|
تغییرات سنی اهداکنندگان خون در استان یزد در سال‌های 1390 تا 1397
|
نقی تقوایی   ، هایده جوادزاده شهشهانی  ، فاطمه اخوان تفتی ، آرزو شیشه بر* |
| مرکز تحقیقات انتقال خون ـ مؤسسه عالی آموزشی و پژوهشی طب انتقال خون و اداره کل انتقال خون یزد |
|
| واژه‌های کلیدی: کلمات کلیدی: اهداکنندگان خون، رده‌های سنی، جمعیت |
|
|
متن کامل [PDF 471 kb]
(884 دریافت)
| چکیده (HTML) (1853 مشاهده)
|
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
اهدا خون
انتشار: 1399/12/10
|
|
|
|
|
|
|
متن کامل: (1941 مشاهده) |
تغییرات سنی اهداکنندگان خون در استان یزد در سال‌های 1390 تا 1397
نقی تقوایی1، هایده جوادزاده شهشهانی2، فاطمه اخوان تفتی3، آرزو شیشه‌بر4
چکیده
سابقه و هدف
تغییر ساختار سنی جمعیت، بر بسیاری از فعالیت‌ها و فرآیندها تأثیرگذار است و انتظار می‌رود اکثر کشورها تا سال 2050 به این مرحله از گذار جمعیتی وارد شوند و یا در آستانه سالخوردگی جمعیت قرار گیرند. هدف از مطالعه، بررسی تغییرات سنی اهداکنندگان طی سال‌های 1390 تا 1397 ، مقایسه آن با الگوریتم تغییرات سنی جامعه و بررسی میزان تأثیر تغییرات سنی جامعه بر جمعیت اهداکننده بود.
مواد و روش‌ها
در یک مطالعه توصیفی مقطعی، برای جمع‌آوری اطلاعات دموگرافیک 329631 اهداکننده خون از سال 1390 تا 1397، از نرم‌افزار جامع انتقال خون، نگاره ورژن 9/5 ، استفاده شد. جهت تهیه آمارهای جمعیتی استان از اطلاعات آخرین سرشماری موجود در سایت مرکز آمار ایران استفاده شد. با استفاده از آمار توصیفی تجزیه و تحلیل یافته‌ها انجام شد.
یافته‌ها
به ترتیب 7/64% و 38/65% ، از جمعیت شهرستان‌های یزد و اردکان در رده سنی مناسب(65-18 سال) برای اهدای خون بودند. جمعیت اهداکننده 30-18 سال در طی سال‌های مورد بررسی سیر نزولی داشته در حالی که در سایر گروه‌ها، افزایش نسبی دیده می‌شود. میانگین سن اهداکنندگان در سال 1390 ، 2/44 سال و در سال 1397 ، 05/40 سال بود. تعداد اهداکنندگان گروه سنی 18 تا 30 سال در سال 1395 نسبت به سال 1390 ، 7/30% و در سال 1397 نسبت به 1390، 3/32 % کاهش داشت.
