جلد 16، شماره 3 - ( پاییز 1398 )
جلد 16 شماره 3 صفحات 216-208 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Vasileh R, Jafari A. The role of public relations of Iranian Blood Transfusion Organization in motivation of Ardabil citizens in blood donation. Sci J Iran Blood Transfus Organ 2019; 16 (3) :208-216
URL: http://bloodjournal.ir/article-1-1266-fa.html
URL: http://bloodjournal.ir/article-1-1266-fa.html
وسیله روح اله، جعفری علی. نقش روابط عمومی سازمان انتقال خون در ایجاد مشارکت شهروندان اردبیل در اهدای خون. فصلنامه پژوهشی خون. 1398; 16 (3) :208-216
استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد اردبیل
متن کامل [PDF 282 kb]
(1514 دریافت)
| چکیده (HTML) (3422 مشاهده)
مقدمه
سازمان انتقال خون ایران به عنـوان تنهـا متـولی تـأمین خون و فرآورده‌های خونی کشور همواره تلاش میکند تا با جلب اعتماد و ترغیب جامعه به مشارکت مستمر در اهدای خون داوطلبانه و با به کـارگیری آخـرین دسـتاوردهای علمی روز دنیا و رعایت استانداردهای جهانی، سالم‌ترین خون را به میزان کافی در اختیار مراکـز درمانی و بیماران قرار دهد(1).
اهمیت انتقال خون و نقش آن در سیستم درمانی بر هیچ کس پوشیده نیست. چه بسا بیمارانی که بقای حیـات خـود را مرهون انتقال انـواع فـرآورده‌هـای سـلولی و پلاسـمایی هستند(2). بنابراین وجود یک تلاش جمعـی توسـط بانـک خون برای افزایش تعداد افرادی که به طور منظم و مسـتمر خون اهدا میکنند، نیازمند یک فعالیت اجتماعی منسـجم و برنامه‌ریزی شده است(3). مهم‌ترین ابزارهایی که می‌توانند در زمینه فرهنگ‌سـازی برای انتقال خون ایفـای نقـش کننـد، بی‌تردیـد رسـانه‌هـا هستند. رسانه‌های جمعی می‌توانند تعامل بسیار مناسـبی بـا سازمان انتقال خون برای جلب مشـارکت مـردم در اهـدای خون داشته باشند.
کنش مشارکتی به دو بخش ذهنی و رفتاری تقسیم شده که بخش ذهنی، تمایلات و گرایشهای فردی را در بر می‌گیرد و بخش رفتاری، انجام فعالیتهای داوطلبانه جمعی را مد نظر دارد (4).
بنا به عقیده هانتینگتون، جوامعی که در آن‌ها زندگی گروهی و فعالیتهای جمعی گسترش زیادی ندارند، نوسازی با کاهش مشارکت همراه است. به این ترتیب بایستی نگرش‌ها و اولویت‌های نخبگان و وضع انجمنها، نهادها و گروههای واسط را از پیش‌زمینههای مشارکت اجتماعی برشمرد(5).
تحقیقات متعـددی نیـز در ارتبـاط بـا اهـدای خـون در کشور انجـام گرفتـه اسـت. به طـور مثال نوری و همکاران در تحقیقی میزان بازگشت مجدد اهداکنندگان خون با معافیت موقت، طی سه سال بعد از معافیت در شهر تبریز را بررسی نمودند(6). سیفی طرقی و همکاران در تحقیقی به بررسی تاثیر معافیت موقت اهداکنندگان خون بر میزان بازگشت مجـدد آن‌هـا در سطـح کشـور طی سال‌های 1393-1391 پرداختند(1).
مننتظری تختی و همکارانش در تحقیقی به بررسی ارزیابی دیدگاه اهداکنندگان خون نسبت به تبلیغات سازمان انتقال خون شهر بندرعباس پرداختند(7).
هاشمی طیر و همکاران در پژوهشی به مطالعه ارزیابی میزان آگـاهی دانشـجویان و اساتید خانم درباره شرایط اهدای خون سالم پرداختند(8).
بزاز عطایی و همکاران در تحقیقی به بررسی میزان آگاهی و دیدگاه معلمین خانم و دانش‌آموزان بالای 17 سال دبیرستان‌های دخترانه استان اردبیل در مورد اهدای خون پرداختند(9).
ایل بیگی و همکاران در مطالعه‌ای به بررسی میزان آگاهی اهداکنندگان از مطالب آموزشی ارایه شده در زمینه اهـدای خون سالم در تبریز پرداختند(10).
دماری و همکاران در تحقیقی به بررسی نگرش‌ها و باورهای ممانعت‌کننده از اهدای خون داوطلبانه مردم سه استان هرمزگان، سیستان و بلوچستان و خوزستان پرداختند(11).
شمس مشهدی و کفاشی در پژوهشی که با عنوان تاثیر رسانه‌های ملی بر سرمایه اجتماعی با تأکید بر مشارکت شهروندی انجام دادند، به این نتیجه رسیدند که نوع برنامه‌های نمایش داده شده و میزان زمان صرف شده از سوی تماشاگران بر چهار بعد مشارکت اجتماعی یعنی آگاهی، تصمیم‌گیری، مشارکت داشتن و رضایتمندی تأثیر چشمگیری داشته است(12). بنا بر آن چه بیان شد، هدف پژوهش حاضر پاسخگویی به این سؤال است که روابط عمومی سازمان انتقال خون در ایجاد مشارکت شهروندان اردبیلی در اهدای خون چه نقشی دارد؟
مواد و روش‌ها
پژوهش انجام شده یک مطالعه توصـیفی- مقطعـی بـود. جامعه آماری این پژوهش را تمامی شهروندان بالای 18 سال شهر اردبیل تشکیل می‌دادند. برای تعیین حجم نمونه نیز از جدول مورگان استفاده شد. با اطلاع از حجم جامعه آماری(مطابق با آخرین سرشماری نفوس و مسکن 115000 نفر)، حجم نمونه آماری مناسب برابر 384 نفر (حداکثر نمونه آماری مورد نیاز) به دست آمد. نمونه‌گیری به روش نمونه‌گیری خوشهای چند مرحله‌ای انجام شد؛ بدین صورت که شهر اردبیل به سه منطقه شهری تقسیم شد. سپس از هر منطقه 6 محله انتخاب و از هر محله 8 کوچه به طور تصادفی انتخاب شد. متناسب با وسعت و جمعیت کوچه‌ها از هر کوچه 2 تا 3 خانه به عنوان نمونه انتخاب شدند و در نهایت 384 نمونه به دست آمد. برای گردآوری اطلاعات از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شد. پرسشنامه مذکور از دو بخش تشکیل شده است: بخش اول شامل 6 سؤال مربوط به اطلاعات دموگرافیک اهداکننده(جنس، سن، وضعیت تأهل، تحصیلات، پایگاه اقتصادی- اجتماعی و سابقه مشارکت در اهدای خون) و بخش دوم نیز شامل 54 سؤال جهت سنجش نقش‌های روابط عمومی(نقش اطلاعی، اقناعی، حل مسأله، مشاوره‌ای، مدیریت روابط و آموزش عمومی) و مشارکت شهروندان(رفتارگرایانه یا مشروط، انسجامگرا و توسعه‌گرا) در زمینه اهدای خون میباشد که هر کدام از آن‌ها با 6 سؤال و با استفاده از طیف لیکرت با پاسخ پنج گزینه‌ای سنجش شد.
