامه غربالگری آنتی‌بادی، به 36/1 و 43/1 رسید. این امر نشان‌دهنده مؤثر بودن استفاده از غربالگری آنتی‌بادی در مصرف منطقی خون است.
در مطالعه‌ای که در ایران در سال‌های 1394-1393 در بخش اورژانس انجام گرفت، نسبت کراسمچ به تزریق بعد از استقرار غربالگری آنتی‌بادی از 9/1 به 2/1 رسید که نشان‌دهنده بهبود مصرف خون بعد از غربالگری آنتی‌بادی بود(14). در مطالعه دیگری که در شمال هند در سال 1395 انجام گرفت نیز، نسبت کراسمچ به تزریق از 94/1 به 1/1 رسید(19). مؤثر بودن استفاده از غربالگری آنتی‌بادی در بهبود مصرف خون در مطالعه‌های دیگری نیز گزارش شده است(26-19). در مطالعه‌ای که در هند انجام شد، ایمنی استفاده از غربالگری آنتی‌بادی حدود 6/91% بود که به نظر می‌رسد در حد قابل قبول و منطقی می‌باشد. در آن مطالعه، در یک مورد نتیجه غربالگری آنتی‌بادی منفی بود ولی کراسمچ ناسازگار بود که به نظر می‌رسد به دلیل وجود آنتی‌بادی‌های نادر باشد که پانل آن وجود ندارد. بنابراین به روزرسانی پانل آنتی‌بادی با توجه به شیوع آنتی‌ژن‌ها در هر منطقه ضروری می‌باشد(24). مطالعه دیگری در هند، ایمن بودن استفاده از غربالگری آنتی‌بادی را نشان داد که در آن مطالعه، غربالگری آنتی‌بادی منفی کاذب نداشت(25). در مطالعه دیگری هم چنین نشان داده شد که آماده‌سازی خون بر اساس غربالگری آنتی‌بادی، باعث سرعت بخشیدن در فرآیند آماده‌سازی خون گشته بود(21).
در این مطالعه در بیمارستان چمران نسبت کراسمچ به تزریق در بخش‌های ارتوپدی و جراحی مغز و اعصاب تفاوت داشت. بعد از راه‌اندازی برنامه غربالگری، نسبت کراسمچ به تزریق در بخش نورو سرجری بیشتر کاهش یافته بود. در مطالعه دیگری نیز نشان داد نسبت کراسمچ به تزریق در بخش‌های جراحی 5/2 و در بخش‌های غیر جراحی 09/1 بود که نشان‌دهنده اهمیت استفاده از روشی برای بهبود مصرف خون در بخش‌های غیر جراحی می‌باشد. در این مطالعه هم چنین نسبت کراسمچ به تزریق در اعمال جراحی زنان و جراحی مغز و اعصاب نیز بیشتر از سایر بخش‌های جراحی بود(3). در مطالعه‌ای که در تبریز انجام شده بود نیز، متوسط کراسمچ به تزریق در کل بخش‌ها 9/1 بود که بیشترین نسبت کراسمچ به تزریق در بخش جراحی فک و صورت، 4/10 بود(18). علت تفاوت نسبت کراسمچ به تزریق در بخش‌های مختلف، به دلیل تفاوت در میزان درخواست پزشکان بر حسب شرایط بالینی بیمار و ماهیت بیماری است و به نظر می‌رسد استفاده از روش‌های جایگزین کراسمچ مانند غربالگری آنتی‌بادی و تأکیـد بر درخواست خون بر اساس MSOBS ،
در بهبود مصرف خون می‌تواند مؤثر باشد(17).
استفاده از روش غربالگری آنتی‌بادی نسبت به انجام کراسمچ کامل، مزیت‌های زیادی دارد. چون در هر کراسمچ یک کورد کیسه مصرف می‌شود، لذا کاهش انجام کراسمچ به کاهش هدر رفتن کیسه‌های خون به دلیل اتمام کورد منتهی می‌گردد. از طرف دیگر کیسه‌های خونی که برای یک بیمار رزرو می‌شوند، در بانک خون نگهداری می‌گردند که در صورت عدم مصرف ممکن است به هدر رفتن کیسه به دلیل گذشتن تاریخ انقضای کیسه خون منجر شود(23). از طرف دیگر انجام کراس‌مچ‌های غیر ضروری، به افزایش کار کارکنان بانک خون برای انجام کراسمچ، هزینه مواد مصرفی و تحمیل هزینه کراسمچ بر بیمار منتهی می‌گردد(28، 27، 14). بنابراین به نظر می‌رسد غربالگری آنتی‌بادی یک روش مؤثر است که باعث کاهش ضایعات کیسه‌های خونی شده بدون آن که پیش‌آگهی بیمار را تحت تاثیر قرار دهد.