نتیجه گیری
با توجه به مسن شدن جمعیت و کاهش جمعیت زیر 30 سال، لازم است با روش‌های مناسبی در زمینه حفظ و جذب اهداکنندگان رده سنی 18 تا 30 سال، اقدامات مؤثری صورت پذیرد.[FA1]
کلمات کلیدی: اهداکنندگان خون، رده‌های سنی، جمعیت
تاریخ دریافت: 25/3/99
تاریخ پذیرش: 20/5/99
1- پزشک عمومی ـ مرکز تحقیقات انتقال خون ـ مؤسسه عالی آموزشی و پژوهشی طب انتقال خون و اداره کل انتقال خون یزد ـ یزد ـ ایران
2- متخصص آسیب‌شناسی ـ دانشیار مرکز تحقیقات انتقال خون ـ مؤسسه عالی آموزشی و پژوهشی طب انتقال خون و اداره کل انتقال خون یزد و دانشیار مرکز تحقیقات خون و انکولوژی دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی ـ یزد ـ ایران
3- مؤلف مسئول: کارشناس ارشد میکروبیولوژی ـ مرکز تحقیقات انتقال خون ـ مؤسسه عالی آموزشی و پژوهشی طب انتقال خون و اداره کل انتقال خون یزد ـ یزد ـ ایران ـ کد پستی: 8915913971
4- کارشناس امور مالی و حسابداری ـ مرکز تحقیقات انتقال خون ـ مؤسسه عالی آموزشی و پژوهشی طب انتقال خون و اداره کل انتقال خون یزد ـ یزد ـ ایران
مقدمه
تغییر ساختار سنی جمعیت بر بسیاری از فعالیت‌ها و فرآیندها تأثیرگذاراست(3-1). بسیاری از کشورهای اروپایی دچار پدیده سالخوردگی جمعیتی شده‌اند و در آسیا تعداد معدودی از کشورها وارد دوران سالخوردگی جمعیت شده‌اند. انتظار می‌رود سایر کشورها نیز تا سال 2050 به این مرحله از گذار جمعیتی وارد شوند و یا حداقل در آستانه سالخوردگی جمعیت قرار گیرند(5، 4). امید به زندگی در دهه 1950 در بیشتر مناطق توسعه یافته 65 سال بوده است، در حالی که در همان دهه، در مناطق کمتر توسعه یافته، 42 سال ذکر شده است. طی سال‌های 2010 تا 2015 ، امید به زندگی در مناطق توسعه یافته‌تر به 78 سال و در مناطق کمتر توسعه یافته به 68 سال رسیده است(4). آستانه سالمندی(comparative old-age threshold CPOAT;) از سال 1972 تا سال 2012 در مناطق مرکزی، جنوبی و جنوب شرقی آسیا از 59 سال به 66 سال و در کشورهای اروپایی در همین بازه زمانی از 64 سال به 69 سال رسیده است(6) تخمین زده می‌شود تا سال 2050 ، افراد 60 سال به بالا 31% از جمعیت ایران(29 میلیون نفر)، بالای 65 سال 21 % (20 میلیون نفر) و بالای 80 سال 8/3% (حدود 5/3 میلیون نفر)را تشکیل دهند. هم‌چنین ایران، دومین کشور پیشرو در افزایش جمعیت بالای 60 سال بین سال‌های 2015 تا 2050 خواهد بود(7). امروزه به دلایل مختلف، مصرف خون و فرآورده‌های خونی افزایش یافته است. بنابراین باید تعداد اهداکنندگان خون نیز به موازات افزایش میزان مصرف خون و فرآورده‌های آن افزایش یابد. از طرف دیگر تامین خون سالم و کافی هدف عمده مراکز انتقال خون می‌باشد. به طور کلی اگر خون سالم و کافی از طریق اهدای خون داوطلبانه تأمین نگردد، سلامت خون و در نتیجه سلامت جامعه مورد تهدید قرار خواهد گرفت(10-8). خون سالم، نجات‌دهنده زندگی است و همه روزه، در سراسر جهان بسیاری از افراد به خون و فرآورده‌های خونی نیاز دارند. بارزترین مثال برای موقعیت‌هایی که در آن نیاز مبرم به خون پیدا می‌شود، عبارت از زمان بروز حوادث و سوانح گوناگونی نظیر تصادفات رانندگی، سوختگی‌ها و اعمال جراحی است. هم‌چنین خانم‌های باردار در حین زایمان، نوزادان و به خصوص نوزادان نارسی که به زردی دچار می‌شوند، نیازمند به خون هستند