به هر کدام از گزینه‌های خیلی کم تا خیلی زیاد به ترتیب 0 تا 4 امتیاز تعلق گرفت. برآورد اعتبار پرسشنامه نیز از طریق اعتبار صوری Face validity صورت گرفت؛ به این ترتیب که با ارائه پرسشنامه به تعدادی از اعضای هیئت علمی دانشگاه‌ها و خبرگان، نظرات آن‌ها در مورد معتبر بودن گویه‌هایی که برای سنجش هر یک از متغیرها آمده، لحاظ گردید.
برای تعیین پایایی و همسانی درونی پرسشـنامه نیز از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد. این مقدار برای نقش‌های روابط عمومی برابر با 76/0 و برای مشارکت شهروندی برابر با 81/0 به دست آمد که نشان از پایایی مناسب پرسشنامه میباشد. برای تجزیه و تحلیل دادهها از نرم‌افزار آماری SPSS نسخه 22 و برای آزمون فرضیات از آزمون رگرسیون استفاده شد. مـوارد p کمتـر از 05/0 معنـادار تلقـی گردیـد.
یافته‌ها
یافته‌های توصیفی پژوهش نشان میدهد که 6/7% پاسخگویان زن و 4/92% نیز مرد بودند. طبق نتایج، 5/5% پاسخگویان با کمترین فراوانی در گروه سنی 20 تا 29 سال و 8/50% با بیشترین فراوانی در گروه سنی 30 تا 39 سال قرار داشتند. طبق نتایج 4/9% پاسخگویان با کمترین فراوانی تحصیلات زیر دیپلم و 2/55% نیز با بیشترین فراوانی تحصیلات لیسانس داشتند. 1/33% پاسخگویان با کمترین فراوانی جواب خیر به مشارکت دادند و 4/99% نیز با بیشترین فراوانی جواب بله دادند. 2/11% پاسخگویان با کمترین فراوانی پایگاه اقتصادی ـ اجتماعی پایین و 4/72% نیـز با بیشترین فراوانی پایگاه متوسط دارند(جداول 1 و 2).
جدول 1: شاخص‌های مرکزی متغیرهای روابط عمومی و ابعاد آن
طبق نتایج جدول فوق، میانگین روابط عمومی 66/3، نقش اقناعی 72/3، نقش اطلاعی 60/3، نقش حل مسأله 11/3، نقش مشاوره‌ای 45/3، نقش مدیریت روابط 80/2 و نقش آموزش عمومی 57/2 بود.
جدول 2: شاخص‌های مرکزی متغیرهای مشارکت شهروندان و ابعاد آن
طبق نتایج جدول فوق میانگین مشارکت شهروندان 21/3، رفتارگرایانه یا مشروط 35/3، انسجامگرا 36/3 و توسعه‌گرا 22/3 به دست آمد.
یافته‌ها نشان میدهد روابط عمومی سازمان انتقال خون در ایجاد مشارکت شهروندان در اهدای خون شهروندان اردبیل، تأثیر معناداری دارد(جدول 3).
جدول 3: خلاصه مدل رگرسیون نقش روابط عمومی سازمان انتقال خون در ایجاد مشارکت شهروندان
طبق نتایج جدول فوق، ضریب همبستگی بین روابط عمومی سازمان انتقال خون در ایجاد مشارکت شهروندان برابر 70/0 و ضریب تعیین نیز برابر 50/0 است که نشان میدهد متغیر وابسته، 50/0 ایجاد مشارکت شهروندان را تعیین میکند و بقیه مربوط به متغیرهای دیگر میباشد.
جدول 4: نتایج تحلیل رگرسیون بین نقش روابط عمومی سازمان انتقال خون در ایجاد مشارکت شهروندان
همان طور که در جدول فوق مشاهده میشود، میزان p مشاهده شده در این متغیر معنادار است و نتایج نشان میدهد که متغیر روابط عمومی سازمان انتقال خون (70/0b=) متغیـر ایجـاد مشارکــت شهروندان را پیش‌بینی
میکنند(جدول 4).
نتایج نشان میدهد نقش اقناعی روابط عمومی سازمان انتقال خون در ایجاد مشارکت شهروندان در اهدای خون تأثیر معناداری دارد(جدول 5).
جدول 5: خلاصه مدل رگرسیون نقش‌های روابط عمومی سازمان انتقال خون در ایجاد مشارکت شهروندان در اهدای خون
طبق نتایج جدول فوق، ضریب همبستگی بین نقش اقناعی سازمان انتقال خون در ایجاد مشارکت برابر 46/0 است و ضریب تعیین نیز برابر 22/0 میباشد که نشان میدهد متغیر وابسته، 22/0 ایجاد مشارکت شهروندان را تعیین میکند و بقیه مربوط به متغیرهای دیگر است.
ضریب همبستگی بین نقش اطلاعی سازمان انتقال خون در ایجاد مشارکت برابر 68/0 و ضریب تعیین نیز برابر 47/0 است که نشان میدهد، متغیر وابسته 47/0 ایجاد مشارکت شهروندان را تعیین میکند و بقیه مربوط به متغیرهای دیگر میباشد.
ضریب همبستگی بین نقش حل مسأله سازمان انتقال خون در ایجاد مشارکت برابر 19/0 است و ضریب تعیین نیز برابر 04/0 میباشد که نشان میدهد متغیر وابسته 04/0 ایجاد مشارکت شهروندان را تعیین میکند و بقیه مربوط به متغیرهای دیگر میباشد.
ضریب همبستگی بین نقش مشاوره‌ای روابط عمومی سازمان انتقال خون در ایجاد مشارکت برابر 49/0 است و ضریب تعیین نیز برابر 24/0 میباشد که نشان میدهد متغیر وابستـه 24/0 ایجاد مشارکـت شهروندان را تعیین میکند و
جدول 6: نتایج تحلیل رگرسیون نقش‌های روابط عمومی سازمان انتقال خون در ایجاد مشارکت شهروندان در اهدای خون
بقیه مربوط به متغیرهای دیگر میباشد.
ضریب همبستگی بین نقش مدیریت روابط عمومی سازمان انتقال خون در ایجاد مشارکت برابر 67/0 است و ضریب تعیین نیز برابر 46/0 میباشد که نشان میدهد متغیر وابسته 46/0 ایجاد مشارکت شهروندان را تعیین میکند و بقیه مربوط به متغیرهای دیگر میباشد.