به نظر می‌رسد هم چنین با کاهش نیاز به انجام کراسمچ، سرعت آماده‌سازی خون نیز تسریع یابد.
گر چه عوامل زیادی ممکن است بر میزان درخواست خون و فرآورده خونی در جراحی‌های انتخابی مؤثر باشند که منجر به نسبت نامناسب کراسمچ به تزریق گردند. تجربه جراح و چگونگی مدیریت خون، نحوه تأمین خون در شرایط اضطراری، شرایط بالینی بیمار قبل از عمل و مشکل در تخمین میزان واقعی از دست دادن خون در حین عمل، بسیار مؤثر است(29).
بنابراین منطقی نمون درخواست‌های خون در اعمال جراحی با تأکید بر درخواست خون بر اساس الگوی حداکثر درخواست خون در اعمال جراحی انتخابی MSBOS نیز امری ضروری است که در MSBOS نام اعمال جراحی و تعداد خون مورد نیاز قبل از جراحی، هم‌چنین نحوه آماده‌سازی خون در آن قبل از عمل مشخص شده است(29). هم چنین در نظر گرفتن شرایط بالینی بیمار نیز در هنگام درخواست خون(PSBOS ، patient-specific blood ordering system)، به منطقی‌سازی
درخواست‌های خون کمک می‌کند(12). بنابراین برگزاری کلاس‌های آموزشی متعدد برای جراحان و تاکید بر درخواست خون بر اساس راهنماهای بالینی و شرایط بالینی بیمار به منظور هماهنگ‌سازی رویه پزشکان برای درخواست منطقی خون و تاثیر درخواست بی‌رویه خون حتی در صورت عدم مصرف بر ضایعات خون نیز، بایستی انجام گیرد.
هم جنین برگزاری مرتب کمیته‌های انتقال خون برای بررسی الگوی درخواست خون پزشکان در بانک خون بیمارستان‌ها بایستی انجام شود. کمیته‌های انتقال خون بیمارستانی بایستی، نسبت کراسمچ به تزریق بر حسب نوع عمل جراحی، بخش و نام جراح را بررسی کنند تا علل درخواست غیر منطقی خون مشخص گردد.
ترس از عدم دسترسی به خون حین عمل نیز یکی از علل دیگر درخواست غیر منطقی خون می‌باشد(13).
بنابراین برقراری هماهنگی بین بانک خون بیمارستان‌ها، سازمان انتقال خون، جراحان و متخصصین بیهوشی و اطمینان بخشی به آن‌ها مبتنی بر در دسترس بودن خون در صورت نیاز، بایستی انجام گیرد.
نتیجه‌گیری
در این مطالعه نسبت کراسمچ به تزریق بعد از راه‌اندازی غربالگری آنتی‌بادی به طور قابل ملاحظه‌ای کاهش یافت، بنابراین راه‌اندازی غربالگری آنتی‌بادی به منطقی‌سازی مصرف خون با کاهش هدر رفتن کیسه خون به دلیل انقضای کیسه و اتمام کورد کمک می‌کند و موجب کاهش بارکاری کارکنان بانک خون می‌گردد. لذا تأکید بر اهمیت استفاده و راه‌اندازی غربالگری آنتی‌بادی در تمامی بیمارستان‌ها، برنامه‌ریزی و هماهنگی با سازمان‌های بیمه‌گر به منظور تخصیص بودجه، به روزرسانی کیت‌های غربالگری و تأمین کیت مورد نیاز نیز بایستی انجام گیرد.
تشکر و قدردانی
بدین‌وسیله از معاونت محترم درمان دانشگاه علوم پزشکی شیراز، امور محترم آزمایشگاه معاونت درمان(آقای دکتر بابک شیرازی و خانم زهرا افسر)، مدیریت بیمارستانهای کوثر و چمران و کارکنان بانک خون این بیمارستان‌ها در اجرای این طرح تشکر و قدردانی می‌گردد.
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