و از طرفی بیماران مبتلا به سرطان که تحت شیمی درمانی یا اشعه درمانی قرار دارند هم از مصرف‌کنندگان خون و فرآورده‌های خونی به شمار می‌آیند(11). به علاوه پیر شدن جمعیت خود به دلیل بیماری‌های دوران سالمندی و درمان آن‌ها نیاز به خون را افزایش می‌دهد. بنابراین از دو سو باعث ایجاد بحران در ذخایر خونی می‌گردد(13-11). در میان افراد واجد شرایط اهدا، تنها حدود 5% خون اهدا می‌کنند و نزدیک 50% این اهداکنندگان، هرگز برای اهدای بعدی مراجعه نمی‌نمایند(9). اهداکنندگان مستمر، سالم‌ترین و قابل اعتمادترین گروه داوطلبان اهدا را تشکیل می‌دهند. این گروه در حوادث و شرایط بحرانی، مشارکت بیشتری در تامین فرآورده‌های خون دارند. اهداکنندگان مستمر به واسطه اطلاع از شرایط و تجربه مراحل مختلف اهدای خون و نیز با آگاهی و پرهیز از رفتارهای پر خطر و هم‌چنین به دلیل بررسی‌های پزشکی و آزمایشگاهی مکرر در هر بار اهدا، مشارکت مؤثری خواهند داشت(14، 9). در مورد ایران با توجه به شکل خاص هرم جمعیتی و تغییرات قابل توجهی که در ساختار سنی جمعیت در طی زمان اتفاق افتاده است، مطالعه جامع اثرات این مسئله در ابعاد مختلف، ضروری به نظر می‌رسد، چرا که در هر یک از مراحل گذار سنی، با توجه به این که کدام یک از گروه‌های سنی در اکثریت باشند، نوع و کم و کیف بسیاری از فعالیت‌ها و فرآیندها تغییر خواهد کرد. هدف از این مطالعه، بررسی تغییرات سنی اهداکنندگان در طی سال‌های 1390 تا 1397 بود.
مواد و روش‌ها
مطالعه از نوع توصیفی ـ مقطعی بوده و برای جمع‌آوری اطلاعات دموگرافیک 329631 نفر اهداکننده خون از سال 1390 تا 1397، از نرم‌افزار جامع انتقال خون(نرم‌افزار اختصاصی نگاره ورژن 9/5) استفاده شد. اطلاعات از گزارش‌های خلاصه آمار اهدا، آمار رده سنی اهداکنندگان، وضعیت تأهل، جنسیت و تحصیلات اهداکنندگان استخراج شد. جهت تهیه آمارهای جمعیتی استان از اطلاعات آخرین سرشماری سال‌های 1395، 1390 و 1385 که به صورت فایل اکسل به تفکیک رده‌های سنی و شهرستان‌ها در سایت مرکز آمار ایران موجود است، استفاده شد(15). اطلاعات استخراج شده بر حسب گروه‌های سنی 30-18 سال، 40-30 سال، 50-40 سال و 60-50 سال جدول‌بندی شد. اطلاعات استخراج شده از نرم‌افزار نگاره با اطلاعات آماری استان در یک فایل اکسل جمع‌بندی شد و با استفاده از آمار توصیفی(میانگین، جدول، نمودار) تجزیه و تحلیل گردید.
یافته‌ها
متولدین دهه 70 و 80 اکنون در رده سنی 18 تا 30 سال قرار دارند. این رده سنی جمعیت جوان کشور را تشکیل می‌دهند که از نظر سنی می‌توانند اهداکننده خون باشند و در صورت جذب این گروه سنی، مراکز انتقال خون حداقل 35 سال این افراد را به عنوان اهداکننده مستمر در چرخه اهدای خون خواهند داشت(نمودار 1).
نمودار 1: متوسط رشد سالانه جمعیت کشور در سال 1335 تا 1385بر اساس نتایج سرشماری سال 1385[FA2]
متوسط رشد سالانه جمعیت کشور بر اساس نمودارها و آمارهای موجود در سایت مرکز آمار ایران در دهه 70 و 80 نسبت به دهه‌های قبلی کاهش داشته است و از 4% در دهه 50 و 60 به 5/1% در دهه 70 و 80 رسیده است(نمودار 1).
جمعیت زیر30 سال در طی سال‌های مورد بررسی سیر نزولی داشته در حالی که در سایر گروه‌ها افزایش نسبی دیده می‌شود. جمعیت 18 تا 30 سال در سرشماری سال 1395 نسبت به قبل،21% کاهش داشته است(نمودار 2 و جدول 1).