ضریب همبستگی بین نقش آموزش عمومی روابط عمومی سازمان انتقال خون در ایجاد مشارکت برابر 40/0 و ضریب تعیین نیز برابر 16/0 است که نشان میدهد متغیر وابسته 16/0 ایجاد مشارکت شهروندان را تعیین میکند و بقیه مربوط به متغیرهای دیگر میباشد.
همان طور که در جدول فوق مشاهده می شود میزان p مشاهده شده معنادار است و نتایج نشان میدهد که متغیر نقـش اقناعـی سازمـان انتقال خون(46/0 = b) متغیر ایجاد
مشارکت شهروندان در اهدای خون را پیش‌بینی میکند (جدول 6).
نتایج نشان میدهد که متغیر نقش اطلاعی روابط عمومی سازمان انتقال خون(68/0 = b)، متغیر ایجاد مشارکت شهروندان در اهدای خون را پیش‌بینی میکند و میزان p مشاهده شده در این متغیر معنادار است.
نتایج نشان میدهد که متغیر نقش حل مسأله روابط عمومی سازمان انتقال خون(19/0 = b)، متغیر ایجاد مشارکت شهروندان در اهدای خون را پیش‌بینی میکند و میزان p مشاهده شده در این متغیر معنادار است.
متغیر نقش مشاوره‌ای روابط عمومی سازمان انتقال خون(49/0 = b) متغیر ایجاد مشارکت شهروندان در اهدای خون را پیش‌بینی میکند و میزان p مشاهده شده در این متغیر معنادار است.
متغیـر نقـش مدیریـت روابـط عمومـی سازمـان انتقـال
خون(67/0 = b) متغیر ایجاد مشارکت شهروندان در اهدای خون را پیش‌بینی میکند و میزان p مشاهده شده در این متغیر معنادار است.
نتایج جدول فوق هم چنین نشان میدهد میزان p مشاهده شده در متغیر نقش آموزش عمومی در روابط عمومی سازمان انتقال خون معنادار است و متغیر نقش آموزش عمومی روابط عمومی سازمان انتقال خون(40/0 = b) متغیر ایجاد مشارکت شهروندان در اهدای خون را پیش‌بینی میکند(جدول 6).
بحث
برای تعیین تاثیر متغیر نقش اقناعی روابط عمومی سازمان انتقال خون به عنوان متغیر پیش‌بینی کننده و ایجاد مشارکت شهروندان در اهدای خون به عنوان متغیر ملاک، یافته‌های تحقیق با تحلیل رگرسیون ساده به روش ورود تحلیل شدند. همان طور که در یافته‌های تحقیق مشاهده میشود، میزان p مشاهده شده در این متغیر معنادار است و نتایج نشان میدهد که متغیر نقش اقناعی سازمان انتقال خون (46/0b=) متغیر ایجاد مشارکت شهروندان در اهدای خون را پیش‌بینی میکنند. نتایج این فرضیه با نتایج تحقیقات شمس مشهدی و کفاشی همسو است(12). در تبیین این فرضیه میتوان گفت که اقناع و تبلیغ جریانی است که از طریق آن شناخت، عقیده، طرز تفکر یا رفتار یک فرد نسبت به چیزی تحت تأثیر ارتباط شخصی، اشخاص یا سازمان دیگری نسبت به همان چیز قرار می‌گیرد که این نقش باعث افزایش در مشارکت شهروندان در اهدای خون می‌گردد.
یافته‌های تحقیق نشان داد که متغیر نقش اطلاعی سازمان انتقال خون(68/0b=)، متغیر ایجاد مشارکت شهروندان در اهدای خون را پیش‌بینی میکند. نتایج این فرضیه با نتایج تحقیقات شمس مشهدی و کفاشی همسو میباشد(12). در تبییـن این فرضیه میتوان گفت که روابط
عمومی، روبه‌رو شدن یک سازمان یا مؤسسه با مخاطبانش را از طریق پرداختن به موضوعات و مطالب و اخباری انجام می‌دهـد کـه بـه منافـع مشتـرک آن‌ها مربوط است و
نقش اطلاعی دارد و این نقش باعث افزایـش در مشارکـت
شهروندان می‌گردد.
یافته‌های تحقیق هم‌چنین نشان داد که متغیر نقش حل مسأله سازمان انتقال خون(19/0b=) متغیر ایجاد مشارکت شهروندان در اهدای خون را پیش‌بینی میکنند. نتایج این فرضیه با نتایج تحقیقات شمس مشهدی و کفاشی همسو میباشد(12). در تبیین این فرضیه میتوان گفت که روابط عمومی گامی بلند و شتابان به سمت تحول ماهیت فرآیندهای روابط عمومی برمی‌دارد و باعث حل مشکلات و مسائل در حیطه روابط می‌گردد که این نقش نیز باعث ایجاد مشارکت شهروندان در اهدای خون میشود.
دیگر یافته تحقیق نشان داد که متغیر نقش مشاوره‌ای سازمان انتقال خون(49/0b=)، متغیر ایجاد مشارکت شهروندان در اهدای خون را پیش‌بینی میکند. نتایج این فرضیه با نتایج تحقیقات شمس مشهدی و کفاشی همسو میباشد. در تبیین این فرضیه میتوان گفت از آن جایی که در روابط عمومی توانمندی‌های سازمان، خدمات و عملکرد آن باید مورد توجه قرار گیرد و اطلاع‌رسانی مناسب برقرار شود، این سیستم باید طوری طراحی شود که اطلاع‌گیری، اطلاع‌رسانی و هم چنین ایجاد مشاوره مناسب برای مدیریت سازمان و نهاد با توجه به حوزه‌های وظیفه‌ای متفاوت، هماهنگی لازم را داشته باشد تا بتواند انسجام بانک‌های اطلاعاتی نامتجانس را فراهم نماید.
هم چنین یافته دیگر تحقیق نشان داد که متغیر نقش مدیریت روابط سازمان انتقال خون(67/0b=)، متغیر ایجاد مشارکت شهروندان در اهدای خون را پیش‌بینی میکند. نتایج این فرضیه با نتایج تحقیقات شمس مشهدی و کفاشی همسو میباشد(12). در تبیین این فرضیه میتوان گفت که به هر حال واقعیت این است که امروزه فعالیت روابط عمومی از قالب‌های سنتی خود خارج شده و اشکال متنوع و متفاوتی به خود گرفته است. وجه مشترک همه این فعالیت‌ها، استفاده از تکنولوژی‌های اطلاعاتی و افزایش قدرت تعامل با مخاطب یا مشتری میباشد و نقش مدیریت روابط سازمان انتقال خون در ایجاد مشارکت شهروندان خیلی مهم است.
دیگـر یافتـه تحقیـق نشـان داد کـه متغیر نقش آموزش
عمومـی سـازمـان انتقـال خـون(40/0b=)، متغیــر ایجـاد
مشارکت شهروندان در اهدای خون را پیش‌بینی میکنند. نتایج این فرضیه با نتایج تحقیقات شمس مشهدی و کفاشی همسو میباشد(12). در تبیین این فرضیه میتوان گفت که در واقع آن چه روح روابط عمومی الکترونیک را می‌سازد، بینش حاکم بر آن است و تکنولوژی ابزاری برای تحقق این آرمان میباشد. با توجه به وضعیت موجود، زیرساخت‌های فناوری اطلاعات در ایران و کیفیت کارکرد روابط عمومی‌ها از نظر فعالیتهای الکترونیک و اینترنتی، میتوان گفت در میان همه اشکال روابط عمومی مدرن، ما فعلاً در حد فاصل روابط عمومی الکترونیک و روابط عمومی دیجیتال قرار داریم و بحث آموزش این فناوری ها در جهت افزایش مشارکت شهروندان خیلی مطرح میباشد.
نتیجه‌گیری
برای تعیین تأثیر متغیر روابط عمومی سازمان انتقال خون به عنوان متغیر پیش‌بینی کننده و ایجاد مشارکت شهروندان به عنوان متغیر ملاک، این دو متغیر با تحلیل رگرسیون ساده بررسی شدند. میزان p مشاهده شده در این متغیر معنادار است و نتایج نشان داد که متغیر روابط عمومی سازمان انتقال خون (70/0b=)، متغیر ایجاد مشارکت شهروندان را پیش‌بینی میکند. در تبیین این فرضیه میتوان گفت که روابط عمومی، نوع دیگری از عملکرد مدیریت است که به ایجاد و حفظ خط مشی‌های متقابل در زمینه شناخت و پذیرش روابط کمک کرده و موجب همکاری سازمان با مخاطبان آن میشود. هم چنین روابط عمومی شامل چگونگی اداره مشکلات یا مسائل است که به مدیریت سازمان کمک میکند تا از افکار عمومی آگاهی یابد و به آن‌ها پاسخ گوید که با توجه به این توضیح روابط عمومی سازمان میتواند باعث افزایش
مشارکت شهروندان در اهدای خون گردد.
طبق نتایجی که از تحلیل فرضیات این تحقیق به دست آمد، ابعاد روابط عمومی(نقش اقناعی، اطلاعی، حل مسأله، مشاوره‌ای، مدیریت روابط) سازمان انتقال خون در ایجاد مشارکت شهروندان در اهدای خون، تأثیر مثبت معناداری دارد. با توجه به نتایج فرضیات پیشنهادهای زیر ارائه می‌گردد:
به رؤسای سازمان انتقال خون پیشنهاد میشود با توجه به ورود ایران به جامعه اطلاعاتی، نسبت به تقویت ارتباطات الکترونیک سازمان با سایر سازمان‌ها و رسانه‌ها اقدام کنند که لازمه این کار، مجهزبودن دست‌اندرکاران روابط عمومی به دانش عمومی کامپیوتر است.
رؤسای سازمان انتقال خون، مراکز پژوهشی و فناوری که به جایگاه مهم روابط عمومی وقوف کامل داشتند، حمایت لازم از نظر پشتیبانی معنوی از روابط عمومی را داشته باشند و زمینه حضور مدیران روابط عمومی در جلسات تصمیم‌گیری سازمان و مراکز را فراهم سازند، اعتقاد بر این است که حضور مؤثر مدیران روابط عمومی در جلسات مهم نظیر هیئت رئیسه، شورای سازمانی و شورای فرهنگی میتواند در جهت ارتقای جایگاه روابط عمومی در سازمان و مرکز پژوهشی و انجام وظایف مدیران روابط عمومی بسیار مهم و اساسی باشد.
در رسانه‌های نوین هم چون شبکه‌های اجتماعی که این روزها کاربرد فراوانی دارد، روش‌های مختلف در افزایش مشارکت اجتماعی شهروندان در اهدای خون به کار برده شود.
برگزاری مباحثه و هم‌اندیشی و امکان چت گروهی در مورد موضوعات روز اجتماعی و به خصوص موضوعات سلامت و مباحث اهدای خون میتواند در افزایش مشارکت اجتماعی انسجامگرا در بین شهروندان مؤثر باشد.
متن کامل: (1595 مشاهده)
نقش روابط عمومی سازمان انتقال خون در ایجاد مشارکت شهروندان اردبیل
در اهدای خون
روح‌اله وسیله1، علی جعفری2
چکیده
سابقه و هدف
رسالت اصلی سازمان انتقال خون، تهیه خون و فرآورده‌های سالم و کافی برای بیماران است. با پیشرفت علم و فناوری، هنوز هیچ جایگزین مناسبی برای خون انسانی ساخته نشده است. از طرف دیگر مشارکت افراد در فعالیتهای اجتماعی از جمله اهدای خون داوطلبانه، تحت تاثیر کارکرد نهادهای مختلفی مثل روابط عمومی است. هدف این پژوهش، بررسی نقش روابط عمومی سازمان انتقال خون در ایجاد مشارکت شهروندان شهر اردبیل در اهدای خون بود.
مواد و روش‌ها
این مطالعه توصیفی ـ مقطعی با روش نمونه‌گیری خوشهای چند مرحله‌ای بر روی 384 نفر از شهروندان بالای 18 سال شهر اردبیل و با استفاده از پرسشنامه صورت گرفت. یافته‌ها توسط آزمون رگرسیون و با استفاده از نرم‌افزار SPSS نسخه 22 تجزیه و تحلیل شدند.
یافته‌ها
اهداکنندگان در رده سنی 18 تا 60 سال قرار داشتند. یافته‌های تحقیق حاکی از آن بود که میانگین نقش روابط عمومی 66/3 (انحراف معیار 84/0)، نقش اقناعی 72/3 (انحراف معیار 41/0)، نقش اطلاعی60/3 (انحراف معیار 46/1)، نقش حل مسأله 11/3 (انحراف معیار 51/0)، نقش مشاوره‌ای 45/3 (انحراف معیار 48/0)، نقش مدیریت روابط 80/2 (انحراف معیار 57/0) و میانگین نقش آموزش عمومی 57/2 (انحراف معیار 63/0) میباشد.طبق یافته‌ها میانگین مشارکت شهروندان 21/3 (انحراف معیار 33/0)، مشارکت رفتارگرایانه یا مشروط 35/3 (انحراف معیار 51/0)، مشارکت انسجامگرا 36/3 (انحراف معیار 73/0) و مشارکت توسعه‌گرا 22/3 (انحراف معیار 78/0) بود.
نتیجه گیری
ابعاد روابط عمومی(نقش اقناعی، اطلاعی، حل مسأله، مشاوره‌ای، مدیریت روابط و آموزش عمومی) سازمان انتقال خون در ایجاد مشارکت در اهدای خون در میان شهروندان اردبیل تأثیر مثبت معناداری دارد.