مراکز خونگیری استان یزد شامل مرکز اصلی در شهر یزد (Yazd BTC)، مرکز خونگیری آزادشهر (AzadshahrBCC)، مرکز خونگیری و فرآوری اردکان (Ardakan BCPC)، مرکز خونگیری میبد(Meybod BCC) و تیم‌های سیار است. با توجه به این که تمرکز خونگیری در شهر یزد و اردکان بوده و بقیه مراکز زیر مجموعه این دو مرکز است، آمار شهر یزد و مناطق خونگیری تحت پوشش آن و اردکان و مناطق خونگیری تحت پوشش آن محاسبه گردید. به ترتیب 7/64 % و 38/65% از جعیت یزد و اردکان در رده سنی مناسب برای اهدای خون بودند.
در مجموع تعداد اهدا در سال های 1390 تا 1397 به ترتیب 40262 ، 42850 ، 42675 ، 39416 ، 40502 ، 39633 ، 40701 ، 43692 بوده است. در اهداکنندگان گروه سنی 18 تا 30 سال نیز در طی سال‌های مورد بررسی کاهش قابل ملاحظه مشاهده شد(نمودار 2).
تعداد و درصد اهداکنندگان در هر گروه سنی، در جدول نشان داده شده(جدول 2). همان طور که در داده‌های حاصل از این جدول مشخص است، جمعیت 18 تا 30 سال در سال 1395 نسبت به سال 1390(که آخرین سرشماری‌های رسمی کشور انجام شده است)، 21% کاهش یافته در حالی که جمعیت اهداکنندگان همین گروه سنی در همین بازه زمانی، 7/30% کاهش یافته اسـت. در سـال 1390 بیشتـریـن درصـد جمعیــت در گــروه سنـی 18 تا 30 سال و در سال 1397، بیشترین درصد جمعیت در گروه سنی 30 تا 40 سال بوده است.
میانگین، حداکثر و حداقل سن اهداکنندگان به ترتیب در
سال 1390، 2/44 سال ، 84 سال و 24 سال ، سال 1391 ،
21/43 سال،80 سال و 23 سال، 1392 ، 82/42 سال، 77 سال و 23 سال، در سال 1393، 14/42 سال، 77 سال و 22 سال، 1394 ، 17/41 سال، 77 سال و20 سال، 1395 ، 53/41 سال، 77 سال و20 سال، 1396 ، 88/40 ، 77 و 19 سال و در سال 1397، 07/40 سال، 77 سال و 18 سال بوده است. میانگین سن اهداکنندگان در طی سال‌های 1390 تا 1397، 32/1 ± 27/42 سال بوده و با نتایج جدول 2 نیز مطابقت دارد.
از 329631 اهداکننده مورد بررسی،(84/85%) 282979 اهداکننده متأهل، (35/13%) 44027 مجرد و (79/0%) 2625 نفر مطلقه یا بیوه بودند. (12/96%) 316856 نفر آقا و (07/3%) 10150 نفر خانم و در مورد(79/0%) 2625 نفر، جنسیت مشخص نشده بود. از نظر وضعیت تحصیلی اهداکنندگان مورد بررسی به ترتیب (65/0%) 2152 نفر، (32%) 105365 نفر، (81/31%) 104865 نفر، (15/0%) 509 نفر، (55/8%) 28198 نفر، (32/20%) 67000 نفر، (42/5%) 17888 نفر، (15/0%) 520 نفر و (95/0%) 3134 نفر در مقاطع تحصیلی بی‌سواد، زیر دیپلم، دیپلم، دانشجو، کاردانی، کارشناسی، کارشناسی ارشد و بالاتر، حوزوی و نامشخص قرار داشتند. بیشترین تعداد اهداکنندگان در طی سال‌های مورد بررسی، افرادی با مقطع تحصیلی دیپلم، زیر دیپلم و کاردانی بودند.
در بررسی وضعیت اشتغال اهداکنندگان مورد بررسی، مشخص شد بیشترین درصد اهداکنندگان به ترتیب در مشاغل کارگری (87/21%) 72092 نفر، اداری و دفتری (06/14%) 46347 نفر، فروشندگی(48/6%) 21369 نفر، فنی مهندسی(6%) 19788 نفر، رانندگی(36/5%) 17696 نفر و بازنشسته(74/5%) 18933 نفر اشتغال داشتند. کادر بهداشت و درمان(99/0%) 3276 نفر، فرهنگیان(62/1%) 5349 نفر، مشاغل صنعتی(53/0%)1757 نفر و روحانیان(28/0%) 945 نفر کمترین درصد از اهداکنندگان را به خود اختصاص دادند.