کلمات کلیدی: اهدای خون، روابط عمومی، انگیزه
تاریخ دریافت: 7 /2/98
تاریخ پذیرش: 26/4/98
1- کارشناس ارشد علوم ارتباطات اجتماعی ـ دانشگاه آزاد اسلامی واحد اردبیل و مرکز تحقیقات انتقال خون ـ مؤسسه عالی آموزشی و پژوهشی طب انتقال خون و اداره کل انتقال خون اردبیل ـ اردبیل ـ ایران
2- مؤلف مسئول: دکترای علوم ارتباطات ـ استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد اردبیل ـ اردبیل ـ ایران ـ صندوق پستی: 5615731567
در اهدای خون
روح‌اله وسیله1، علی جعفری2
چکیده
سابقه و هدف
رسالت اصلی سازمان انتقال خون، تهیه خون و فرآورده‌های سالم و کافی برای بیماران است. با پیشرفت علم و فناوری، هنوز هیچ جایگزین مناسبی برای خون انسانی ساخته نشده است. از طرف دیگر مشارکت افراد در فعالیتهای اجتماعی از جمله اهدای خون داوطلبانه، تحت تاثیر کارکرد نهادهای مختلفی مثل روابط عمومی است. هدف این پژوهش، بررسی نقش روابط عمومی سازمان انتقال خون در ایجاد مشارکت شهروندان شهر اردبیل در اهدای خون بود.
مواد و روش‌ها
این مطالعه توصیفی ـ مقطعی با روش نمونه‌گیری خوشهای چند مرحله‌ای بر روی 384 نفر از شهروندان بالای 18 سال شهر اردبیل و با استفاده از پرسشنامه صورت گرفت. یافته‌ها توسط آزمون رگرسیون و با استفاده از نرم‌افزار SPSS نسخه 22 تجزیه و تحلیل شدند.
یافته‌ها
اهداکنندگان در رده سنی 18 تا 60 سال قرار داشتند. یافته‌های تحقیق حاکی از آن بود که میانگین نقش روابط عمومی 66/3 (انحراف معیار 84/0)، نقش اقناعی 72/3 (انحراف معیار 41/0)، نقش اطلاعی60/3 (انحراف معیار 46/1)، نقش حل مسأله 11/3 (انحراف معیار 51/0)، نقش مشاوره‌ای 45/3 (انحراف معیار 48/0)، نقش مدیریت روابط 80/2 (انحراف معیار 57/0) و میانگین نقش آموزش عمومی 57/2 (انحراف معیار 63/0) میباشد.طبق یافته‌ها میانگین مشارکت شهروندان 21/3 (انحراف معیار 33/0)، مشارکت رفتارگرایانه یا مشروط 35/3 (انحراف معیار 51/0)، مشارکت انسجامگرا 36/3 (انحراف معیار 73/0) و مشارکت توسعه‌گرا 22/3 (انحراف معیار 78/0) بود.
نتیجه گیری
ابعاد روابط عمومی(نقش اقناعی، اطلاعی، حل مسأله، مشاوره‌ای، مدیریت روابط و آموزش عمومی) سازمان انتقال خون در ایجاد مشارکت در اهدای خون در میان شهروندان اردبیل تأثیر مثبت معناداری دارد.
کلمات کلیدی: اهدای خون، روابط عمومی، انگیزه
تاریخ دریافت: 7 /2/98
تاریخ پذیرش: 26/4/98
1- کارشناس ارشد علوم ارتباطات اجتماعی ـ دانشگاه آزاد اسلامی واحد اردبیل و مرکز تحقیقات انتقال خون ـ مؤسسه عالی آموزشی و پژوهشی طب انتقال خون و اداره کل انتقال خون اردبیل ـ اردبیل ـ ایران
2- مؤلف مسئول: دکترای علوم ارتباطات ـ استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد اردبیل ـ اردبیل ـ ایران ـ صندوق پستی: 5615731567
مقدمه
سازمان انتقال خون ایران به عنـوان تنهـا متـولی تـأمین خون و فرآورده‌های خونی کشور همواره تلاش میکند تا با جلب اعتماد و ترغیب جامعه به مشارکت مستمر در اهدای خون داوطلبانه و با به کـارگیری آخـرین دسـتاوردهای علمی روز دنیا و رعایت استانداردهای جهانی، سالم‌ترین خون را به میزان کافی در اختیار مراکـز درمانی و بیماران قرار دهد(1).
اهمیت انتقال خون و نقش آن در سیستم درمانی بر هیچ کس پوشیده نیست. چه بسا بیمارانی که بقای حیـات خـود را مرهون انتقال انـواع فـرآورده‌هـای سـلولی و پلاسـمایی هستند(2). بنابراین وجود یک تلاش جمعـی توسـط بانـک خون برای افزایش تعداد افرادی که به طور منظم و مسـتمر خون اهدا میکنند، نیازمند یک فعالیت اجتماعی منسـجم و برنامه‌ریزی شده است(3). مهم‌ترین ابزارهایی که می‌توانند در زمینه فرهنگ‌سـازی برای انتقال خون ایفـای نقـش کننـد، بی‌تردیـد رسـانه‌هـا هستند. رسانه‌های جمعی می‌توانند تعامل بسیار مناسـبی بـا سازمان انتقال خون برای جلب مشـارکت مـردم در اهـدای خون داشته باشند.
کنش مشارکتی به دو بخش ذهنی و رفتاری تقسیم شده که بخش ذهنی، تمایلات و گرایشهای فردی را در بر می‌گیرد و بخش رفتاری، انجام فعالیتهای داوطلبانه جمعی را مد نظر دارد (4).
بنا به عقیده هانتینگتون، جوامعی که در آن‌ها زندگی گروهی و فعالیتهای جمعی گسترش زیادی ندارند، نوسازی با کاهش مشارکت همراه است. به این ترتیب بایستی نگرش‌ها و اولویت‌های نخبگان و وضع انجمنها، نهادها و گروههای واسط را از پیش‌زمینههای مشارکت اجتماعی برشمرد(5).
تحقیقات متعـددی نیـز در ارتبـاط بـا اهـدای خـون در کشور انجـام گرفتـه اسـت. به طـور مثال نوری و همکاران در تحقیقی میزان بازگشت مجدد اهداکنندگان خون با معافیت موقت، طی سه سال بعد از معافیت در شهر تبریز را بررسی نمودند(6). سیفی طرقی و همکاران در تحقیقی به بررسی تاثیر معافیت موقت اهداکنندگان خون بر میزان بازگشت مجـدد آن‌هـا در سطـح کشـور طی سال‌های 1393-1391 پرداختند(1).
مننتظری تختی و همکارانش در تحقیقی به بررسی ارزیابی دیدگاه اهداکنندگان خون نسبت به تبلیغات سازمان انتقال خون شهر بندرعباس پرداختند(7).
هاشمی طیر و همکاران در پژوهشی به مطالعه ارزیابی میزان آگـاهی دانشـجویان و اساتید خانم درباره شرایط اهدای خون سالم پرداختند(8).