بحث
جمعیت اهداکننده 18 تا 30 سال در طی سال‌های مورد بررسی، سیر نزولی داشته در حالی که در سایر گروه‌ها افزایش نسبی دیده می‌شود. درصد اهداکنندگان گروه سنی 18 تا 30 سال در سال 1395نسبت به سال 1390، 7/30% و در سال 1397 نسبت به سال 1390، 3/32% کاهش یافته است. همان طور که در آمارها و نمودارها مشخص است، تغییرات سنی اهداکنندگان تا حدودی تابع سن جمعیت شهر بوده و در مطالعه حاضر جمعیت اهداکننده 18 تا 30 سال در طی سال‌های مورد بررسی سیر نزولی داشته است در حالی که در سایر گروه‌ها، افزایش نسبی دیده می‌شود و در بررسی سیر نمودارهای جمعیتی بر اساس نتایج سرشماری های رسمی کشور نیز همین نتایج حاصل شده است[FA3] . از 149833 نفر در شهر یزد و 38505 نفر در شهرستان اردکان در رده سنی 18 تا 30 سال، به ترتیب 77/29% و 95/28% اهداکننده خون هستند و بیشترین تعداد اهداکنندگان در رده سنی30 تا 40 سال قرار دارند[FA4] . در مطالعه جهانگیری و همکاران نشان داده شد که سن، تاثیر منفی بر شانس اهدای خون دارد. افراد با سن پایین‌تر شانس اهدای خون بیشتر و با فواصل کمتر را دارند(16). در مطالعه وو و همکاران نیز نتایج مشابهی در رابطه با تاثیر سن بر اهدای خون مشاهده شد(17). در مطالعه دکتر مسائلی و همکاران در سال 1385 در اصفهان، عنوان شده متغییر سن تأثیری در اهدای خون مجدد نداشته است(18). نتایج مطالعه دکتر دانشی در سال‌های 1388 تا 1392 نشان داد، بین سن، سطح تحصیلات و مستمر شدن جهت اهدای خـون ارتبـاط معنـاداری وجود داشت(19). بر اساس نتایج
مطالعه دکتر کسراییان و همکاران در سال 1384 ، میانگین سن شرکت کنندگان در این مطالعه 24/0 ± 04/38 سال و میانگین سن اهدای بار اول، 33 سال بوده است. مشخص گردید با افزایش سن احتمال مستمر شدن اهداکننده افزایش می‌یابد و در این مطالعه عنوان شد افراد تحصیل کرده در سنین بالاتری اقدام به اهدای خون می‌نمایند(20). بررسی روند اهداکنندگان خون در مطالعه مرادی نظر و همکاران در سال 1388 تا 1392، در استان کرمانشاه نشان می‌دهد که روند اهدای خون در گروه سنی 26 تا 35 سال، به شکل معناداری سیر صعودی داشته است. اهدای مستمر هم‌چنین به صورت صعودی در حال افزایش است ولی روند اهدای بار اول افزایش معنادار نداشته است(21).