بزاز عطایی و همکاران در تحقیقی به بررسی میزان آگاهی و دیدگاه معلمین خانم و دانش‌آموزان بالای 17 سال دبیرستان‌های دخترانه استان اردبیل در مورد اهدای خون پرداختند(9).
ایل بیگی و همکاران در مطالعه‌ای به بررسی میزان آگاهی اهداکنندگان از مطالب آموزشی ارایه شده در زمینه اهـدای خون سالم در تبریز پرداختند(10).
دماری و همکاران در تحقیقی به بررسی نگرش‌ها و باورهای ممانعت‌کننده از اهدای خون داوطلبانه مردم سه استان هرمزگان، سیستان و بلوچستان و خوزستان پرداختند(11).
شمس مشهدی و کفاشی در پژوهشی که با عنوان تاثیر رسانه‌های ملی بر سرمایه اجتماعی با تأکید بر مشارکت شهروندی انجام دادند، به این نتیجه رسیدند که نوع برنامه‌های نمایش داده شده و میزان زمان صرف شده از سوی تماشاگران بر چهار بعد مشارکت اجتماعی یعنی آگاهی، تصمیم‌گیری، مشارکت داشتن و رضایتمندی تأثیر چشمگیری داشته است(12). بنا بر آن چه بیان شد، هدف پژوهش حاضر پاسخگویی به این سؤال است که روابط عمومی سازمان انتقال خون در ایجاد مشارکت شهروندان اردبیلی در اهدای خون چه نقشی دارد؟
مواد و روش‌ها
پژوهش انجام شده یک مطالعه توصـیفی- مقطعـی بـود. جامعه آماری این پژوهش را تمامی شهروندان بالای 18 سال شهر اردبیل تشکیل می‌دادند. برای تعیین حجم نمونه نیز از جدول مورگان استفاده شد. با اطلاع از حجم جامعه آماری(مطابق با آخرین سرشماری نفوس و مسکن 115000 نفر)، حجم نمونه آماری مناسب برابر 384 نفر (حداکثر نمونه آماری مورد نیاز) به دست آمد. نمونه‌گیری به روش نمونه‌گیری خوشهای چند مرحله‌ای انجام شد؛ بدین صورت که شهر اردبیل به سه منطقه شهری تقسیم شد. سپس از هر منطقه 6 محله انتخاب و از هر محله 8 کوچه به طور تصادفی انتخاب شد. متناسب با وسعت و جمعیت کوچه‌ها از هر کوچه 2 تا 3 خانه به عنوان نمونه انتخاب شدند و در نهایت 384 نمونه به دست آمد. برای گردآوری اطلاعات از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شد. پرسشنامه مذکور از دو بخش تشکیل شده است: بخش اول شامل 6 سؤال مربوط به اطلاعات دموگرافیک اهداکننده(جنس، سن، وضعیت تأهل، تحصیلات، پایگاه اقتصادی- اجتماعی و سابقه مشارکت در اهدای خون) و بخش دوم نیز شامل 54 سؤال جهت سنجش نقش‌های روابط عمومی(نقش اطلاعی، اقناعی، حل مسأله، مشاوره‌ای، مدیریت روابط و آموزش عمومی) و مشارکت شهروندان(رفتارگرایانه یا مشروط، انسجامگرا و توسعه‌گرا) در زمینه اهدای خون میباشد که هر کدام از آن‌ها با 6 سؤال و با استفاده از طیف لیکرت با پاسخ پنج گزینه‌ای سنجش شد.
به هر کدام از گزینه‌های خیلی کم تا خیلی زیاد به ترتیب 0 تا 4 امتیاز تعلق گرفت. برآورد اعتبار پرسشنامه نیز از طریق اعتبار صوری Face validity صورت گرفت؛ به این ترتیب که با ارائه پرسشنامه به تعدادی از اعضای هیئت علمی دانشگاه‌ها و خبرگان، نظرات آن‌ها در مورد معتبر بودن گویه‌هایی که برای سنجش هر یک از متغیرها آمده، لحاظ گردید.
برای تعیین پایایی و همسانی درونی پرسشـنامه نیز از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد. این مقدار برای نقش‌های روابط عمومی برابر با 76/0 و برای مشارکت شهروندی برابر با 81/0 به دست آمد که نشان از پایایی مناسب پرسشنامه میباشد. برای تجزیه و تحلیل دادهها از نرم‌افزار آماری SPSS نسخه 22 و برای آزمون فرضیات از آزمون رگرسیون استفاده شد. مـوارد p کمتـر از 05/0 معنـادار تلقـی گردیـد.
یافته‌ها
یافته‌های توصیفی پژوهش نشان میدهد که 6/7% پاسخگویان زن و 4/92% نیز مرد بودند. طبق نتایج، 5/5% پاسخگویان با کمترین فراوانی در گروه سنی 20 تا 29 سال و 8/50% با بیشترین فراوانی در گروه سنی 30 تا 39 سال قرار داشتند. طبق نتایج 4/9% پاسخگویان با کمترین فراوانی تحصیلات زیر دیپلم و 2/55% نیز با بیشترین فراوانی تحصیلات لیسانس داشتند. 1/33% پاسخگویان با کمترین فراوانی جواب خیر به مشارکت دادند و 4/99% نیز با بیشترین فراوانی جواب بله دادند. 2/11% پاسخگویان با کمترین فراوانی پایگاه اقتصادی ـ اجتماعی پایین و 4/72% نیـز با بیشترین فراوانی پایگاه متوسط دارند(جداول 1 و 2).
جدول 1: شاخص‌های مرکزی متغیرهای روابط عمومی و ابعاد آن
طبق نتایج جدول فوق، میانگین روابط عمومی 66/3، نقش اقناعی 72/3، نقش اطلاعی 60/3، نقش حل مسأله 11/3، نقش مشاوره‌ای 45/3، نقش مدیریت روابط 80/2 و نقش آموزش عمومی 57/2 بود.
جدول 2: شاخص‌های مرکزی متغیرهای مشارکت شهروندان و ابعاد آن
طبق نتایج جدول فوق میانگین مشارکت شهروندان 21/3، رفتارگرایانه یا مشروط 35/3، انسجامگرا 36/3 و توسعه‌گرا 22/3 به دست آمد.
یافته‌ها نشان میدهد روابط عمومی سازمان انتقال خون در ایجاد مشارکت شهروندان در اهدای خون شهروندان اردبیل، تأثیر معناداری دارد(جدول 3).
جدول 3: خلاصه مدل رگرسیون نقش روابط عمومی سازمان انتقال خون در ایجاد مشارکت شهروندان
طبق نتایج جدول فوق، ضریب همبستگی بین روابط عمومی سازمان انتقال خون در ایجاد مشارکت شهروندان برابر 70/0 و ضریب تعیین نیز برابر 50/0 است که نشان میدهد متغیر وابسته، 50/0 ایجاد مشارکت شهروندان را تعیین میکند و بقیه مربوط به متغیرهای دیگر میباشد.
جدول 4: نتایج تحلیل رگرسیون بین نقش روابط عمومی سازمان انتقال خون در ایجاد مشارکت شهروندان
همان طور که در جدول فوق مشاهده میشود، میزان p مشاهده شده در این متغیر معنادار است و نتایج نشان میدهد که متغیر روابط عمومی سازمان انتقال خون (70/0b=) متغیـر ایجـاد مشارکــت شهروندان را پیش‌بینی
میکنند(جدول 4).
نتایج نشان میدهد نقش اقناعی روابط عمومی سازمان انتقال خون در ایجاد مشارکت شهروندان در اهدای خون تأثیر معناداری دارد(جدول 5).
جدول 5: خلاصه مدل رگرسیون نقش‌های روابط عمومی سازمان انتقال خون در ایجاد مشارکت شهروندان در اهدای خون
طبق نتایج جدول فوق، ضریب همبستگی بین نقش اقناعی سازمان انتقال خون در ایجاد مشارکت برابر 46/0 است و ضریب تعیین نیز برابر 22/0 میباشد که نشان میدهد متغیر وابسته، 22/0 ایجاد مشارکت شهروندان را تعیین میکند و بقیه مربوط به متغیرهای دیگر است.
ضریب همبستگی بین نقش اطلاعی سازمان انتقال خون در ایجاد مشارکت برابر 68/0 و ضریب تعیین نیز برابر 47/0 است که نشان میدهد، متغیر وابسته 47/0 ایجاد مشارکت شهروندان را تعیین میکند و بقیه مربوط به متغیرهای دیگر میباشد.
ضریب همبستگی بین نقش حل مسأله سازمان انتقال خون در ایجاد مشارکت برابر 19/0 است و ضریب تعیین نیز برابر 04/0 میباشد که نشان میدهد متغیر وابسته 04/0 ایجاد مشارکت شهروندان را تعیین میکند و بقیه مربوط به متغیرهای دیگر میباشد.
ضریب همبستگی بین نقش مشاوره‌ای روابط عمومی سازمان انتقال خون در ایجاد مشارکت برابر 49/0 است و ضریب تعیین نیز برابر 24/0 میباشد که نشان میدهد متغیر وابستـه 24/0 ایجاد مشارکـت شهروندان را تعیین میکند و
جدول 6: نتایج تحلیل رگرسیون نقش‌های روابط عمومی سازمان انتقال خون در ایجاد مشارکت شهروندان در اهدای خون
بقیه مربوط به متغیرهای دیگر میباشد.
ضریب همبستگی بین نقش مدیریت روابط عمومی سازمان انتقال خون در ایجاد مشارکت برابر 67/0 است و ضریب تعیین نیز برابر 46/0 میباشد که نشان میدهد متغیر وابسته 46/0 ایجاد مشارکت شهروندان را تعیین میکند و بقیه مربوط به متغیرهای دیگر میباشد.
ضریب همبستگی بین نقش آموزش عمومی روابط عمومی سازمان انتقال خون در ایجاد مشارکت برابر 40/0 و ضریب تعیین نیز برابر 16/0 است که نشان میدهد متغیر وابسته 16/0 ایجاد مشارکت شهروندان را تعیین میکند و بقیه مربوط به متغیرهای دیگر میباشد.
همان طور که در جدول فوق مشاهده می شود میزان p مشاهده شده معنادار است و نتایج نشان میدهد که متغیر نقـش اقناعـی سازمـان انتقال خون(46/0 = b) متغیر ایجاد
مشارکت شهروندان در اهدای خون را پیش‌بینی میکند (جدول 6).
نتایج نشان میدهد که متغیر نقش اطلاعی روابط عمومی سازمان انتقال خون(68/0 = b)، متغیر ایجاد مشارکت شهروندان در اهدای خون را پیش‌بینی میکند و میزان p مشاهده شده در این متغیر معنادار است.
نتایج نشان میدهد که متغیر نقش حل مسأله روابط عمومی سازمان انتقال خون(19/0 = b)، متغیر ایجاد مشارکت شهروندان در اهدای خون را پیش‌بینی میکند و میزان p مشاهده شده در این متغیر معنادار است.
متغیر نقش مشاوره‌ای روابط عمومی سازمان انتقال خون(49/0 = b) متغیر ایجاد مشارکت شهروندان در اهدای خون را پیش‌بینی میکند و میزان p مشاهده شده در این متغیر معنادار است.
متغیـر نقـش مدیریـت روابـط عمومـی سازمـان انتقـال
خون(67/0 = b) متغیر ایجاد مشارکت شهروندان در اهدای خون را پیش‌بینی میکند و میزان p مشاهده شده در این متغیر معنادار است.
نتایج جدول فوق هم چنین نشان میدهد میزان p مشاهده شده در متغیر نقش آموزش عمومی در روابط عمومی سازمان انتقال خون معنادار است و متغیر نقش آموزش عمومی روابط عمومی سازمان انتقال خون(40/0 = b) متغیر ایجاد مشارکت شهروندان در اهدای خون را پیش‌بینی میکند(جدول 6).
بحث
برای تعیین تاثیر متغیر نقش اقناعی روابط عمومی سازمان انتقال خون به عنوان متغیر پیش‌بینی کننده و ایجاد مشارکت شهروندان در اهدای خون به عنوان متغیر ملاک، یافته‌های تحقیق با تحلیل رگرسیون ساده به روش ورود تحلیل شدند. همان طور که در یافته‌های تحقیق مشاهده میشود، میزان p مشاهده شده در این متغیر معنادار است و نتایج نشان میدهد که متغیر نقش اقناعی سازمان انتقال خون (46/0b=) متغیر ایجاد مشارکت شهروندان در اهدای خون را پیش‌بینی میکنند. نتایج این فرضیه با نتایج تحقیقات شمس مشهدی و کفاشی همسو است(12). در تبیین این فرضیه میتوان گفت که اقناع و تبلیغ جریانی است که از طریق آن شناخت، عقیده، طرز تفکر یا رفتار یک فرد نسبت به چیزی تحت تأثیر ارتباط شخصی، اشخاص یا سازمان دیگری نسبت به همان چیز قرار می‌گیرد که این نقش باعث افزایش در مشارکت شهروندان در اهدای خون می‌گردد.
یافته‌های تحقیق نشان داد که متغیر نقش اطلاعی سازمان انتقال خون(68/0b=)، متغیر ایجاد مشارکت شهروندان در اهدای خون را پیش‌بینی میکند. نتایج این فرضیه با نتایج تحقیقات شمس مشهدی و کفاشی همسو میباشد(12). در تبییـن این فرضیه میتوان گفت که روابط
عمومی، روبه‌رو شدن یک سازمان یا مؤسسه با مخاطبانش را از طریق پرداختن به موضوعات و مطالب و اخباری انجام می‌دهـد کـه بـه منافـع مشتـرک آن‌ها مربوط است و
نقش اطلاعی دارد و این نقش باعث افزایـش در مشارکـت
شهروندان می‌گردد.