افزایش اهداکنندگان در رده‌های سنی بالاتر و کاهش آن‌ها در رده سنی 18 تا 30 سال می‌تواند در سال‌های آینده باعث کاهش اهداکنندگان مستمر و ریزش تعداد اهداکنندگان گردد. فعالیت‌های جذب اهداکنندگان جوان باعث می‌شود سال‌های بیشتری در چرخه اهدای خون باقی بمانند، علاوه بر آن با آموزش الگوی زندگی سالم و پرهیز از رفتارهای پرخطر، منجر به حفظ ذخایر اهداکنندگان می‌شود. در سال 1390 بیشترین درصد جمعیت در گروه سنی 18 تا 30 سال و در سال 1397، بیشترین درصد جمعیت در گروه سنی 30 تا 40 سال بوده است که می‌تواند بیانگر این مسئله باشد که افراد 18 تا 30 سال در سال 1390 به عنوان اهداکننده مستمر حفظ شده و در طول زمان مطالعه به گروه سنی بعدی(30 تا 40 سال) منتقل شده‌اند. به عبارتی حفظ و جذب اهداکنندگان مستمر به خوبی انجام شده است ولی به تناسب آن اقدامات مؤثر برای افزایش اهداکننده در گروه سنی 18 تا 30 سال در طی سال‌های مورد بررسی انجام نشده است. هم‌چنین با توجه به اطلاعات جدول 2، بیش از 25% از اهداکنندگان در گروه سنی بالای 40 سال قرار دارند که در 10 تا 15 سال آینده، شرایط اهدای خون را نخواهند داشت و از چرخه اهدای خون خارج می‌شوند. از طرفی در گروه سنی 41 تا 50 سال و 51 تا 60 سال، رشد جمعیت استان و رشد جمعیت اهداکننده به ترتیب 5/6% ، 28/10% و 4/13% ، 1/38% بوده است که باز هم نشانگر حفظ اهداکننده مستمر و عدم وجود برنامه مدون برای جذب اهداکنندگان جدید و جوان به چرخه اهدا است.
بیشتریـن تعـداد اهـداکنندگان در طـی سـال‌های مـورد
بـررسـی، افـرادی بـا مقطـع تحصیلـی دیپلم، زیر دیپلم و
کاردانی بودند. در مطالعه اون‌بای نشان داده شده که احتمال اهدای خون در بین افراد با تحصیلات دانشگاهی بیشتر است و هرچه فواصل اهدا کمتر باشد، احتمال مراجعه برای اهدای بعدی بیشتر خواهد شد. هم‌چنین در این مطالعه سن به عنوان قوی‌ترین عامل برای اهدای مجدد عنوان شده است(22). نتایج این مطالعه در زمینه تحصیلات دانشگاهی با یافته‌های مطالعه حاضر مغایرت دارد.
در بررسی وضعیت اشتغال اهداکنندگان مورد بررسی مشخص شد بیشترین درصد اهداکنندگان به ترتیب در مشاغل کارگری، اداری و دفتری و فروشندگی اشتغال داشتند. کادر بهداشت و درمان، فرهنگیان، مشاغل صنعتی و روحانیان کمترین درصد از اهداکنندگان را به خود اختصاص دادند. در مطالعه کیوان آرا در ایلام در سال 1394 ، در هر دو گروه اهداکنندگان مستمر و غیرمستمر به ترتیب سطح تحصیلات دانشگاهی با 4/54% و 8/50%، شغل آزاد با 1/35% و 8/45%، مردان با 3/99% و 3/88%، متأهلین با 7/80% و 8/75%، گروه سنی 30 تا 50 سال با 8/66% و 7/61% بیشترین نرخ مراجعین را به خود اختصاص دادند(23). مشاغل اداری و دفتری و فنی مهندسی که نیاز به تحصیلات دانشگاهی دارد، از جمله مشاغلی است که بیشترین درصد اهداکنندگان را به خود اختصاص داده و از این نظر نتایج مطالعه حاضر با اون‌بای مطابقت دارد(22).
در مطالعه احمدی و همکاران در سال 2016 ، نقش عواملی چون سبک زندگی، سبک هویت و نظام باورهای افراد در گرایش به اهدای خون و مقایسه این سه عامل در دو جمعیت اهداکننده و غیر اهداکننده بررسی شد. بر اساس یافته‌های پژوهش، آگاهی از فاکتورهای مهم در داوطلب شدن افراد به منظور اهدای خون بوده و می‌تواند از خروج آن‌ها از چرخه اهدا جلوگیری کند(10). در مطالعه چگینی در سال 2017 ، انگیزه اهداکنندگان 1000 جوان در محدوده سنی 18 تا 30 سال(میانگین سن افراد مورد مطالعه 6/24 سال بود) جهت اهدای خون بررسی شد. شایع‌ترین انگیزه اهداکنندگان، کمک به هم نوع در 2/89 % بود. از بین آن‌ها 4/18% انجام آزمایش‌های رایگان و 8/21% انجام آزمایشHIV را به میزان زیادی در انگیزه‌شان جهت اهدای خون مؤثر دانستند. در این مطالعه عنوان شده، آگاهی و علم درخصوص اهدای خون و روش‌های انتقال بیماری‌ها کافی نبوده و لازم است برنامه‌های آموزشی مورد توجه قرار گیرد تا اهداکنندگان جوان به اهداکنندگان سالم مستمر تبدیل شوند(24).
نتیجه‌گیری
با توجه به نتایج به دست آمده از این مطالعه می‌توان نتیجه گرفت کاهش جمعیت اهداکنندگان 18 تا30 سال نسبت به جامعه شهری و افزایش آن در رده سنی بالای 40 سال، نشانگر این است که احتمالاً فعالیت‌های حفظ و جذب به صورت یکسان برای همه گروه‌ها انجام شده است. لذا لازم است با توجه به مسن شدن جمعیت و کاهش جمعیت زیر 30 سال و هم‌چنین توجه به این مسأله که افزایش اهداکننده در رده سنی 51 تا60 سال و بالای 60 سال در سال‌های آتی باعث مخاطراتی در تأمین خون مورد نیاز بیماران خواهد شد، با روش‌های مناسبی در زمینه حفظ و جذب اهداکنندگان رده سنی 18 تا 30 سال، اقدامات مؤثری صورت پذیرد. از آن جا که حداکثر سن مجاز برای اهدای خون 65 سال است، اگر روند فعلی اصلاح نگردد در طی سال‌های آینده درصد بزرگی از اهداکنندگان که در رده‌های سنی 30 تا 60 سال و بالای 60 سال قرار دارند، از چرخه اهدای خون خارج شده و ریزش شدیدی در تعداد افراد داوطلب برای اهدای خون اتفاق خواهد افتاد. تحلیل نتایج آماری مطالعه نشان می‌دهد در گروه‌های دانشجویان، کادر بهداشتی و درمانی، حوزوی، مشاغل صنعتی، جوانان هلال احمر و بسیج، اقدامات انگیزشی، اطلاع‌رسانی و آموزش در رابطه با اهمیت اهدای خون بایستی انجام گردد. هم‌چنین با همکاری گروه‌های مردم نهاد، هلال احمر، حوزه‌ها، بسیج بانوان و روابط عمومی دانشگاه‌ها در جهت فرهنگ‌سازی برای اهدای خون بانوان، اقدامات مؤثر انجام شده است. لازم است اقدامات پژوهشی در رابطه با روش‌های مؤثر برای جذب اهداکنندگان رده سنی 18تا30 سال از طریق شبکه‌های مجازی انجام شود. هم‌چنین در مطالعه‌های آتی پایش کشوری آمارهای فوق صورت پذیرد و وضعیت هر کدام از استان‌ها به تفکیک مشخص گردد و به تناسب آن اهداف کیفی ادارات کل انتقال خون و شاخص‌های مناسب برای پایش تدوین گردد تا در روند کنونی تغییر حاصل شود.
[FA2]این نمودار بیانگر تغییرات جمعیتی در سال سال های 1335 تا 1385 است متولدین 1355 تا 1365 در حال حاضر در رده سنی 30 تا 40 سال قرار دارند و بیشترین تعداد اهداکنندگان را نیز تشکیل می دهند. کاهش زاد و ولد در سال های بعد باعث کاهش جمعیت 18-30 در حال حاضر شده و با طبع ان اهداکننده گروه سنی 18-30 نیز کم شده است.
[FA3]پاسخ به ایراد شماره 16 از طرف داوران:
در صورتی که تغییرات سنی جمعیت شهری با تغییرات سنی جمعیت یکسان باشد می توان نتیجه گرفت که کاهش یا افزایش اهدادر یک گروه سنی خاص تابع تغییرات جمعیتی بوده ولی اگر به این شکل نباشد بایستی وجود یا عدم وجود نقایصی در حفظ و جذب اهداکننده بررسی گردد و علت عدم جذب اهداکنندگان در یگ گروه سنی خاص تحلیل گردد.
[FA4]مطالعه استانی و همکاران حذف شد
|
|
| ارسال نظر درباره این مقاله |
|
|
|