یافته‌های تحقیق هم‌چنین نشان داد که متغیر نقش حل مسأله سازمان انتقال خون(19/0b=) متغیر ایجاد مشارکت شهروندان در اهدای خون را پیش‌بینی میکنند. نتایج این فرضیه با نتایج تحقیقات شمس مشهدی و کفاشی همسو میباشد(12). در تبیین این فرضیه میتوان گفت که روابط عمومی گامی بلند و شتابان به سمت تحول ماهیت فرآیندهای روابط عمومی برمی‌دارد و باعث حل مشکلات و مسائل در حیطه روابط می‌گردد که این نقش نیز باعث ایجاد مشارکت شهروندان در اهدای خون میشود.
دیگر یافته تحقیق نشان داد که متغیر نقش مشاوره‌ای سازمان انتقال خون(49/0b=)، متغیر ایجاد مشارکت شهروندان در اهدای خون را پیش‌بینی میکند. نتایج این فرضیه با نتایج تحقیقات شمس مشهدی و کفاشی همسو میباشد. در تبیین این فرضیه میتوان گفت از آن جایی که در روابط عمومی توانمندی‌های سازمان، خدمات و عملکرد آن باید مورد توجه قرار گیرد و اطلاع‌رسانی مناسب برقرار شود، این سیستم باید طوری طراحی شود که اطلاع‌گیری، اطلاع‌رسانی و هم چنین ایجاد مشاوره مناسب برای مدیریت سازمان و نهاد با توجه به حوزه‌های وظیفه‌ای متفاوت، هماهنگی لازم را داشته باشد تا بتواند انسجام بانک‌های اطلاعاتی نامتجانس را فراهم نماید.
هم چنین یافته دیگر تحقیق نشان داد که متغیر نقش مدیریت روابط سازمان انتقال خون(67/0b=)، متغیر ایجاد مشارکت شهروندان در اهدای خون را پیش‌بینی میکند. نتایج این فرضیه با نتایج تحقیقات شمس مشهدی و کفاشی همسو میباشد(12). در تبیین این فرضیه میتوان گفت که به هر حال واقعیت این است که امروزه فعالیت روابط عمومی از قالب‌های سنتی خود خارج شده و اشکال متنوع و متفاوتی به خود گرفته است. وجه مشترک همه این فعالیت‌ها، استفاده از تکنولوژی‌های اطلاعاتی و افزایش قدرت تعامل با مخاطب یا مشتری میباشد و نقش مدیریت روابط سازمان انتقال خون در ایجاد مشارکت شهروندان خیلی مهم است.
دیگـر یافتـه تحقیـق نشـان داد کـه متغیر نقش آموزش
عمومـی سـازمـان انتقـال خـون(40/0b=)، متغیــر ایجـاد
مشارکت شهروندان در اهدای خون را پیش‌بینی میکنند. نتایج این فرضیه با نتایج تحقیقات شمس مشهدی و کفاشی همسو میباشد(12). در تبیین این فرضیه میتوان گفت که در واقع آن چه روح روابط عمومی الکترونیک را می‌سازد، بینش حاکم بر آن است و تکنولوژی ابزاری برای تحقق این آرمان میباشد. با توجه به وضعیت موجود، زیرساخت‌های فناوری اطلاعات در ایران و کیفیت کارکرد روابط عمومی‌ها از نظر فعالیتهای الکترونیک و اینترنتی، میتوان گفت در میان همه اشکال روابط عمومی مدرن، ما فعلاً در حد فاصل روابط عمومی الکترونیک و روابط عمومی دیجیتال قرار داریم و بحث آموزش این فناوری ها در جهت افزایش مشارکت شهروندان خیلی مطرح میباشد.
نتیجه‌گیری
برای تعیین تأثیر متغیر روابط عمومی سازمان انتقال خون به عنوان متغیر پیش‌بینی کننده و ایجاد مشارکت شهروندان به عنوان متغیر ملاک، این دو متغیر با تحلیل رگرسیون ساده بررسی شدند. میزان p مشاهده شده در این متغیر معنادار است و نتایج نشان داد که متغیر روابط عمومی سازمان انتقال خون (70/0b=)، متغیر ایجاد مشارکت شهروندان را پیش‌بینی میکند. در تبیین این فرضیه میتوان گفت که روابط عمومی، نوع دیگری از عملکرد مدیریت است که به ایجاد و حفظ خط مشی‌های متقابل در زمینه شناخت و پذیرش روابط کمک کرده و موجب همکاری سازمان با مخاطبان آن میشود. هم چنین روابط عمومی شامل چگونگی اداره مشکلات یا مسائل است که به مدیریت سازمان کمک میکند تا از افکار عمومی آگاهی یابد و به آن‌ها پاسخ گوید که با توجه به این توضیح روابط عمومی سازمان میتواند باعث افزایش
مشارکت شهروندان در اهدای خون گردد.
طبق نتایجی که از تحلیل فرضیات این تحقیق به دست آمد، ابعاد روابط عمومی(نقش اقناعی، اطلاعی، حل مسأله، مشاوره‌ای، مدیریت روابط) سازمان انتقال خون در ایجاد مشارکت شهروندان در اهدای خون، تأثیر مثبت معناداری دارد. با توجه به نتایج فرضیات پیشنهادهای زیر ارائه می‌گردد:
به رؤسای سازمان انتقال خون پیشنهاد میشود با توجه به ورود ایران به جامعه اطلاعاتی، نسبت به تقویت ارتباطات الکترونیک سازمان با سایر سازمان‌ها و رسانه‌ها اقدام کنند که لازمه این کار، مجهزبودن دست‌اندرکاران روابط عمومی به دانش عمومی کامپیوتر است.
رؤسای سازمان انتقال خون، مراکز پژوهشی و فناوری که به جایگاه مهم روابط عمومی وقوف کامل داشتند، حمایت لازم از نظر پشتیبانی معنوی از روابط عمومی را داشته باشند و زمینه حضور مدیران روابط عمومی در جلسات تصمیم‌گیری سازمان و مراکز را فراهم سازند، اعتقاد بر این است که حضور مؤثر مدیران روابط عمومی در جلسات مهم نظیر هیئت رئیسه، شورای سازمانی و شورای فرهنگی میتواند در جهت ارتقای جایگاه روابط عمومی در سازمان و مرکز پژوهشی و انجام وظایف مدیران روابط عمومی بسیار مهم و اساسی باشد.
در رسانه‌های نوین هم چون شبکه‌های اجتماعی که این روزها کاربرد فراوانی دارد، روش‌های مختلف در افزایش مشارکت اجتماعی شهروندان در اهدای خون به کار برده شود.
برگزاری مباحثه و هم‌اندیشی و امکان چت گروهی در مورد موضوعات روز اجتماعی و به خصوص موضوعات سلامت و مباحث اهدای خون میتواند در افزایش مشارکت اجتماعی انسجامگرا در بین شهروندان مؤثر باشد.
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
